In het kort
- Bij de ziekte van Graves kunt u ontstekingen krijgen in uw oogspieren en oogkassen.
- U krijgt daardoor bijvoorbeeld rode of pijnlijke ogen. Of uw ogen steken te ver uit de oogkas.
- De oogklachten worden vaak minder door medicijnen of bestraling.
- Wat u zelf kunt doen:
- als u rookt: stop met roken. Hierdoor worden uw oogklachten meestal minder.
- draag een zonnebril
- De ontstekingen van de ogen gaan meestal na 2 tot 4 jaar over.
Wat is de ziekte van Graves?
Bij de ziekte van Graves maakt uw lichaam antistoffen tegen uw eigen schildklier. Als reactie gaat uw schildklier meestal te snel werken, soms te langzaam. U kunt last krijgen van:
- oogklachten
Dit heet de oogziekte van Graves. Van de 100 mensen met de ziekte van Graves krijgen er ongeveer 20 oogproblemen. - dikke, rode plekken op de huid, meestal op uw scheenbenen
- dikke vingertoppen (trommelstokvingers)
Welke oogklachten kan ik krijgen bij de ziekte van Graves?
U kunt last krijgen van:
- rode, tranende ogen
- pijn of een drukkend gevoel achter de ogen
- wijd openstaande ogen of ogen die te ver uit de oogkas steken
- dikke oogleden
- scheelzien
- dubbelzien
- de ogen niet meer goed kunnen dichtdoen
- de ogen niet meer goed kunnen bewegen
- minder vaak knipperen
- het gevoel alsof er een vuiltje in het oog zit
- niet goed tegen licht kunnen
- minder goed zien
De problemen kunnen in 1 oog zitten, maar ook in beide ogen.
Hoe ontstaan oogklachten bij de ziekte van Graves?
Uw afweer valt het weefsel rond de ogen en in de oogkassen aan. U kunt dan klachten krijgen door ontstekingen rond uw ogen:
- Bij ontstekingen in de oogkassen worden het vetweefsel en de oogspieren dikker. Er is minder ruimte voor de oogbollen. Deze steken dan te ver naar buiten.
- Zijn de spieren in het oog heel erg ontstoken, dan kan het oog minder goed bewegen.
- Door ontsteking in de spieren van de oogleden worden de spieren korter. Daardoor kan het bovenste ooglid te hoog komen te staan. Het onderste ooglid komt juist lager.
- Soms komt de oogzenuw klem te zitten. U gaat dan minder goed zien.
Oogonderzoek bij oogklachten bij de ziekte van Graves
De oogarts bekijkt uw ogen. Bijvoorbeeld of ze rood zijn en of ze goed sluiten. Ook kan de oogarts verschillende onderzoeken doen:
- een ogentest
Met dit onderzoek meet de oogarts hoe goed u kunt zien. - bloedonderzoek
Dit is om te kijken hoe goed uw schildklier werkt. - oogdrukmeting
Hiermee meet de oogarts hoeveel spanning er in uw ogen is. - een scan van de oogkas (CT-scan of MRI).
Hiermee kan de oogarts zien of de oogspieren dikker zijn dan normaal of dat er meer vet in de oogkassen zit. - een echo
Met dit onderzoek kan de oogarts ook de dikte van de oogspieren zien. - onderzoek van de oogzenuw
Behandeling van oogklachten bij de ziekte van Graves
De oogarts behandelt uw oogklachten.
Heeft u ook schildklier-problemen? Dan gaat u ook naar een specialist in ziekten van de schildklier (internist of endocrinoloog). De artsen bespreken samen welke behandeling het beste is voor u.
De oogklachten worden vaak minder erg als de schildklier door medicijnen weer goed gaat werken.
Oogdruppels en selenium
Zijn uw klachten niet zo erg? Dan krijgt u oogdruppels of oogzalf die de klachten wat minder maken. Bekijk hier het filmpje van apotheek.nl over goed druppelen. U krijgt meestal ook pillen met selenium.
Deze middelen helpen alleen niet tegen de ontstekingen.
Medicijnen tegen ontstekingen
Bij erge klachten kunt u medicijnen krijgen die de ontstekingen minder maken (methylprednisolon). Meestal krijgt u deze medicijnen via een slangetje in een bloedvat (infuus). Soms kunt u ze als pillen krijgen.
Bestraling
Soms kan bestraling helpen. Bijvoorbeeld als de oogspieren niet meer goed kunnen bewegen. De bestraling wordt zo precies mogelijk gemikt op de ontstoken cellen. De ontsteking wordt daarna minder.
methylprednisolon
Methylprednisolon is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven methylprednisolon voor bij aandoeningen met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld Multiple Sclerose (MS), Lupus Erythematodes (LE), reumatische aandoeningen, ernstige huidontstekingen, sommige oogontstekingen. Sommige bloedziekten (de bloedstollingsziekte ITP en bloedarmoede door afbraak van de rode bloedcellen). En darmziekten (colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), ernstige allergische reacties en nierziekten.
Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren toegepast. In een hoge dosering een paar dagen tot weken (stootkuur). En in een lagere dosering een paar maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur.
Verder wordt methylprednisolon gebruikt als onderdeel van een behandeling bij kanker.
Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten ziekte van Addison, ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom. Als het op deze manier wordt gebruikt heet het substitutietherapie.
Wat kunt u zelf doen bij oogklachten bij de ziekte van Graves?
- Stop met roken. Bij rokers zijn de oogklachten meestal erger dan bij niet-rokers. U kunt hulp krijgen om te stoppen. Uw huisarts, praktijkondersteuner of een stoppen-met-roken-coach kan u helpen.
- Draag zo vaak mogelijk een zonnebril. Bij oogklachten door de ziekte van Graves zijn uw ogen gevoeliger voor zonlicht.
Hoe gaat het verder met oogklachten bij de ziekte van Graves?
De oogklachten bij de ziekte van Graves gaan meestal na 2 tot 4 jaar over. Dat gebeurt ook zonder behandeling. De ontstekingen gaan weg. U heeft geen last meer van rode, pijnlijke ogen.
De ogen die te ver uit de oogkas steken, dikke oogleden en dubbelzien gaan niet vanzelf over.
Daarom is soms een operatie nodig. Bijvoorbeeld:
- een operatie om de oogkassen groter te maken
De oogbollen krijgen daardoor meer ruimte en steken niet meer naar buiten. Ook kan de oogzenuw losgemaakt worden, zodat deze niet meer klem zit. Hierdoor gaat u weer beter zien. - een operatie tegen dubbelzien
- een operatie om ervoor te zorgen dat u uw ogen weer helemaal dicht kunt doen
De chirurg maakt de oogleden daarvoor langer. - een operatie om vet rond de ogen weg te halen
Na de operatie zijn uw oogleden minder dik.
De oogklachten bij de ziekte van Graves komen bijna nooit terug.
Wanneer bel ik de oogarts bij oogklachten bij Graves?
Maak een afspraak met uw oogarts:
- als uw oogklachten erger worden
- als u zich zorgen maakt
Meer informatie over oogklachten bij de ziekte van Graves
- Voor informatie over oogklachten bij de ziekte van Graves kunt u terecht bij Schildklier Organisatie Nederland en de Oogvereniging.
- U kunt ook de Ooglijn bellen.
Wij hebben deze tekst gemaakt met:
- informatie van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap
- de richtlijn voor specialisten over schildklier-problemen