In het kort
- Een winterdepressie begint vaak al in het najaar en gaat in het voorjaar vanzelf over.
- U heeft ten minste 2 jaar achter elkaar depressieve klachten.
- Behandeling met licht van een speciale lamp kan helpen (lichttherapie).
- Als u 1 keer per dag in het licht van deze lamp zit, helpt dat vaak al na 1 week.
- Uw huisarts kan u hiervoor doorsturen naar een psycholoog.
- Als lichttherapie bij u goed werkt, kunt u het daarna thuis doen.
Wat is een winterdepressie?
Veel mensen zijn in de winter weleens somber of moe. Soms noemt men dat een winterdip. Dat is niet hetzelfde als een winterdepressie.
Bij een winterdepressie heeft u
- ten minste 2 weken lang bijna dagelijks last van 5 of meer verschijnselen van een depressie;
- de klachten beginnen in het najaar of in de winter en gaan in het voorjaar vanzelf over
- de klachten komen ten minste 2 jaar achter elkaar in het najaar of de winter terug
- de klachten zijn vaak goed te behandelen met lichttherapie
Winterdepressie komt veel voor, bij vrouwen vaker dan bij mannen.
Hoe ontstaat een winterdepressie?
Een winterdepressie heeft waarschijnlijk te maken met veranderingen in de hoeveelheid licht.
In het najaar wordt het vroeg donker. De zon komt later op en geeft minder licht.
Het lichaam past zich hieraan aan, door de aanmaak van het hormoon melatonine. Dit heeft invloed op uw dag/nachtritme (‘biologische klok’), uw slaap en uw stemming.
Bij een winterdepressie lijkt uw lichaam zich minder goed aan te passen aan het licht. Dit heeft invloed op uw dag/nachtritme, uw slaap en uw stemming. U wordt somber en u slaapt slecht of juist veel.
melatonine
Melatonine is een hormoon. Het wordt door de pijnappelklier in de hersenen gemaakt.
Melatonine is te gebruiken bij bepaalde vormen van slapeloosheid.
Behandeling van een winterdepressie met lichttherapie
Een winterdepressie is meestal goed te behandelen met licht. Dit heet lichttherapie.
Verder gelden dezelfde adviezen als bij een 'gewone' depressie.
Bij lichttherapie krijgt u een aantal dagen tot weken licht van een speciale lamp. Het licht van deze lamp is feller dan een gewone lamp, maar minder fel dan buiten op een zonnige dag. En zonder UV-licht.
U gaat in het licht van deze lamp zitten. U houdt uw ogen open, maar u kijkt niet direct in het licht. Tijdens de behandeling kunt u gewoon lezen, tv kijken of aan de computer werken.
De behandeling begint met eenmaal per dag 10 tot 15 minuten (meestal ‘s ochtends) gedurende 5 tot 10 dagen. Als het goed gaat kan de behandeling daarna ook langer duren. De meeste mensen merken binnen een week al verbetering.
Uw huisarts kan u naar een psycholoog verwijzen om lichttherapie te krijgen.
De psycholoog spreekt met u af wanneer en hoe lang u in het licht van de lamp gaat zitten.
Hij of zij controleert ook of u gevoelig bent voor de bijwerkingen.
Hebben uw klachten invloed op uw werk? Bespreek dit dan met uw werkgever. Neem ook contact op met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts bespreekt met u hoe u zo goed mogelijk kunt blijven werken. Soms zijn er aanpassingen in uw werk nodig. Moet u tijdelijk stoppen met werken? Dan bespreekt u samen hoe u weer kunt gaan werken.
Bijwerkingen van lichttherapie
In de eerste dagen kunt u last hebben van hoofdpijn, vermoeidheid, droge of juist tranende ogen en/of roodheid van het gezicht. Deze bijwerkingen komen weinig voor en gaan meestal na een paar dagen vanzelf over.
Soms is lichttherapie minder of niet geschikt. Bespreek het daarom eerst met uw huisarts voordat u met lichttherapie begint. Bijvoorbeeld
- als u antibiotica gebruikt (sommige medicijnen maken u extra gevoelig voor licht)
- als u een oogziekte heeft
- als u depressieve en manische perioden heeft (licht kan een manische periode uitlokken)
Hoe verder met lichttherapie bij een winterdepressie?
Als lichttherapie bij u goed werkt, kunt u het daarna ook thuis doen. Er zijn draagbare lichttherapie-lampen. U kunt deze huren of kopen in de apotheek, de thuiszorgwinkel of medische speciaalzaak.
Lichttherapie aan het begin van de winter kan helpen om een winterdepressie te voorkomen. Als het bij u goed werkt kunt u het daarna ieder jaar herhalen.
Meer informatie over depressie
- Zelftest depressie: Wijzijnmind
- Zelftest en online cursus: Kleurjeleven
- Online trainingen op Mentaalvitaal.nl:
- Minder piekeren
- Minder stress
- Beter slapen
- Meer informatie: MIND blue en Nederlands kenniscentrum Angst en Depressie
- Meer informatie en contact met andere mensen met een depressie: Depressie Vereniging
- Informatie over vaktherapie: vaktherapie.nl
- Informatie over een behandeling met hardlopen: Runningtherapie Nederland
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters: Kiezen in de ggz (18 jaar en ouder) en Zorgkaart Nederland
We hebben deze tekst gemaakt met: