Ik heb psychische klachten (informatie voor mensen die nog niet zo goed Nederlands spreken)

In het kort

Als u psychische klachten heeft, voelt u zich niet goed.
U kunt dan zelf dingen doen om u beter te voelen, bijvoorbeeld
- op tijd opstaan
- 3 keer per dag eten en
- elke dag minimaal een half uur bewegen.
Gaan de klachten niet over? Ga dan naar de huisarts.
Worden de klachten heel erg? Ziet u bijvoorbeeld dingen die er niet zijn? Of wilt u niet meer leven? Bel direct de huisarts of huisartsenpost.
Er zijn ook speciale organisaties die u kunnen helpen.

Klachten

Wat zijn psychische klachten?

Als u psychische klachten heeft, voelt u zich niet goed. De klachten kunnen heel verschillend zijn. Bijvoorbeeld:

Het is druk in uw hoofd.
U voelt zich verdrietig.
U maakt zich zorgen.
U hoort stemmen, maar er is niemand in de buurt die praat.
U ziet soms dingen die u niet goed kunt verklaren.
U bent in de war.
U slaapt slecht.
U heeft nergens zin meer in.
U moet steeds denken aan nare gebeurtenissen uit het verleden.
U bent steeds bang.

Misschien krijgt u er ook hoofdpijn, buikpijn of spierpijn bij. Of u krijg het benauwd.

Aandoening

Wat is een psychische aandoening?

Heeft u erg veel last van de psychische klachten en duren de klachten lang? Dan heeft u een psychische aandoening. Voorbeelden zijn:

Oorzaken

Waarom krijg ik psychische klachten?

Psychische klachten kunnen verschillende oorzaken hebben:

Psychische klachten kunnen erfelijk zijn.
Als iets erfelijk is kunnen ouders het 'doorgeven' aan hun kinderen. Hierdoor is de kans groot dat meer mensen binnen een familie dezelfde klachten krijgen.
Psychische klachten kunnen ontstaan door veel stress:
- Als u uit uw land gevlucht bent, heeft u nare dingen meegemaakt. Voor en tijdens uw vlucht, maar misschien ook daarna.
- U bent bijvoorbeeld vaak verhuisd of heeft nare dingen meegemaakt in het asielzoekerscentrum.
- Ook heeft u misschien stress gehad doordat u lange tijd niet wist of u wel of niet mag blijven in Nederland.

De meeste mensen krijgen psychische klachten doordat zij de erfelijke aanleg hebben en stressvolle dingen meemaken.

Adviezen

Wat kan ik zelf doen bij psychische klachten?

U kunt zelf dingen doen om u beter te voelen, bijvoorbeeld:

Structuur in uw dag brengen
- Probeer steeds op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan.
- Kleed u meteen aan na het opstaan.
- Eet drie keer per dag op vaste momenten.

Bewegen
Probeer per dag minimaal een half uur te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, hardlopen, zwemmen of fietsen.
Erover praten
Praat over uw problemen met andere mensen, ook al vindt u dat moeilijk. Achteraf voelt u zich vaak beter.
Leuke dingen doen
Probeer dingen te doen die u leuk vindt. U vergeet dan even uw zorgen en voelt zich meer ontspannen.
Geen alcohol en drugs gebruiken
Gebruik geen alcohol en drugs. Deze kunnen psychische klachten veroorzaken of erger maken.
Schrijven
Probeer op te schrijven waarover u zich zorgen maakt. Soms helpt dat.
Anders denken
Probeer anders te denken: kijk naar wat u allemaal nog wél kunt en welke dingen wél goed gaan. Dat kan u helpen u beter te voelen.
Ontspannen
Probeer te ontspannen. U kunt bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen doen.
Cursus op internet
Op internet staan veel cursussen die u kunnen helpen. Kijk hiervoor op mentaalvitaal.nl.
Praten met lotgenoten
Het kan helpen om te praten met lotgenoten. Dat zijn mensen die dezelfde problemen hebben (gehad). Zij begrijpen wat u voelt. Hun verhalen kunnen u hoop en moed geven. Kijk eens of er bij u in de buurt (bijvoorbeeld in een buurthuis of bij een wijkvereniging) groepscursussen zijn voor mensen met psychische problemen. Lotgenoten vindt u ook bij patiëntenorganisaties.

Huisarts

Naar de huisarts met mijn psychische klachten

Gaan de psychische klachten niet over? Ga dan naar uw huisarts.

U kunt iemand meenemen als u dat wilt. Kies iemand die u vertrouwt.
Bedenk wat u wilt weten en vragen. Kijk op www.naarjehuisarts.nl voor tips.
Een gewone afspraak bij de huisarts duurt 10 minuten. Heeft u meer tijd nodig? Vraag dan om een dubbele afspraak.
Gebruikt uw huisarts moeilijke woorden? Begrijpt u niet wat de huisarts bedoelt? Zeg dit tegen uw huisarts.

De huisarts kijkt samen met u welke hulp nodig is.

Komen uw klachten door andere problemen? Bijvoorbeeld door geldproblemen? Dan kan de huisarts u verwijzen naar het sociale wijkteam. Bijna elke gemeente heeft zo’n sociaal wijkteam. Er werken mensen die u kunnen helpen bij allerlei problemen, zoals geldproblemen, problemen met wonen en psychische problemen.
Bij veel huisartsen werkt iemand met wie u kunt praten. Deze medewerker heet praktijkondersteuner.
Heeft u meer hulp nodig? Dan verwijst uw huisarts u naar de geestelijke gezondheidszorg (ggz).
Drinkt u veel alcohol of gebruikt u drugs? Dan verwijst de huisarts u naar een hulpverlener die u kan helpen om te minderen of te stoppen.

GGZ

Hulp voor mensen met psychische klachten

Heeft u hulp van bijvoorbeeld een psycholoog, psychotherapeut of psychiater nodig?

Uw huisarts schrijft een brief om hulp voor u te regelen (een verwijsbrief).
De huisarts zoekt samen met u een goede hulpverlener. Vraag om een hulpverlener die alles goed aan u kan uitleggen.
U gaat voor een gesprek naar de hulpverlener. Als u dat wilt, kunt u iemand meenemen.
De hulpverlener stuurt af en toe een bericht naar uw huisarts om te vertellen hoe het gaat met uw behandeling.
Als de behandeling klaar is, krijgt de huisarts ook een bericht.

Moet ik betalen voor de ggz?

De verzekering betaalt gesprekken bij de huisarts of de praktijkondersteuner.
De verzekering betaalt meestal ook behandeling in de ggz. Vraag aan uw huisarts of aan uw verzekeraar of uw behandeling vergoed wordt.
U moet wel uw eigen risico betalen (als u dat nog niet heeft gebruikt).

Adviezen

Hoe ga ik om met reacties van anderen?

Mensen reageren soms vervelend op psychische klachten. Misschien denken ze dat mensen met psychische klachten gevaarlijk zijn, of zielig.

Zegt iemand iets vervelends? Of behandelt iemand u niet prettig?

Praat erover met hem of haar. Vindt u dat moeilijk? Vraag dan of iemand die u vertrouwt bij dat gesprek kan zijn.
Bespreek met uw hulpverlener hoe u met negatieve reacties kunt omgaan.
Bespreek het met iemand die ook psychische klachten heeft. Hij of zij heeft misschien tips voor u.

Blijf positief over uzelf denken. Negatief denken over uzelf is niet nodig. Het is ook niet goed voor uw herstel. Bedenk: psychische klachten komen heel veel voor, iedereen kan ze krijgen. Het is niet uw schuld.

Wanneer bellen

Wie moet ik bellen als ik direct hulp nodig heb?

Bel direct uw huisarts, de huisartsenpost of de crisisdienst van de GGZ:

als u direct hulp nodig heeft omdat de klachten opeens heel erg zijn. Dit heet een psychische crisis;
als u denkt aan zelfdoding;
als u deze klachten krijgt:
- u wilt minder contact met andere mensen,
- u hebt geen vertrouwen meer in andere mensen,
- u hoort of ziet dingen die anderen niet horen of zien (u heeft dan misschien een psychose).

Als u over uw problemen wilt praten, kunt u ook met iemand bellen. Bijvoorbeeld met:

MIND Korrelatie: 0900 1450
de Luisterlijn: 088 0767 000
de Alles Oké? Supportlijn (voor jongeren van 18 tot 25): chat of bel 0800 0450
113.nl (als u aan zelfdoding denkt): 0800 0113

De mensen die daar werken luisteren naar u en geven advies als u dat wilt.

Meer informatie

Meer informatie over psychische klachten (voor mensen die nog niet zo goed Nederlands spreken)

Verschillende organisaties bieden hulpverlening aan mensen met psychische klachten die nog niet zo lang in Nederland wonen. U vindt een overzicht op de website van Ypsilon.
Op www.zorgkaartnederland.nl staan gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters .
Informatie over de vergoeding van psychische zorg kunt u opvragen bij de zorgverzekeraar.
Informatie over patiëntenorganisaties staat op MIND: website van cliënten- en familieorganisaties in de geestelijke gezondheidszorg (ggz).
Op Thuisarts.nl staat informatie over hulp bij psychische ziekte, zoals depressie, bipolaire stoornis of psychose.
Meer informatie over de geestelijke gezondheidszorg vindt u op Rijksoverheid.nl.
U kunt ook bij uw huisarts, bij MEE (www.mee.nl) of bij het sociaal wijkteam informeren naar hulp.

De informatie voor mensen met psychische klachten die nog niet zo goed Nederlands spreken is gebaseerd op: