Ik wil misschien een gezondheidstest doen

In het kort

Met een gezondheidstest laat u zich testen als u geen klachten of verhoogd risico op ziekte heeft.
Sommige testen kunt u zelf kopen of laten doen bij een kliniek.
Sommige testen kunt u van de overheid krijgen.
De testen hebben voor- en nadelen.
Denk hier goed over na.
Heeft u klachten of maakt u zich zorgen over uw gezondheid? Maak een afspraak met uw huisarts.

Wat is een gezondheidstest?

Is mijn bloedsuiker goed? Heb ik een soa? Is mijn cholesterol goed? Is mijn PSA goed? Ben ik hiv-positief? Leef ik gezond genoeg? Heb ik niet ergens kanker?

Met dit soort vragen kunt u naar uw huisarts gaan.
U kunt ook zelf een test doen of zich laten onderzoeken:
- Veel testen kunt u kopen via internet. Sommige zijn te koop bij de apotheek of drogist.
- Voor andere onderzoeken gaan mensen soms naar een gezondheidskliniek. Bijvoorbeeld voor onderzoek van het hart, een echo of MRI-scan.
- Ook de overheid biedt een aantal testen aan (die heten bevolkingsonderzoeken). Dit zijn:

We noemen dit allemaal gezondheidstesten: U wilt een test doen om iets te weten over uw gezondheid. Maar u heeft geen klachten en ook geen verhoogd risico op een ziekte.

Voordelen en nadelen van een gezondheidstest

Voordelen

Als de uitslag goed is, kan een test u geruststellen.
Een test die u zelf koopt, kunt u doen zonder dat iemand dat weet.
Veel testen kunt u thuis doen, zonder een arts te spreken.
Na een test gaat u misschien gezonder leven.
U kiest zelf wat u wilt laten onderzoeken en wat niet.
U kiest zelf wat u met de uitslag doet.
Het is vaak snel en gemakkelijk om een test te doen.

Nadelen

De uitslag klopt niet altijd:
- Als de uitslag slecht is (maar niet klopt), maakt u zich ongerust terwijl dat onnodig is.
  Er kunnen afwijkingen worden gevonden die later geen afwijkingen blijken te zijn.
- Als de uitslag goed is (maar niet klopt), ben u blij terwijl u eigenlijk wél risico's heeft of ziek bent.
Als de uitslag slecht is, kunt u schrikken. Het kan vervelend zijn als u dan alleen bent.
Een slechte uitslag kan veel angst en onrust geven.
Er kan iets anders gevonden worden dan wat u zocht. Dit kan u ongerust maken.
U moet vaak zelf bedenken wat de uitslag betekent voor u.
U moet een test meestal zelf betalen. Sommige kosten niet veel, sommige onderzoeken kosten veel.
Als u een test voor een erfelijke ziekte laat doen, kan de uitslag ook belangrijk zijn voor uw kinderen en andere familie. Dit kan moeilijk zijn.
Ook kan het zijn dat u door de uitslag problemen krijgt met verzekeringen.
Makers van testen en aanbieders van onderzoeken zijn commercieel: ze willen met name geld verdienen en winst maken. Uw gezondheid is niet het belangrijkste voor een bedrijf.

Voordelen van contact en onderzoek bij uw huisarts

Als u zich afvraagt of u wel gezond bent, kunt u naar uw huisarts gaan.

Dat heeft voordelen:

Een arts is er voor opgeleid.
U kunt uw arts alles vragen wat u wilt.
Uw arts vertelt wat u samen bespreekt niet aan anderen.
Uw arts heeft niet als doel om winst te maken door het testen van uw gezondheid.
Ook kan uw huisarts u zo nodig testen, bijvoorbeeld uw bloeddruk meten, een PSA-test naar prostaatkanker doen, een cholesteroltest, een bloedsuikertest of een soa-test.
Ook kan zij/hij uw risico op hart- en vaatziekten berekenen.
Testen via de huisarts zijn betrouwbaar.

Wanneer contact opnemen met uw huisarts als u misschien een gezondheidstest wilt doen?

Maak een afspraak bij uw huisarts:

als u klachten heeft
als u zich zorgen maakt over uw gezondheid
als er een erfelijke ziekte in uw familie voorkomt, zoals darmkanker, borstkanker, huidkanker (melanoom) of hartproblemen
als er een ziekte in uw familie voorkomt en u wilt weten of u ook een verhoogd risico heeft
als u uw risico's op veel ziektes (zoals kanker en hart- en vaatziektes) wilt verkleinen door te stoppen met roken, door af te vallen als u te zwaar bent of minder alcohol te gaan drinken
als u twijfelt of u een bepaalde test wel of niet wilt laten doen

Meer informatie over gezondheidstests

Op rivm.nl/gezondheidstesten vindt u vragen die u kunnen helpen om te beslissen of u een bepaalde test wel of niet laat doen.
Over voordelen en nadelen van gezondheidstests: de brochure Preventief medisch onderzoek. Wel of geen gezondheidscheck? van de KNMG.
Op allesovertesten.nl vindt u informatie en tips waar u op kunt letten bij bloedtesten.

De informatie over gezondheidstesten is gebaseerd op:

het NHG Standpunt Medische Check ups bij mensen zonder klachten
informatie van het RIVM