In het kort
- Je krijgt steeds dezelfde klachten na het eten van bepaald voedsel.
- Bijvoorbeeld: buikpijn, diarree, hoesten, dikke lippen of vlekjes op je huid.
- Je kunt dan misschien niet goed tegen iets in het eten. Bijvoorbeeld door een voedsel-allergie.
- Een voedingsdagboek helpt om uit te zoeken wat het is.
- Je hebt geen bloedonderzoek nodig.
- Bij erge klachten krijg je onderzoeken in het ziekenhuis.
Wanneer een arts bellen bij klachten na bepaald voedsel?
Spoed: Bel direct de huisarts, de huisartsen-spoedpost of 112 als je opeens 1 of meer van deze klachten hebt:
- Je hebt klachten die je herkent van een erge allergische reactie die je eerder hebt gehad.
- Je ademt moeilijk of hoort een piepend geluid bij het ademen.
- Je stem klinkt plotseling hees.
- Je tong of keel wordt dik.
- Je wordt duizelig of valt flauw.
Heb je een allergie-pen, gebruik die dan. Bel daarna meteen de huisarts, de huisartsenpost of 112.
Maak een afspraak bij de huisarts als 1 van deze dingen voor jou klopt:
- Je denkt dat je niet tegen een bepaald soort eten of drinken kunt. En je wilt uitzoeken waar je niet tegen kunt.
- Je denkt dat je een voedsel-allergie hebt.
Wat is niet tegen bepaald voedsel kunnen?
Als je niet goed tegen bepaald voedsel kunt, krijg je steeds dezelfde klachten als je dit eet.
Eet je het niet meer, dan gaan de klachten weg.
Als je het daarna wel weer eet, komen de klachten terug.
Bijvoorbeeld na het eten van: melk, ei, vis, schaaldieren, schelpdieren, noten, soja, sesamzaad of tarwe.
De klachten kunnen komen door een allergie. Dat is een overdreven reactie van je afweer op een stof van buitenaf.
Maar meestal krijg je klachten door iets anders. Bijvoorbeeld doordat je te weinig van een eiwit in je darm hebt, zoals bij lactose-intolerantie. Of door het prikkelbare darm syndroom.
Klachten als je niet tegen bepaalde voedsel kunt
Als je niet goed tegen bepaald soort voedsel kunt, kun je deze klachten krijgen:
- buikpijn
- diarree
- veel winden laten
- misselijkheid, overgeven
Als je klachten komen door een voedsel-allergie, krijg je vaak ook andere klachten. Bijvoorbeeld:
- mond, keel en neus: jeuk, branderig gevoel, loopneus, hese stem, dikker worden van tong en keel
- huid: vlekjes, jeuk, roodheid, bulten, eczeem
- longen: hoesten, moeilijk ademen, piepend geluid bij het ademen
- hart en bloedvaten: snelle hartslag, duizelig worden, flauwvallen
Bij een voedsel-allergie krijg je meestal verschillende soorten klachten tegelijk. Na het eten van pinda krijg je bijvoorbeeld last van jeuk (huid) én moeilijk ademhalen (longen). De klachten komen meestal ook meteen na het eten. Aan deze dingen kun je herkennen dat het een allergie is.
Waardoor krijg je klachten als je niet tegen bepaald voedsel kunt?
Als je niet tegen bepaald voedsel kunt, kan dat door verschillende dingen komen.
Te weinig van een eiwit in je darm
De klachten kunnen komen doordat je in je darm te weinig van een eiwit hebt.
Er is bijvoorbeeld te weinig eiwit om melk te verteren. Dit eiwit heet lactase. Je krijgt dan last van buikpijn, diarree of veel winden laten als je melk hebt gedronken. Of als je iets hebt gegeten waar melk inzit.
Dit noemen we lactose-intolerantie.
Je krijgt meestal geen klachten van een beetje melk of bewerkte melk (zoals karnemelk, kaas en yoghurt).
Voedsel-allergie
De klachten kunnen ook komen door een voedsel-allergie. De afweer van je lichaam reageert dan overdreven op bepaald voedsel, zoals:
- melk, ei, vis, schaaldieren, schelpdieren, noten, pinda, soja, sesamzaad of tarwe.
Bij een voedsel-allergie krijg je meestal meteen klachten na het eten van bepaald voedsel. Vaak krijg je verschillende soorten klachten tegelijk. Dat komt doordat je afweer overal in je lichaam overdreven reageert.
Een andere allergie
Als je een andere allergie hebt, zoals hooikoorts, kun je ook lichte allergische klachten van je mond en keel krijgen door sommige vruchten en noten. De eiwitten in vruchten en noten lijken namelijk erg op de eiwitten waar je allergisch voor bent. Zoals stuifmeel van een boom of plant bij hooikoorts.
Je kunt klachten krijgen als je deze vruchten of noten eet:
- steenvruchten: pruimen, kersen, perziken, abrikozen
- pitvruchten: appels, peren
- noten: hazelnoten, walnoten, amandel
Je eet bijvoorbeeld een perzik. Daarna krijg je een branderig gevoel in je mond en keel. Je lippen kunnen ook dik worden.
Ontstekingen in je darm door gluten
Ontstekingen in je darm door het eten van gluten heet coeliakie. Gluten zit in granen en graanproducten, zoals brood of pasta. Je kunt dan darmklachten krijgen, zoals buikpijn en diarree. Maar ook andere klachten.
Coeliakie is geen allergie, maar een ziekte waarbij je afweer je eigen lichaam aanvalt. Bij een allergie valt je afweer een stof van buitenaf aan.
Prikkelbare darm syndroom
Bij het prikkelbare darm syndroom heb je geen allergie of een tekort aan eiwit in je darm. Maar je krijgt toch darmklachten door bepaald voedsel.
Bekijk ook de extra informatie over het prikkelbare darm syndroom.
Hoe weet je of je niet tegen bepaald voedsel kunt?
Krijg je voor het eerst klachten na het eten, schrijf dan op wat je hebt gegeten.
Misschien krijg je dezelfde klachten nog een keer. Kijk dan ook wat je gegeten hebt. Was dit hetzelfde als de vorige keer dat je klachten kreeg?
Voedingsdagboek
Je kunt ook een voedingsdagboek invullen. Daarin schrijf je alles op wat je eet en drinkt. En wanneer je klachten hebt.
Doe dit 1 tot 2 weken. Hiermee kun je beter zien of je alleen klachten krijgt bij een bepaalde voeding.
Je kunt het dagboek daarna met je huisarts bespreken.
- Heb je klachten als je steeds verschillende dingen eet of drinkt? Dan komen je klachten waarschijnlijk door iets anders. Je kunt met je huisarts bespreken waardoor je klachten wel kunnen komen.
- Krijg je wel steeds klachten na bepaalde voeding? Dan kun je er misschien niet tegen.
Het voedsel 4 weken weglaten
Komt er uit het voedingsdagboek dat je misschien niet tegen bepaald voedsel kunt? Bespreek dit met je huisarts.
Soms adviseert de huisarts om dat eten of drinken 4 weken niet te nemen.
- Blijven je klachten? Dan komen je klachten door iets anders.
- Gaan je klachten weg? Dan kan je waarschijnlijk niet tegen dit voedsel.
Heb je een onderzoek nodig als je niet tegen bepaalde voeding kunt?
Komt er uit voedingsdagboek dat je steeds dezelfde klachten krijgt bij bepaalde voeding? Dan heb je meestal geen extra onderzoeken nodig.
Je hebt geen bloedonderzoek nodig
Met een bloedonderzoek is niet goed te zien of je wel of niet een allergie hebt. Bloedonderzoek kan ook verwarring geven:
- Soms reageert alleen je bloed op bepaalde stofjes in de voeding. Maar zelf krijg je geen klachten van deze voeding. Je hebt dan geen voedsel-allergie en je kunt dat voedsel gewoon eten.
- Ga je dan toch dit voedsel weglaten? Dan heb je kans om juist een voedsel-allergie te krijgen. Of je krijgt te weinig voedingsstoffen binnen, omdat je anders gaat eten en drinken.
- Bij sommige mensen is het bloedonderzoek normaal en hebben ze toch een voedsel-allergie.
Wanneer een onderzoek in het ziekenhuis?
Als je klachten lijken op een voedsel-allergie, krijg je soms extra onderzoeken in het ziekenhuis. Dat gebeurt in deze situaties:
- Je hebt erge klachten.
- Je hebt klachten na het eten van iets wat in veel voedingsmiddelen zit, zoals noten.
De arts in het ziekenhuis test dan of je echt allergisch bent voor deze voeding. Een test gaat bijvoorbeeld zo: in het ziekenhuis krijg je een beetje van het eten of drinken en de arts kijkt welke klachten je krijgt.
Hoe gaat het verder als je niet tegen bepaald voedsel kunt?
Komen je klachten door lactose-intolerantie? Drink dan niet te veel melk op een dag. En eet niet te veel dingen waar melk inzit. Neem de dingen met melk verspreid over de dag. Kijk hier voor meer tips.
Heb je maar een beetje last van je mond en keel als je bepaalde soorten fruit en noten eet? Dan kun je wel het fruit en de noten blijven eten waar je klachten van krijgt. Dit kan geen kwaad.
Heb je er veel last van? Dan kun je die soorten fruit en noten weglaten.
Kijk hier voor tips.
Heb je een voedsel-allergie? Eet dan het voedsel niet meer waar je allergisch voor bent.
Als je coeliakie hebt, moet je je hele leven glutenvrij blijven eten.
Meer informatie over overgevoelig of allergisch zijn voor voedsel
Wij hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over voedsel-overgevoeligheid en coeliakie.