In het kort
- Als u ineens kale plekken krijgt, kan dit komen door de ziekte alopecia areata.
- De kale plekken zitten meestal op het hoofd. Ze zijn vaak rond of ovaal.
- Bij meer dan de helft van de mensen komt het haar binnen een jaar weer terug.
- Er zijn geen behandelingen waarvan bewijs is dat ze helpen tegen alopecia areata.
- Diëten, vitaminepillen, lotions, crèmes en shampoos helpen niet.
- Krijgt u ineens één of meer kale plekken? Ga dan naar uw huisarts om te kijken waardoor dat komt.
Wat is alopecia areata?
Alopecia areata is een ziekte waarbij er ineens haren uitvallen. Hierdoor komen er kale plekken in het haar.
Ongeveer 2 van de 100 mensen krijgen ooit in hun leven last van deze ziekte. Het kan op alle leeftijden gebeuren, ook bij kinderen. Meestal gebeurt het bij (jonge) volwassenen. Mannen en vrouwen krijgen even vaak alopecia areata.
Sommige mensen krijgen maar één keer kale plekken en daarna groeit het haar weer terug. Veel mensen krijgen daarna nog vaker een periode waarin er weer kale plekken komen. Soms blijft het haar helemaal weg.
Alopecia areata is niet besmettelijk.
Wat merk ik van alopecia areata?
Bij alopecia areata vallen er ineens haren uit. Dit gebeurt in een paar dagen tot weken. De haren kunnen op één of meerdere plekken uitvallen. Die plekken worden dan kaal.
De kale plekken zijn vaak rond of ovaal. Aan de rand van die plekken kunnen haren los zitten.
De kale plekken zitten meestal op het hoofd. U kunt ook kale plekken krijgen in uw wenkbrauwen, wimpers, in uw baard, schaamhaar of op andere delen van uw lichaam. Soms valt al het haar op uw hoofd uit of zelfs al uw lichaamshaar. Dit gebeurt bij maximaal 1 op de 4 mensen met alopecia areata. De kans is dan klein dat uw haar weer terug groeit.
U kunt ook problemen met uw nagels hebben. De nagels voelen dan ruw, ze hebben putjes, deuken, ribbels of ze splijten.
De kale plekken kunnen u ook somber, onzeker of angstig maken.
Wat zijn oorzaken van alopecia areata?
Waarschijnlijk is alopecia areata een auto-immuunziekte. Dat betekent dat uw afweer uw eigen lichaam aanvalt. De afweer is de verdediging van uw lichaam tegen virussen en bacteriën. Bij alopecia areata denkt de afweer waarschijnlijk dat uw haren er niet horen en laat ze dan uitvallen.
Alopecia areata komt vaker voor bij mensen die een andere auto-immuunziekte hebben. Bijvoorbeeld vitiligo, SLE en sommige ziektes van de schildklier.
Alopecia areata komt ook vaker voor bij mensen met hooikoorts, astma, allergieën of eczeem.
In sommige families komt alopecia areata vaker voor. Het zou kunnen dat het dan erfelijk is.
Sommige mensen denken dat de kale plekken komen door te weinig vitamines of door stress. Maar dit is niet bewezen en waarschijnlijk niet waar.
Andere oorzaken van kale plekken
Als u kale plekken krijgt, kan dat ook door iets anders komen. Bijvoorbeeld door:
- een schimmelinfectie
- een huidziekte die littekens geeft, zoals sclerodermie
- lichen planus, een huidziekte die ontstekingen geeft en soms kale plekken
- syfilis (een soa)
- een strakke vlecht of knot
- een strakke haarspeld, sjaal, hoofddoek of tulband
- hair-extensions
- aan uw haren trekken.
Wat kunt u zelf doen bij alopecia areata?
Er zijn veel middelen tegen kaalheid te koop, zoals lotions, crèmes en shampoos (bijvoorbeeld met cafeïne). Het is niet bewezen dat deze middelen werken. Een dieet of vitaminepillen helpen ook niet.
Bescherm uw hoofdhuid op kale plekken goed tegen de zon. Bijvoorbeeld met een pet, hoed of sjaal. Zo heeft u minder kans op huidkanker.
Als u wilt dat de kale plekken niet opvallen, kunt u ze minder zichtbaar maken. Bijvoorbeeld met:
- een pet, hoed of sjaal
- een haarstukje of haarwerk (pruik)
- nepwimpers, als uw wimpers zijn uitgevallen
- permanente make-up, bijvoorbeeld als uw wenkbrauwen zijn uitgevallen.
Wat is de behandeling van alopecia areata?
Krijgt u voor het eerst kale plekken? Dan kunt u afwachten of uw haar vanzelf terug groeit. Bij 50 tot 80 van de 100 mensen groeit het haar vanzelf terug.
Er is geen behandeling die goed helpt tegen alopecia areata. Er zijn verschillende behandelingen onderzocht, zoals:
- ontstekingsremmers (crèmes, tabletten, injecties)
- prostaglandine
- schildklierhormoon
- ciclosporine
- antidepressiva
- lichttherapie (fotodynamische therapie)
- behandelingen die uw afweer remmen (immunomodulatie)
Er is geen bewijs dat deze behandelingen helpen. De behandelingen kunnen wel vervelende bijwerkingen hebben. Artsen adviseren daarom om deze medicijnen of andere behandelingen niet te gebruiken.
Psychische klachten
Misschien heeft u psychische problemen door de kale plekken. U kunt er onzeker, angstig of somber van worden. Praat erover met uw huisarts. Samen kunt u kijken hoe u met alopecia areata kunt leren omgaan. De huisarts kan u ook doorsturen naar een praktijkondersteuner of een psycholoog.
Hoe gaat het verder met alopecia areata?
Als u alopecia areata heeft, kunnen er verschillende dingen gebeuren:
- U krijgt maar één keer kale plekken.
- U krijgt vaker kale plekken.
- Uw hele hoofd wordt kaal.
- Uw hele lichaam wordt kaal (dit is zeldzaam).
Bij de meeste mensen die voor het eerst één of meer kale plekken hebben, groeit het haar binnen een jaar weer terug. Dit is zo bij 50 tot 80 van de 100 mensen. Maar er zijn ook veel mensen die later opnieuw (voor korte tijd) kale plekken krijgen.
Soms groeit het haar niet helemaal terug. De kans dat uw haren niet helemaal terug komen is groter als:
- u jong bent wanneer u voor het eerst kale plekken heeft
- u veel kale plekken of grote kale plekken heeft
- u een kale band op het achterhoofd heeft
- u ook problemen met uw nagels heeft (putjes, ribbels, splijten)
- u een andere auto-immuunziekte heeft
- er meer mensen in uw familie zijn met alopecia areata.
Heeft de arts u verteld dat u alopecia areata heeft? Wacht of uw haren vanzelf weer terug groeien. U kunt ook de huisarts vragen om de plekken regelmatig te bekijken, bijvoorbeeld eens in de 2 tot 3 maanden.
Verwijzing?
De huisarts kan u doorsturen naar een huidarts (dermatoloog). Bijvoorbeeld als de haaruitval in korte tijd steeds erger wordt. Of als de kale plekken na een jaar nog niet kleiner zijn geworden.
Als de huisarts denkt dat u een andere auto-immuunziekte heeft, stuurt hij u naar een internist of reumatoloog. In het ziekenhuis krijgt u dan verder onderzoek.
Wilt u een haarstukje of haarwerk (pruik)? Bespreek dit dan met uw huisarts.
Wanneer moet u de huisarts bellen?
Bel uw huisarts voor een afspraak als u ineens één of meer kale plekken in uw haar krijgt.
De huisarts kijkt dan wat voor soort haaruitval het is en of er iets aan te doen is.
Waar vind ik meer informatie over alopecia areata?
Op alopecia-vereniging.nl staat meer over bijvoorbeeld permanente make-up en haarwerken. U kunt er ook in contact komen met andere mensen met alopecia.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over alopecia.