In het kort
- Wratten worden veroorzaakt door een virus.
- Wratten komen vooral voor op de handen en voeten, maar ze kunnen ook op andere plaatsen zitten.
- Wratten zijn onschuldig.
- Ze verdwijnen meestal vanzelf zonder littekens.
Na 1 jaar zijn de wratten bij ongeveer de helft van de mensen spontaan verdwenen. - Wratten hoeven alleen behandeld te worden als u er veel last van heeft. Voetwratten bijvoorbeeld kunnen pijn doen bij staan of lopen.
- Wratten kunt u zelf insmeren met salicylzuurzalf of laten bevriezen bij de huisarts.
- De behandeling van een wrat geeft vaak meer klachten dan de wrat zelf.
Wat zijn wratten?
Wratten zijn knobbeltjes die ruw en hard aanvoelen. Soms zien ze er een beetje bloemkoolachtig uit. Ze komen vooral voor op de handen en voeten, maar ze kunnen ook op andere plaatsen zitten. Door lopen worden voetwratten in het eelt van de voetzool gedrukt. Voetwratten doen soms pijn bij staan of lopen.
Wat is de oorzaak van wratten?
Wratten worden veroorzaakt door een virus, het humaan papillomavirus. Als dit virus in contact komt met uw huid, kunt u een wrat krijgen. Het is niet bekend waarom de één wel wratten krijgt en de ander niet.
Het wrattenvirus komt overal voor. Het is niet aangetoond dat u wratten krijgt van zwembaden, openbare douches, of van sporten op blote voeten. We weten niet goed hoe wratten zijn te voorkomen.
Als u éénmaal één wrat heeft, kunt u er nog meer krijgen. Als u wratten heeft, kunt u er het beste van afblijven. Als u aan wratten peutert of bijt kan dat zorgen voor verdere verspreiding.
Kunnen wratten kwaad?
Wratten kunnen geen kwaad.
Wratten hoeven alleen behandeld te worden als u er veel last van heeft. Voetwratten bijvoorbeeld kunnen pijn doen bij staan of lopen.
Wratten verdwijnen meestal vanzelf zonder littekens.
Hoe gaan wratten weg?
Als u weinig last heeft van de wratten kunt u het beste afwachten en niets doen.
De helft van de wratten verdwijnt vanzelf binnen 1 jaar. Na 2 jaar zijn bij twee derde van de mensen alle wratten verdwenen. Een enkele keer blijven ze veel langer zitten. Het is niet bekend waarom de één er snel van af is en de ander niet.
Er zijn middelen die u zonder recept bij de drogist of apotheek kunt kopen. Voorbeelden van zelfzorgmiddelen zijn:
- Middelen met salicylzuur (meestal 17%);
- Middelen die de wrat bevriezen. Deze middelen bevatten dimethylether;
- Middelen met andere werkzame stoffen, zoals TCA, MCA of mierenzuur. Let op: deze middelen kunnen bij verkeerd gebruik (of bijvoorbeeld door het omvallen van het flesje) blaren en/of brandwonden geven. MCA (monochloorazijnzuur) en TCA (trichloorazijnzuur) worden daarom zelfs afgeraden.
Heeft u veel last van uw wratten, zoals pijn of irritatie? Dan kunt u naar de huisarts gaan voor behandeling. Wratten zijn moeilijk te behandelen. Ook de behandeling van de huisarts laat de wratten lang niet altijd verdwijnen. De behandeling van een wrat geeft vaak meer klachten dan de wrat zelf.
Mogelijke behandelingen bij de huisarts zijn:
- De huisarts schrijft een recept voor salicylzuurzalf 40%. U smeert de wrat zelf dagelijks in met deze zalf. Dit kan huidirritatie geven.
- In de huisartsenpraktijk wordt uw wrat aangestipt met vloeibare stikstof. Is de wrat na 1 keer bevriezen niet weg? De behandeling wordt dan elke 2 tot 4 weken herhaald. Langer dan 3 maanden behandelen heeft geen zin. De kans dat wratten dan nog weggaan wordt niet groter door verder te gaan met bevriezen.
- Als salicylzuurzalf of vloeibare stikstof niet helpt, kan het combineren van deze twee behandelingen de kans op succes verhogen. Er zijn dan wel meer bijwerkingen.
Hoe gaat de behandeling van een wrat met stikstof?
Sommige huisartsen hebben een speciaal wrattenspreekuur. U kunt bij de praktijkassistente informeren wanneer uw huisarts zo’n spreekuur heeft. Tijdens dit spreekuur worden uw wratten behandeld met vloeibare stikstof.
Een behandeling met stikstof gaat als volgt:
- Probeer de dagen voor de behandeling zoveel mogelijk huid van de wrat te verwijderen met een eeltvijl of met een puimsteen.
- Soms haalt de huisarts voor het bevriezen een deel van de wrat weg met een mesje of met een vijl.
- Stikstof bevriest de wrat, waardoor de wrat kan afsterven.
- Het aanstippen met vloeibare stikstof geeft een brandend gevoel en pijn. De ergste pijn verdwijnt binnen enkele seconden na het loslaten van het wattenstaafje.
- De behandeling met stikstof kan op 2 manieren:
- met een wattenstaaf die in het vat met stikstof gaat en daarna op de wrat;
- met een spuitbus: de huid om de wrat wordt beschermd met een matrijs (mal).
- Bereid kinderen voor op de pijn.
- Er ontstaat vaak een blaar die binnen een week verdwijnt.
- De kans op littekens is erg klein.
- Zijn de wratten na 1 keer bevriezen niet weg? Dan kan de behandeling elke 2 tot 4 weken herhaald worden.
- De behandeling duurt maximaal 3 maanden. De kans dat de wratten dan nog weggaan wordt niet groter door verder te gaan met bevriezen.
Hoe behandel ik mijn wrat met salicylzuurzalf 40%?
Voor salicylzuurzalf 40% heeft u een recept nodig van de huisarts.
Het insmeren van uw wrat met salicylzuurzalf 40% doet u als volgt:
Bescherm de huid rondom de wrat met een kleefpleister:
- Zorg dat de pleister groot genoeg is.
- Knip een gat, zo groot als de wrat, in de pleister. Plak de pleister zo dat de wrat er precies doorheen steekt.
- Breng de salicylzuurzalf aan op de wrat. Plak een andere pleister hierover heen om de zalf op zijn plek te houden.
- De volgende dag verwijdert u de pleisters. De huid is dan heel week geworden.
- Verwijder de verweekte huid met een vijl, een rasp of een puimsteen.
- Doe dit iedere dag tot de wrat is verdwenen, maar maximaal 12 weken.
- Eventueel kunt u deze salicylzuurbehandeling combineren met stikstof: u smeert eerst dagelijks salicylzuurzalf op de wrat, waarna u de verweekte wrat met stikstof laat behandelen.
Bescherm de gezonde huid rondom de wrat met Vaseline:
- Smeer een beetje vaseline rondom de wrat.
- Breng daarna salicylzuurzalf aan op de wrat.
- Plak er een pleister overheen.
- Verwijder de volgende dag de pleister.
- Vijl de verweekte wrat (zover mogelijk) weg.
Krijgt u veel irritatie van de huid? Breng de zalf dan om de dag aan, of gebruik zalf met een lagere concentratie salicylzuur. Blijft de irritatie? Stop dan met de salicylzuurzalf.
Wanneer neem ik contact op met de huisarts?
Twijfelt u of de wrat op uw hand wel een gewone wrat is? Neem dan contact op met uw huisarts. De huisarts kan beoordelen of het een onschuldige wrat is.
Meer informatie over wratten
Deze informatie over wratten is gebaseerd op de NHG-Behandelrichtlijn Wratten, november 2016.