Ik heb last van dikke enkels of onderbenen door slechte aderen

In het kort

In het kort

  • Uw enkels of onderbenen kunnen dik worden door vocht.
  • Dat komt door aderen die slecht werken, er lekt dan vocht uit.
  • U krijgt drukverband om uw onderbeen en moet veel gaan lopen.
  • Zo drukken de spieren in uw kuiten het bloed beter terug naar uw hart.
  • Als uw been niet meer dik is, kunt u elastische steunkousen gaan dragen.
  • Er zijn geen medicijnen om uw aderen beter te laten werken.
Film

Film

Wat is het

Wat zijn dikke benen door slechte aderen?

U heeft last van dikke enkels of onderbenen. De huisarts zoekt dan eerst uit waar dit door komt.

Het kan komen door:

  • slechte aderen in uw benen
  • hartfalen

Deze tekst gaat over dikke benen door slechte aderen.

Wat merk je

Wat merk ik bij dikke enkels of onderbenen door slechte aderen?

  • In het begin zijn alleen uw enkels dik, vooral ’s avonds.
  • Langzaam kunnen uw hele onderbenen dik worden. Ze kunnen de hele dag dik blijven.
  • Als u met een vinger op uw huid drukt, blijft er even een deukje in.
  • U krijgt een moe, zwaar of gespannen gevoel in uw benen.
  • Uw benen kunnen gaan jeuken en doen soms ook pijn.
  • ’s Nachts krijgt u misschien kramp in uw benen.
  • De bloedvaten kunnen dikker worden: u ziet dan spataderen.
  • De huid van uw enkels en onderbenen kan veranderen:
    • De kleur kan lichtbruin, donkerbruin, rood of blauwig worden.
    • De huid kan gaan schilferen en er kunnen korstjes opkomen. Er kunnen harde plekken in komen.
    • De huid gaat snel kapot. Dan kan een wond ontstaan die moeilijk weer dichtgaat. Dit noemen we een open been.
Oorzaken

Hoe krijg ik dikke onderbenen door slechte aderen?

Slagaderen brengen het bloed van uw hart naar alle lichaamsdelen.
Via aderen stroomt het bloed weer terug naar uw hart.

3 dingen zorgen ervoor dat het bloed uit uw benen terugstroomt naar het hart:

  • de druk van de kuitspieren op de aderen
  • de stevigheid van de wand van de aderen
  • de kleppen in de aderen

Wordt de wand van de aderen slapper en gaan de kleppen niet meer goed dicht, dan blijft er te veel bloed in de aderen van de benen. De druk in de aderen wordt groter. Daardoor kan er vocht door de wand van de aderen lekken. Er komt meer vocht in uw benen. Daardoor worden ze dikker.

Meer kans

Wanneer heb ik meer kans op dikke onderbenen?

U heeft meer kans op dikke benen:

  • als u weinig loopt en beweegt
    Lopen en bewegen helpt de kuitspieren om het bloed weer uit de benen naar boven te pompen. Als u weinig beweegt, gebeurt dit minder goed. Uw aderen kunnen dan slechter werken.
  • als u een keer een bloedklont in de aderen heeft gehad (trombose)
  • als u spataderen heeft
Behandeling

Behandeling bij dikke benen door slechte aderen

De behandeling van dikke benen bestaat uit:

  • drukverband
  • en lopen en bewegen

Hierdoor gaat uw bloed weer beter uit uw been naar het hart.
Het vocht in uw been verdwijnt dan ook.

Drukverband

Uw onderbeen moet in het begin vaak nieuw drukverband krijgen. In het begin elke dag, later 3 keer per week.
Meestal doet de wijkverpleegkundige of praktijkassistente dit.
Het verband blijft dag en nacht zitten.
Als uw been niet meer zo dik is, is 2 keer per week nieuw verband genoeg.

Drukverband is nodig totdat uw been niet meer dik is.

Lopen en bewegen

Lopen is belangrijk, vooral als uw been in het verband zit. U gebruikt dan uw beenspieren. Daardoor en door de druk van het verband pompt u het vocht uit uw benen via de aderen terug naar het hart.

  • Beweeg elke dag een halfuur extra. Ga wandelen of fietsen. Neem de trap, niet de lift.
  • Blijf niet de hele dag in uw stoel zitten. Kom er minimaal elk uur even uit om een stukje te lopen.
  • U kunt ook oefeningen doen:
    • Ga op uw tenen staan en dan weer op uw hielen, steeds op en neer.
    • Als u zit of ligt, kunt u met uw voeten op en neer bewegen.
      Zo oefent u de kuitspieren. De kuitspieren pompen bloed terug naar het hart.

Lopen helpt ook tegen de pijn. Het strakke verband kan pijn doen. Als u 10 minuten loopt, wordt de pijn minder.

Lukt het u niet om oefeningen te doen of om elk uur een stukje te lopen? Vertel dit aan uw huisarts. Deze kijkt dan met u wat u kan helpen. Soms kan een rollator bijvoorbeeld helpen. Of kan een fysiotherapeut u helpen.

Ook als u na het drukverband steunkousen gaat dragen, blijft lopen en oefenen heel belangrijk.

Sta niet te lang stil, maar ga af en toe zitten. Misschien moet u veel stil staan op uw werk. Bespreek dan of uw werkplek aangepast kan worden. Misschien kunt u werk gaan doen waarbij u meer loopt.

De benen hoog leggen

  • Leg uw benen hoog als u zit.
    Zorg dat uw benen hoger liggen dan uw billen. Ga bijvoorbeeld dwars op de bank zitten met een kussen onder uw benen.
  • Doe ook een kussen onder uw benen als u gaat liggen. Of zet het voeteneinde van uw bed iets omhoog als dat kan.
    Zo zorgt u dat uw benen hoger liggen dan uw hart. Het bloed stroomt dan beter uit uw benen naar uw hart.

Kijk ook bij adviezen bij jeuk en eczeem op de onderbenen.

Medicijnen

Helpen medicijnen bij dikke benen door slechte aderen?

Nee, er zijn geen medicijnen die zorgen dat uw aderen beter gaan werken.

Soms heeft vocht in de benen ook te maken met hartfalen. Dan helpen plaspillen wel tegen het vocht in de benen.

Steunkousen

Steunkousen bij dikke benen

Als uw been niet meer dik is, is het belangrijk dat u elastische steunkousen gaat dragen. Die drukken op uw aderen.

Voordelen van de kousen zijn:

  • Ze zorgen dat u niet weer vocht in de benen krijgt.
  • Ze beschermen uw been als u zich stoot. U krijgt minder snel wondjes. U heeft dan minder kans op een open been.
  • U heeft een minder moe gevoel in de benen.

Nadelen van de kousen zijn:

  • Het aantrekken en uittrekken kan lastig zijn.
  • Het kan stijf aanvoelen.
  • U vindt het misschien niet mooi.
  • Het is nodig om ze levenslang te dragen.

De steunkousen moeten strak zitten en precies passen. Daarom meet een deskundige (een bandagist) welke maat u precies nodig heeft.

Adviezen:

  • Draag de kousen elke dag. Doe ze meteen aan als u uit bed komt. Draag ze totdat u weer naar bed gaat.
  • De deskundige (bandagist) of wijkverpleegkundige legt uit hoe u de kousen aantrekt en uittrekt.
    Vraag of iemand u in het begin kan helpen. Daarna kunt u het meestal zelf. Er zijn handige hulpmiddelen te krijgen bij een thuiszorgwinkel of via internet. Op Hulpmiddelenwijzer.nl vindt u informatie en filmpjes hoe u de kousen kunt aantrekken.
  • Blijf veel bewegen: lopen en uw kuitspieren oefenen. Zoals u ook met het drukverband deed.
    Zit niet te lang stil, loop elk uur een stukje.
  • Op warme dagen kunnen de kousen jeuk en irritatie geven, vooral als de huid van uw benen droog is.
    Zorg daarom dat uw huid niet uitdroogt:
    • Was de huid minder vaak met zeep.
    • Smeer er voor u naar bed gaat een vette crème of zalf op.
    • Kijk bij eczeem als u eczeem op de onderbenen heeft.
  • Na 6 tot 9 maanden heeft u nieuwe steunkousen nodig. Het elastiek is dan te slap geworden.
Hoe gaat het verder

Hoe gaat het verder met dikke benen?

Blijf de steunkousen dragen en veel bewegen.

Heeft u moeite met het aantrekken en uittrekken van de kousen? Vraag of iemand u erbij kan helpen. Of vraag of de wijkverpleging u kan helpen.

Wanneer bellen

Wanneer bellen bij dikke enkels of onderbenen?

Bel uw huisarts of de huisartsenpost bij dikke onderbenen en 1 of meer van deze klachten:

  • als u snel moe en benauwd bent
  • als uw onderbeen ook rood wordt

Maak een afspraak met uw huisarts:

  • als er een wondje op uw onderbeen zit dat na een week nog niet genezen is

Meer informatie
Deze tekst is aangepast op
NHG

Vond je deze informatie nuttig?

Vond je deze informatie nuttig?
Heb je een tip hoe wij Thuisarts.nl kunnen verbeteren?