Ik krijg een röntgenfoto van mijn borsten (mammogram)

In het kort

Een röntgenfoto is een foto van de binnenkant van uw borsten.
De foto wordt meestal in het ziekenhuis gemaakt op de afdeling radiologie.
Het maken van een foto duurt korter dan een seconde.
Er wordt heel weinig straling gebruikt voor een foto.
Vertel het uw arts of de persoon die de foto maakt als:
- u een pacemaker of ander implantaat heeft
- u (misschien) zwanger bent
- u een borstvergroting heeft gehad

Wat is een röntgenfoto van de borsten?

Een röntgenfoto is een foto van de binnenkant van uw lichaam. Deze foto wordt gemaakt met röntgenstralen.

De röntgenstralen gaan door uw borst heen en komen op een plaat terecht. Deze plaat is verbonden met een computer en een beeldscherm. Hierop kan de arts die specialist is in röntgenonderzoek (radioloog) de foto’s bekijken.

Röntgenstralen gaan makkelijk door vetweefsel. Daardoor is dit donker op een röntgenfoto.
Röntgenstralen gaan moeilijker door stevig of hard weefsel zoals klierweefsel of bindweefsel. Daardoor zijn deze wit op een röntgenfoto.

Met een röntgenfoto van uw borst kan de radioloog het weefsel in uw borst zien, zoals vetweefsel, klierweefsel en bindweefsel. Veranderingen in uw borst kunnen ook te zien zijn op een röntgenfoto.

De medische naam voor een röntgenfoto van de borst is mammogram.

Een vrouw krijgt een mammogram

Foto: Een vrouw krijgt een mammogram (bron: RIVM)

Hoe bereid ik me voor op een röntgenfoto van de borsten?

Trek kleding aan die u makkelijk aan en uit kunt doen. Voor de röntgenfoto moet uw bovenlichaam bloot zijn.
Smeer uw bovenlichaam niet in met crème, zalf, lotion of talkpoeder.
Gebruikt u zinkzalf? Stop daar 1 of 2 weken voor het onderzoek mee. Zinkzalf maakt de kwaliteit van de röntgenfoto slechter.
U kunt gewoon eten en drinken voordat u een röntgenfoto krijgt.
Vertel het uw arts als u een borstvergroting heeft gehad.
Bent u (misschien) zwanger? Vertel dit aan uw arts of aan de persoon die de foto maakt. Soms is het beter om dan even geen röntgenfoto te maken. Samen kunt u beslissen wat u gaat doen.

Hoe gaat het maken van een röntgenfoto van de borsten?

Een röntgenfoto wordt gemaakt op de afdeling radiologie van het ziekenhuis. Of bij het centrum voor het bevolkingsonderzoek borstkanker.
De persoon die de foto maakt is een laborant.

U komt eerst in een kleedkamer waar u uw kleren kunt uitdoen. U hoort van de laborant welke kleren u uit moet doen.

Meestal staat u bij het maken van een röntgenfoto van de borsten tegen het apparaat aan. De laborant legt uw borst tussen 2 platen, waardoor uw borst wordt platgedrukt. Dit kan wat pijn doen. Het platdrukken is niet schadelijk voor uw borsten.

Als het pijn doet, kunt u dat zeggen. De laborant kan wat veranderen zodat de pijn minder wordt. Meestal gaat de pijn snel over als de foto klaar is.

Van elke borst worden meestal 2 foto’s gemaakt en soms meer foto’s. Het maken van een foto duurt korter dan een seconde.
Totaal duurt het ongeveer 20 minuten.

Is een röntgenfoto schadelijk?

Bij een röntgenfoto wordt röntgenstraling gebruikt. Schade door röntgenfoto’s is nog nooit duidelijk gezien bij mensen. Ook niet als er meer foto’s zijn gemaakt.
Toch weten we niet zeker of de gebruikte röntgenstraling helemaal geen schade kan veroorzaken.
Daarom laten artsen alleen een foto maken als het nodig is en wordt er zo weinig mogelijk straling gebruikt.
U hoeft tijdens het maken van de foto geen extra bescherming te dragen (zoals een loodschort). Ook niet als u vaker een foto krijgt. Als u bescherming draagt, kunnen er geen goede beelden van uw lichaam gemaakt worden.
Vertel het aan uw arts als u zwanger bent of zwanger kunt zijn. Meestal kunt u wel een röntgenfoto krijgen. Bij sommige onderzoeken is de kans wel iets groter dat de straling schade veroorzaakt. Soms is het beter om dan even geen röntgenfoto te maken. Samen kunt u beslissen wat u gaat doen.

Hoe gaat het verder na een röntgenfoto van de borsten?

Na het maken van de foto’s wacht u eerst in de wachtkamer. De radioloog bekijkt de röntgenfoto’s.

Soms kan de radioloog op de foto niet goed zien of er iets mis is. Dan wordt u doorgestuurd voor meer onderzoek van uw borst. U krijgt dan bijvoorbeeld een punctie of biopsie.

Bij een punctie worden losse cellen of vocht uit uw borst gehaald.
Bij een biopsie wordt een stukje weefsel verwijderd.

Soms kan dit op dezelfde dag als de foto’s zijn gemaakt.

Als u naar huis mag, maakt de radioloog een verslag van het onderzoek.
De radioloog stuurt het verslag (zonder de foto’s) aan de persoon die de röntgenfoto voor u heeft aangevraagd. Bijvoorbeeld uw huisarts. Deze geeft u dan de uitslag. Meestal is dit binnen een week.
De uitslag van het bevolkingsonderzoek krijgt u binnen 10 dagen thuisgestuurd.

Meer informatie over röntgenonderzoek

We hebben de informatie over röntgenfoto’s gemaakt met:

de richtlijn voor specialisten en andere zorgverleners: Beeldvorming met ioniserende straling
informatie van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie: radiologen.nl