In het kort
- Een paar dagen na de geboorte kan je baby een gele huid krijgen of geel oogwit.
- Dit is normaal en komt door galkleurstof in het bloed.
- Te veel galkleurstof is gevaarlijk.
- Laat je baby ongeveer 10 keer per 24 uur drinken.
- Door veel drinken verdwijnt de galkleurstof sneller.
- De kraamverzorgende en verloskundige controleren je baby goed. Vooral of je baby actief is, goed drinkt en goed plast en poept.
Wat merk je als je baby geel is?
Veel baby’s worden op de derde of vierde dag na de geboorte een beetje geel. Er komt dan gele galkleurstof uit het bloed in de huid en het oogwit. Dit heet geelzucht.
De geelzucht is vaak moeilijk te zien. Als het te zien is, merk je dit:
- Bij een lichte huid zie je de gele kleur meestal eerst in het gezicht.
De huid van de rest van het lichaam kan ook geel worden. Dit gebeurt als er meer galkleurstof in het bloed komt. - Bij een getinte of donkere huid is de geelzucht moeilijker te zien. Je kunt dan soms zien dat het oogwit van je baby geler is.
Waardoor wordt je baby geel na de geboorte?
Je baby wordt geel door galkleurstof. Die heeft een gele kleur en heet bilirubine.
De galkleurstof ontstaat als er rode bloedcellen worden afgebroken. Dit gebeurt altijd bij een baby in de eerste dagen na de geboorte.
De galkleurstof komt in het bloed.
De lever haalt de galkleurstof uit het bloed. Maar na de geboorte is er opeens veel galkleurstof. De lever kan dat niet allemaal snel genoeg uit het bloed halen. De gele galkleurstof kleurt daardoor de huid en het oogwit geel.
Soms krijgt je baby een gele huid of gele ogen door iets anders. Bijvoorbeeld een leverprobleem, een ontsteking, een erfelijke ziekte of een stofwisselingsziekte.
Is te veel galkleurstof erg?
Een beetje galkleurstof in het bloed is niet erg. De galkleurstof verdwijnt meestal vanzelf. 7 dagen na de geboorte is de gele kleur meestal weer weg.
Veel te veel galkleurstof in het bloed kan wel gevaarlijk zijn. Het kan schade geven aan de hersenen. Door schade aan de hersenen kunnen baby’s gehandicapt worden. Ze kunnen problemen krijgen met bewegen, denken, horen en zien.
Daarom krijgt je baby controles door de kraamverzorgende en de verloskundige. Ze letten op de kleur van je baby en op andere dingen. Zo weten ze of het nodig is om je baby door te sturen naar het ziekenhuis.
Sommige baby's zijn 2 of 3 weken na de geboorte nog geel. Vaak is dat niet erg en verdwijnt de galkleurstof vanzelf, ook na 3 weken.
Je baby krijgt in deze tijd controles om te weten wat de oorzaak is van de geelzucht en of de geelzucht minder wordt. Bijvoorbeeld onderzoek van het bloed.
Wanneer heeft je baby een grotere kans op te veel galkleurstof?
In deze situaties is er een grotere kans dat je baby te veel galkleurstof krijgt:
- Je baby is te vroeg geboren.
- Je baby heeft bij de bevalling blauwe plekken gekregen. Bijvoorbeeld een blauwe plek op het hoofd na een moeilijke bevalling.
- De borstvoeding gaat niet goed en je baby krijgt weinig melk binnen.
- De bloedgroepen van moeder en baby passen niet bij elkaar.
Dit heet bijvoorbeeld rhesus-antagonisme of ABO-antagonisme. - Een ouder broertje of zusje is ook geel geweest. En heeft daarvoor onder een blauwe lamp gelegen.
- Mensen in je familie hebben erfelijke ziekten die zorgen voor meer bloed-afbraak. Zoals sferocytose of G6PD-deficiëntie.
- De moeder heeft diabetes en de baby was erg zwaar bij de geboorte.
- De vader of moeder of 1 van hun ouders is geboren in China, Taiwan, Mongolië, Japan, Korea of Vietnam.
Kun je iets doen zodat je baby niet te veel galkleurstof krijgt?
Goed drinken is belangrijk. De galkleurstof gaat dan sneller uit het bloed van je baby. Je baby poept en plast het uit.
Laat je baby de eerste dagen na de geboorte ongeveer 10 keer per 24 uur drinken. Bespreek met de verloskundige of kraamverzorgende of je baby genoeg drinkt. Samen kijken jullie of je baby extra voeding nodig heeft. Dat is bijvoorbeeld nodig als je baby veel afgevallen is en een gele huid of geel oogwit heeft.
Krijgt je baby borstvoeding? Lees meer tips en adviezen bij borstvoeding.
Hoe wordt gecontroleerd of je baby te veel galkleurstof heeft?
Deze controles krijgt je baby om te weten of die te veel galkleurstof heeft:
Controles door kraamverzorgende
Je kraamverzorgende kijkt elke dag naar de kleur van je baby en het oogwit. Maar aan de kleur van een baby is niet te zien of er veel te veel galkleurstof is. Het maakt niet uit welke kleur huid je baby heeft.
Daarom let de kraamverzorgende vooral goed op deze dingen:
- Reageert je baby goed?
- Drinkt je baby goed?
- Plast je baby genoeg?
- Poept je baby goed?
- Ziet je baby er ziek uit?
Controles door verloskundige
In de eerste week na de geboorte wordt je baby nog een paar keer gecontroleerd. Dit gebeurt meestal door de verloskundige.
Via de huid of met een prikje in de hiel kan de galkleurstof worden gemeten.
- Meten via de huid gaat met een klein apparaat dat lijkt op een oor-thermometer. Dit apparaat wordt een aantal keer zacht op de huid gedrukt. Dit kan op het voorhoofd of borst van je baby. Die merkt hier bijna niets van.
Op het apparaat is dan te lezen hoeveel galkleurstof je baby ongeveer heeft. Als dit te hoog is, is altijd onderzoek van het bloed nodig. - Met een prikje in de hiel worden paar druppeltjes bloed geprikt. In het laboratorium wordt onderzocht hoeveel galkleurstof in het bloed zit.
Het prikje in de hiel kan vaak thuis gebeuren. Meten via de huid kan meestal niet thuis.
Als je baby te veel galkleurstof in het bloed heeft, moet die behandeld worden.
Controle door verpleegkundige consultatie-bureau
Ongeveer 2 weken na de geboorte komt een verpleegkundige van het consultatie-bureau bij je. Die weegt en bekijkt je baby. Als de verpleegkundige je baby nog geel vindt, wordt je baby een week later nog een keer onderzocht. Vindt de verpleegkundige je baby dan nog geel, dan stuurt die je baby door. Naar de arts van het consultatie-bureau of naar de huisarts.
Vaak laat de arts dan bloed prikken om de galkleurstof te meten. Of de arts stuurt je door naar de kinderarts.
Wanneer bellen als je denkt dat je baby te veel galkleurstof heeft?
Spoed: Bel direct je verloskundige of huisarts of de huisartsen-spoedpost als je baby in de eerste 24 uur na de geboorte geel wordt.
Je baby moet dan meteen naar de kinderarts.
Spoed: Bel ook direct je verloskundige, huisarts of de huisartsen-spoedpost als je 1 of meer van deze dingen merkt aan je baby in de eerste week na de geboorte:
- slecht drinken, bijvoorbeeld even drinken en meteen in slaap vallen
- suf zijn, niet goed reageren
Bijvoorbeeld als je je baby aan de borst legt. - een lage temperatuur: lager dan 36 graden
- een hoge temperatuur: 38 graden of hoger
- slap, minder actief
- huilen met een hoge toon
- soms even stoppen met ademen
Maak op werkdagen een afspraak met je huisarts bij 1 of meer van deze dingen:
- De poep van je baby heeft een wit-grijze kleur.
- Je baby is na 3 weken nog geel.
Hoe gaat het verder als je baby te veel galkleurstof heeft?
Als je baby te veel galkleurstof in het bloed heeft, moet je baby snel naar het ziekenhuis. Daar krijgt je baby een behandeling met blauw licht.
Meer informatie over gele baby
Informatie voor ouders van een baby met te veel galkleurstof: babyzietgeel.nl.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over zwangerschap en de periode na de bevalling.