In het kort
- Bij clusterhoofdpijn heeft u aanvallen van heel heftige hoofdpijn.
- De pijn zit aan 1 kant van uw hoofd, rond uw oog.
- De pijn is scherp, brandend of knellend.
- De aanvallen komen in periodes van weken tot maanden.
- Bij een aanval kan behandeling met zuurstof helpen of het medicijn sumatriptan.
- Het medicijn verapamil helpt om aanvallen te voorkomen.
sumatriptan
Sumatriptan behoort tot de groep triptan-antimigrainemiddelen. Het vernauwt de bloedvaten in de hersenen die bij migraine zijn verwijd. Ook remt het de afgifte van stoffen die ontstekingen kunnen veroorzaken. En zorgt het ervoor dat een 'pijnbericht' via de zenuwen niet of minder sterk in de hersenen aankomt.
Artsen schrijven het voor bij migraine en clusterhoofdpijn.
verapamil
Verapamil behoort tot de calciumblokkers. Het verwijdt de bloedvaten, verlaagt de bloeddruk, verbetert de zuurstoftoevoer naar het hart en beïnvloedt de hartslag.
Artsen schrijven het voor bij angina pectoris, hartritmestoornissen, hoge bloeddruk en om een hartinfarct te voorkomen. Artsen schrijven het soms voor bij clusterhoofdpijn.
Wat is clusterhoofdpijn?
Clusterhoofdpijn is een heel heftige pijn aan 1 kant van uw hoofd. De pijn zit aan de zijkant van uw hoofd, rond uw oog.
De hoofdpijn komt in aanvallen. De aanvallen blijven tijdens een periode van weken tot maanden terugkomen.
Daarna blijven de aanvallen langere tijd weg. Tot er weer een periode met hoofdpijn-aanvallen begint.
Een periode met aanvallen heet een cluster.
Clusterhoofdpijn komt weinig voor. Het komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Vooral tussen de leeftijd van 20 en 40 jaar.
Wat merk ik bij clusterhoofdpijn?
Bij een aanval van clusterhoofdpijn heeft u:
- heel heftige pijn (scherp, brandend of knellend) aan 1 kant van uw hoofd, rond uw oog
Soms heeft u daarbij ook 1 of meer van deze klachten:
- aan de kant waar de hoofdpijn zit
- een rood of tranend oog
- een verstopte neus of loopneus
- een dik of hangend ooglid
- een kleinere pupil (de zwarte stip in het midden van uw oog)
- veel zweten op uw voorhoofd en gezicht
- een onrustig gevoel, niet stil kunnen zitten
- niet kunnen doorgaan met waar u mee bezig was
Bij clusterhoofdpijn bent u niet misselijk. U hoeft ook niet over te geven.
Clusterhoofdpijn komt in aanvallen. Een aanval kan 15 minuten tot 3 uur duren.
Hoe vaak de aanvallen komen kan verschillen: van 1 keer in de 2 dagen, tot 8 keer op een dag.
Vaak komen de aanvallen rond een vaste tijd, zoals aan het eind van de middag of begin van de nacht.
Een periode met aanvallen kan weken tot maanden duren. Daarna blijven de aanvallen meestal een paar maanden weg.
Veel mensen hebben elk jaar 1 of 2 perioden met aanvallen. Bijvoorbeeld in het voorjaar en najaar.
Naast clusterhoofdpijn kunt u ook last hebben van angst of depressie.
Waardoor kan clusterhoofdpijn ontstaan?
We weten niet hoe clusterhoofdpijn ontstaat.
Tijdens een periode van aanvallen kan 1 van deze dingen ervoor zorgen dat een aanval begint:
- alcohol drinken
- medicijnen die uw bloedvaten wijder maken (nitraten)
- histamine (stofje dat vrijkomt in uw lichaam als u ergens overgevoelig voor bent)
- lange vliegreizen
- hoog in de bergen zijn
Hoe weet ik of ik clusterhoofdpijn heb?
De huisarts vraagt naar uw klachten en onderzoekt u. Clusterhoofdpijn is meestal goed te herkennen.
Bij een eerste aanval die op clusterhoofdpijn lijkt, stuurt de huisarts u meestal door naar de neuroloog voor onderzoek en behandeling.
Bij een volgende aanval herkent u de klachten meestal zelf.
Naast clusterhoofdpijn kunt ook andere soorten hoofdpijn hebben.
De huisarts kan aan u vragen een hoofdpijn-dagboek in te vullen. Dit helpt om uit te zoeken welke soort(en) hoofdpijn u heeft. Neem het ingevulde dagboek mee naar uw volgende afspraak. Of geef het de dag daarvoor aan de assistent op de praktijk. Dan kan uw huisarts het dagboek alvast bekijken.
Wat kan ik zelf doen om een aanval van clusterhoofdpijn te voorkomen?
Tijdens een periode van hoofdpijn-aanvallen kan dit soms helpen om een nieuwe aanval te voorkomen:
- geen alcohol drinken
- geen nitraten gebruiken. Dit zijn medicijnen voor uw hart. Bespreek dit met uw huisarts of cardioloog.
- niet met een vliegtuig reizen
- niet de bergen in gaan
Behandeling van een aanval van clusterhoofdpijn
Bij een eerste aanval van clusterhoofdpijn stuurt de huisarts u naar het ziekenhuis voor behandeling.
In het ziekenhuis krijgt u 1 van deze behandelingen om de aanval te stoppen:
- extra zuurstof
Dit ademt u in via een kapje over uw neus en mond.
Na 10 tot 15 minuten heeft u minder pijn. - het medicijn sumatriptan
U krijgt het via 1 prik onder de huid.
Dit maakt de bloedvaten in uw hersenen nauwer.
Na 15 minuten heeft u minder pijn.
Krijgt u vaker aanvallen van clusterhoofdpijn?
Bespreek dan met uw neuroloog welke behandeling u thuis kunt doen:
- U kunt leren de zuurstof-behandeling thuis te doen.
- U kunt leren de prik met sumatriptan aan uzelf te geven.
Zo nodig mag u na 1 uur een tweede prik geven. Niet eerder. En niet meer dan 2 prikken in 1 dag. - U kunt sumatriptan-neusspray gebruiken.
1 spray in 1 neusgat. Niet meer dan 2 keer in 1 dag.
De neusspray werkt iets minder goed dan de prik.
sumatriptan
Sumatriptan behoort tot de groep triptan-antimigrainemiddelen. Het vernauwt de bloedvaten in de hersenen die bij migraine zijn verwijd. Ook remt het de afgifte van stoffen die ontstekingen kunnen veroorzaken. En zorgt het ervoor dat een 'pijnbericht' via de zenuwen niet of minder sterk in de hersenen aankomt.
Artsen schrijven het voor bij migraine en clusterhoofdpijn.
Medicijnen om aanvallen van clusterhoofdpijn te voorkomen
Tijdens een periode van hoofdpijn-aanvallen kan het medicijn verapamil helpen om minder aanvallen te hebben.
Soms helpt verapamil te weinig om de aanvallen te voorkomen. Dan zijn er nog andere medicijnen die kunnen helpen, zoals lithium en topiramaat.
Bespreek dit met uw huisarts of neuroloog. Samen kijkt u welk middel bij u past.
lithium
Lithium vermindert hevige stemmingsschommelingen.
Artsen schrijven het voor bij depressie en clusterhoofdpijn. Ook wanneer u te veel energie heeft waardoor u bijvoorbeeld niet genoeg slaapt. Dit wordt een manie genoemd.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.topiramaat
Topiramaat beïnvloedt de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen.
Artsen schrijven het voor bij epilepsie en migraine.
verapamil
Verapamil behoort tot de calciumblokkers. Het verwijdt de bloedvaten, verlaagt de bloeddruk, verbetert de zuurstoftoevoer naar het hart en beïnvloedt de hartslag.
Artsen schrijven het voor bij angina pectoris, hartritmestoornissen, hoge bloeddruk en om een hartinfarct te voorkomen. Artsen schrijven het soms voor bij clusterhoofdpijn.
Hoe gaat het verder bij clusterhoofdpijn?
Na een periode van aanvallen, blijven de aanvallen meestal weer een tijd weg. Dit is zo voor de meeste mensen met clusterhoofdpijn.
Bij sommige mensen houdt de periode met aanvallen niet vanzelf op. Dit heet chronische clusterhoofdpijn.
Met het ouder worden blijven de aanvallen vaak langer weg. Boven de 60 jaar zijn er meestal geen aanvallen meer.
Bespreek het met de bedrijfsarts als u door uw klachten niet of minder goed kunt werken.
Uw huisarts kan u doorsturen naar de neuroloog als de aanvallen niet weggaan met de behandeling. Of als u medicijnen wilt proberen om minder aanvallen te hebben.
Wanneer de huisarts bellen bij clusterhoofdpijn?
Bel direct uw huisarts:
- als u voor het eerst heel heftige hoofdpijn heeft die u niet eerder heeft gehad
Bel uw huisarts of neuroloog voor een afspraak in deze situaties:
- als uw medicijnen te weinig helpen bij aanvallen van clusterhoofdpijn
- als u andere medicijnen wilt proberen om minder aanvallen te hebben
Krijgt u andere hoofdpijnklachten? Soms is het belangrijk om dan ook de huisarts te bellen.
Meer informatie over hoofdpijn
Meer informatie en contact met anderen met hoofdpijn vindt u via de patiëntenvereniging Hoofdpijnnet.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over hoofdpijn.