In het kort
- Klachten als je niet tegen melk kunt, zijn buikpijn, diarree en winden laten.
- Je hebt te weinig van het eiwit dat melk verteert.
- Als je veel melk drinkt, kan niet alle melk verteerd worden.
- Drink daarom niet te veel melk op een dag. Je merkt vanzelf hoeveel je kunt drinken.
- Of neem karnemelk of yoghurt. Dat geeft meestal geen klachten.
- Niet tegen melk kunnen heet ook wel lactose-intolerantie.
Wat is niet tegen melk kunnen?
Als je niet tegen melk kunt, krijg je klachten als je veel melk drinkt. Of veel producten eet waar melk in zit. Je krijgt dan last van buikpijn, diarree en winden laten.
De klachten komen doordat er in je darm te weinig van het eiwit lactase is. Dit eiwit is nodig om melk te verteren.
Als je veel melk drinkt, kun je al die melk dus niet goed verteren. De niet-verteerde melk geeft de klachten.
Niet tegen melk kunnen heet ook wel lactose-intolerantie. Lactose is het stofje in melk waar je niet tegen kunt.
Dit is niet hetzelfde als een allergie voor melk (koemelk-allergie). Dat heb je al als baby en gaat meestal vanzelf weer over. Niet tegen melk kunnen begint meestal pas bij kinderen boven de 5 jaar of op volwassen leeftijd.
Wat merk je als je niet tegen melk kunt?
Als je veel melk drinkt, krijg je last van:
- buikpijn (met kramp)
- diarree
- veel winden laten
Als je een beetje melk drinkt, heb je meestal geen klachten. Ook andere melkproducten geven meestal minder klachten. Bijvoorbeeld kaas, karnemelk en yoghurt.
Waardoor komen de klachten als je niet tegen melk kunt?
De klachten komen doordat er in je darm te weinig van het eiwit lactase is. Dit eiwit is nodig om melk te verteren.
Te weinig lactase kan door verschillende dingen komen:
- Je komt niet uit Nederland of een van de landen daaromheen (Noord- en West-Europa).
In bijna alle andere landen in de wereld drinken mensen na hun babytijd niet veel melk meer. Zij hebben daarom niet veel van het eiwit lactase nodig. Het is dan dus normaal dat je weinig lactase hebt. - De binnenkant van je darm is beschadigd. Dat kan komen door een ontsteking van de darm, zoals een buikgriep. Of na een operatie of een behandeling met bestraling.
Je kunt dan een tijdje niet tegen melk. Als je darm weer beter is, kun je vaak wel weer tegen melk.
Hoe weet je of je niet tegen melk kunt?
Als je denkt dat je klachten door melk komen, kun je 1 of 2 weken een voedingsdagboek invullen. Je kunt dan zien of je klachten erger worden als je meer melk drinkt.
Dan kun je proberen een tijdje minder melk te nemen. Als dat helpt, weet je dat je waarschijnlijk niet tegen melk kunt.
Onderzoek door een arts is meestal niet nodig.
Wat kun je doen als je niet tegen melk kunt?
Als je niet tegen melk kunt, is het goed om op deze dingen te letten:
- Drink niet te veel melk op een dag.
Voor kinderen betekent dat: niet meer dan 2 keer een glas (van 240 ml), verspreid over de dag. Volwassenen kunnen het best maar 1 glas melk per dag nemen. - Je kunt ook kiezen voor zure melkproducten, zoals karnemelk, yoghurt of kwark. Die geven vaak minder klachten.
- In kaas zit ook melk, maar omdat het bewerkt is, geeft het meestal geen klachten. In de Nederlandse harde, gele kazen zit meestal helemaal geen lactose.
- Verdeel de melkproducten die je neemt meer over de dag.
- In de supermarkt kun je ook lactosevrije melk kopen. En andere speciale melkproducten zonder lactose.
- Je kunt pillen kopen met lactase erin. Als je die neemt vlak voordat je melk drinkt, kun je het beter verteren. Deze pillen kun je meestal kopen bij de drogist.
- Er bestaan ook druppels met lactase erin. Die kun je in je melk doen voordat je het drinkt. Deze druppels kun je meestal kopen bij de drogist.
Probeer uit wat voor jou het beste werkt. Dat verschilt per persoon. Vaak is het genoeg om iets minder melk te gaan drinken en het meer te verdelen over de dag.
Hoe gaat het verder als je niet tegen melk kunt?
Als je niet tegen melk kunt, blijft dit je hele leven.
Vaak helpt het al genoeg om minder melk te drinken en de melkproducten die je neemt meer over de dag te verdelen.
Als je veel in je dieet moet veranderen om geen klachten te hebben, kun je naar een diëtist gaan. Die kan je adviezen geven, zodat je genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt.
Kun je niet tegen melk doordat je een buikgriep hebt gehad? Of door een operatie of bestraling? Als je darm weer genezen is, kun je meestal weer tegen melk.
Meer informatie over lactose-intolerantie
Op de site van het Voedingscentrum vind je uitgebreide informatie over lactose-intolerantie.
Deze informatie is gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over voedsel-overgevoeligheid en coeliakie.