In het kort
- Basaalcelkanker zit vooral in het gezicht en op handen en onderarmen.
- Deze huidkanker zaait bijna nooit uit.
- U kunt de plek meestal het beste laten wegsnijden.
- Controleer daarna zelf uw hele huid om de 3 maanden.
- U heeft meer kans om op meer plekken huidkanker te krijgen.
- Zorg dat uw huid weinig in de zon komt.
- Gebruik een dagcrème met factor 15.
- Gebruik een zonnebrandcrème met minimaal factor 30.
Wat is basaalcelkanker?
Basaalcelkanker is kanker in de bovenste cellen van de huid.
Dit is de meest voorkomende soort huidkanker. Deze huidkanker zaait bijna nooit uit.
Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders krijgt in zijn leven 1 of meer plekjes basaalcelkanker.
Vooral vanaf het 30e levensjaar wordt de kans erop steeds groter.
Wat merk ik van basaalcelkanker?
In het begin ziet basaalcelkanker eruit als een huidkleurig of roze bultje. Het bultje kan ook bruin of donkerrood worden.
Het zit vooral op de huid waar jarenlang veel zonlicht op is gekomen, zoals:
- neus
- wenkbrauw
- ooglid
- jukbeen
- oor
- lip
- voorhoofd
- handen en onderarmen
Het wordt langzaam wat groter. Er ontstaat een wondje in het bultje met een korstje. Het korstje gaat er makkelijk af. Er ontstaat zo een zweertje dat gemakkelijk bloedt.
Rond het zweertje kan een bobbelig randje ontstaan. De bobbeltjes kunnen glimmen.
De basaalcelkanker kan ook plat blijven en er uitzien als eczeem met schilfers.
Basaalcelkanker zaait bijna nooit uit.
Wel kan het met wortels onder de huid alle kanten op groeien. Daarom is snel weg laten halen het beste.
Waardoor ontstaat basaalcelkanker?
De kans op basaalcelkanker is groter als:
- u jarenlang zonlicht op uw huid heeft gehad
- u veel straling van hoogtezon, zonnebank of solarium heeft gehad
- uw huid vaak door de zon is verbrand
- u veel in de zon was als kind
- u een lichte huid, lichte ogen, sproeten, lichtblond of rood haar heeft
- u jarenlang medicijnen gebruikt of gebruikte, die uw afweer slechter maken
- u een erfelijke aanleg voor basaalcelkanker heeft (dit komt heel weinig voor)
Is basaalcelkanker erg?
Basaalcelkanker zaait bijna nooit uit.
Ook groeit het langzaam.
Het kan wel doorgroeien onder de huid, in bijvoorbeeld de oogkas of in de neus. Zo kan het schade geven. En wegsnijden kan dan moeilijker zijn.
Basaalcelkanker geeft meer risico op schade:
- als het in uw gezicht groeit in de buurt van uw ogen, oren, lippen, neus of tussen neus en lippen
- als het al groter is dan 2 centimeter
- als het terugkomt op een plek waar al eerder basaalcelkanker zat
- als het doorgroeit onder de huid
Behandeling van basaalcelkanker
Om zeker te weten of een plekje basaalcelkanker is, haalt de huisarts of huidarts soms een klein stukje uit het plekje. Dit heet een biopt. Het gaat met een soort klein appelboortje. Het stukje huid wordt onderzocht.
Wegsnijden
Meestal is wegsnijden van basaalcelkanker de beste behandeling.
De huisarts of de huidarts verdooft uw huid eerst met een prik. Dit is even pijnlijk.
De arts snijdt het plekje plus een randje gezonde huid weg. Zo is de kans groter dat de basaalcelkanker in één keer helemaal weg is.
Daarna wordt de huid gehecht.
Is de basaalkanker groot of zit er weinig rek in de huid? Dan gaat u altijd naar de huidarts.
Deze verwijdert dan de basaalcelkanker, haalt ergens anders een stukje huid weg en hecht dat stukje huid op de wond. Bijvoorbeeld een stukje huid van achter het oor om een wondje in het gezicht te sluiten.
Het stukje huid wordt in het laboratorium gecontroleerd. Zitten er nog kankercellen in de randen? Dan moet er om het wondje heen nog een extra randje worden weggesneden.
Andere behandelingen van basaalcelkanker zijn:
- Behandeling door het plekje te bevriezen met stikstof.
Deze behandeling kan alleen als de basaalcelkanker niet diep in de huid zit. De huisarts gebruikt hiervoor meestal een wattenstaafje. Dat doopt de huisarts in vloeibare stikstof en drukt het wattenstaafje op het plekje. De huisarts doet dit 2 keer. Het geeft een brandend, prikkend gevoel. Het plekje bevriest en er kan een blaar op komen. Die is na een paar dagen weer weg. Bevriezen kan ook met een spray met stikstof. Het plekje kan lichter of donkerder blijven. Vooral als u een donkere huid heeft. - Behandeling met een crème waar een medicijn inzit dat cellen doodt
Dit is een soort chemotherapie voor het plekje. Het heet 5FU (5-fluoro-uracilcrème).
Deze behandeling kan alleen als de basaalcelkanker niet diep in de huid zit.- U kunt deze crème zelf 2 keer per dag op de basaalcelkanker doen.
- U moet dat 4 weken volhouden.
- De huid reageert heftig. Het lijkt veel erger te worden: de huid wordt rood, dik, er komen korstjes en jeuk.
- Doe geen pleisters of verband over het plekje.
- Was uw handen goed na het insmeren.
- Na de 4 weken wordt de huid beter.
- Behandeling met een crème met met medicijn imiquimod
De crème helpt uw afweer. Uw afweer kan de basaalcelkanker zo beter aanvallen.
De crème kan jeuk en roodheid geven. Soms ook vervelling, extra wondjes en korstjes. - Behandeling met crème en licht
De crème gaat de kankercellen in. Die worden daardoor extra gevoelig voor licht.
Daarna worden de kankercellen met speciaal (rood) licht bestraald. Hiervan kunnen de kankercellen afsterven. Uw huid kan er van verkleuren. - Bestraling
Soms is wegsnijden in het gezicht moeilijk. Dan kunnen kleine plekjes in het gezicht eerst bestraald worden.
Bestralen kan soms ook nadat de kanker is weggesneden.
imiquimod
Imiquimod remt de groei van cellen.
Artsen schrijven dit middel voor bij een speciaal soort genitale wratten, een vorm van kanker van de huid (basaalcelcarcinoom) en bij actinische keratose (een huidaandoening).
Hoe gaat het verder na de behandeling van basaalcelkanker?
Na de behandeling van basaalcelkanker komt u na 3 maanden op controle.
- De arts controleert de plek.
- Ook controleert hij uw hele huid om te kijken of er op andere plekken huidkanker begint.
U heeft namelijk meer kans dat u meer plekjes huidkanker krijgt.
Bij 1 van de 10 mensen vindt de arts een 2e plek met basaalcelkanker in de 6 maanden na het vinden van de 1e plek.
3 van de 10 mensen met basaalcelkanker krijgen binnen 5 jaar weer een nieuw plekje. - U bespreekt of u nog terug moet komen of dat u uw huid zelf gaat controleren.
- Als u uw huid zelf gaat controleren: doe dit elke 3 maanden een keer.
- Bescherm u goed tegen de zon:
- Gebruik elke dag een dagcrème met factor 15.
- Zorg dat u niet te veel in de zon komt.
- Komt u wel in de zon, smeer u een paar keer per dag in met zonnebrandcrème factor 30 of 50.
- Draag een hoed als u in de zon bent.
Wanneer bellen na de behandeling van basaalcelkanker?
Maak een afspraak bij de arts die de huidkanker heeft behandeld bij deze klachten:
- De gehechte wond wordt rood en dik.
Maak een afspraak bij uw huisarts als u een nieuw plekje of bultje op uw huid ontdekt dat :
- opeens ruw wordt
- een beetje verkleurt
- schilfers heeft
- jeukt
- bloedt
- open gaat
Meer informatie over plekjes op de huid en huidkanker
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over verdachte vlekjes en plekjes op de huid.