Ik denk erover om borstfoto’s te laten maken (bevolkings-onderzoek borstkanker)

vrouw krijgt misschien onderzoek naar borstkanker

In het kort

  • Het bevolkings-onderzoek borstkanker is voor vrouwen van 50 tot en met 75 jaar.
  • Je kunt dan elke paar jaar borstfoto's laten maken.
  • Je beslist zelf of je wel of niet meedoet.
  • 2 artsen kijken apart van elkaar of er iets te zien is op de borstfoto’s dat misschien borstkanker kan zijn.
  • Merk je een verandering aan je borsten? Wacht niet op de borstfoto’s, maar maak een afspraak bij je huisarts.

Wat is het bevolkings-onderzoek borstkanker?

Het bevolkings-onderzoek borstkanker gebeurt met borstfoto’s. Dit zijn röntgenfoto’s van je borsten. Artsen noemen dit ook wel mammografie of een mammogram.

Je krijgt vanzelf een uitnodiging thuis om borstfoto’s te laten maken.
Het doel van het bevolkings-onderzoek is om borstkanker zo vroeg mogelijk te vinden bij vrouwen van 50 tot en met 75 jaar. Hieraan meedoen is gratis.

Je beslist zelf of je wel of niet meedoet.

Je laat de borstfoto’s meestal maken in een speciale bus. Of in een gebouw waar borstfoto’s worden gemaakt.
2 artsen kijken apart van elkaar of er iets te zien is op de borstfoto’s dat misschien borstkanker kan zijn.

Wanneer krijg je een uitnodiging om borstfoto’s te laten maken?

Je krijgt voor het eerst een uitnodiging vanaf het jaar waarin je 50 jaar wordt. Wanneer je precies de uitnodiging krijgt, hangt af van wanneer de bus voor de foto’s bij jou in de buurt is. Daarom krijg je je eerste uitnodiging als je tussen de 49 en 52 jaar bent.

Daarna krijg je steeds een nieuwe uitnodiging tussen de 2 en 3 jaar na je vorige uitnodiging.
Ben je ouder dan 75 jaar? Dan krijg je geen nieuwe uitnodiging meer.

Het bevolkings-onderzoek is voor vrouwen van 50 tot en met 75 jaar. Als je jonger bent dan 50 jaar, is de kans op borstkanker veel kleiner. Boven de 75 jaar kun je wel borstkanker krijgen, maar die groeit meestal langzaam.

Wanneer hoef je geen borstfoto’s te laten maken?

In deze situaties hoef je geen borstfoto’s te laten maken voor het bevolkings-onderzoek borstkanker:

  • Je krijgt een behandeling voor borstkanker of je krijgt controles omdat je borstkanker hebt gehad. Of je krijgt een behandeling bij een arts in het ziekenhuis voor klachten aan je borsten.
  • Je hebt een grotere kans op borstkanker en krijgt daarom al vaker borstfoto's. Bijvoorbeeld omdat je een gen-fout hebt, zoals BRCA1 of BRCA2.
  • Je hebt in het afgelopen half jaar borstfoto's laten maken in een ziekenhuis. En je hebt geen nieuwe klachten.
  • Je hebt een operatie gehad waarbij allebei je borsten zijn weggehaald (borstamputatie).
  • Je bent heel erg ziek en kunt niet meer beter worden.
  • Je hebt klachten die kunnen passen bij borstkanker. Je merkt bijvoorbeeld veranderingen aan je borsten. Wacht dan niet op de borstfoto’s, maar ga naar je huisarts.

Weet je het niet, of twijfel je of jij wel of geen borstfoto’s moet laten maken? Bespreek dit met je huisarts of de arts in het ziekenhuis.

Heb je misschien een grotere kans op borstkanker? Bespreek dit met je huisarts. Bij een grotere kans kun je vaker borstfoto's krijgen. Dan hoef je geen borstfoto's te laten maken voor het bevolkings-onderzoek.

Wachten met borstfoto's na een operatie aan of bij je borst

Heb je een operatie aan of bij je borst gehad? Bijvoorbeeld een borstvergroting, omleidings-operatie of een pacemaker? Dan is het beter om even te wachten met de borstfoto’s. Je kunt dan het beste pas 6 maanden na de operatie een afspraak maken voor de borstfoto's.

Voordelen en nadelen van borstfoto's laten maken

Borstfoto’s laten maken voor het bevolkings-onderzoek borstkanker heeft voordelen en nadelen. Je kunt deze informatie gebruiken om te beslissen of je wel of geen borstfoto’s wilt laten maken.

Voordelen van borstfoto’s

  • Als je borstfoto’s laat maken, kunnen artsen borstkanker eerder ontdekken. De kans dat je beter wordt, is groter.
  • Als borstkanker vroeg wordt ontdekt, is de behandeling vaak minder zwaar.
  • Door de borstfoto’s overlijden minder vrouwen aan borstkanker.

Nadelen van borstfoto’s

  • Je borsten worden voor een borstfoto tussen 2 platen platgedrukt. Dit kan pijn doen.
  • Ongeveer 3 van de 10 borstkankers worden niet ontdekt op borstfoto's. Je kunt dan toch borstkanker hebben, ook al zagen artsen dat niet op je borstfoto's.
  • Is er op de borstfoto’s niets gezien dat misschien borstkanker kan zijn? Dan is er een kans dat je in de tijd tot de volgende afspraak voor borstfoto's toch borstkanker krijgt. Bijvoorbeeld een borstkanker die snel groeit. Bij ongeveer 2 van de 1000 onderzochte vrouwen vinden artsen in de paar jaar tussen 2 afspraken toch borstkanker.
  • 17 van de 1000 onderzochte vrouwen blijken na extra onderzoek in het ziekenhuis geen borstkanker te hebben. Die vrouwen zijn onnodig bang en ongerust. En ze krijgen onderzoeken die ze niet hadden gehad als ze niet hadden meegedaan.
  • Bij ongeveer 1 van de 10 vrouwen bij wie na extra onderzoek borstkanker wordt gevonden, groeit de borstkanker langzaam. En ze zouden hier in hun leven nooit iets van hebben gemerkt. Onderzoeken en behandelingen kunnen zorgen voor angst, onrust en onzekerheid. En je krijgt behandelingen die je anders niet had gehad. Elke behandeling geeft risico's op problemen.
  • Als borstkanker vroeg wordt ontdekt, zorgt dit er niet altijd voor dat vrouwen ook langer leven. Als je eerder weet dat je borstkanker hebt, kan dit langere tijd zwaar zijn. Je moet namelijk vaak naar het ziekenhuis voor behandelingen en controles. Van tevoren is het nooit zeker of iemand ook echt langer leeft.
  • De röntgenstraling van de borstfoto's geeft een heel klein extra risico op borstkanker.

Hoe gaat het als je borstfoto’s wilt laten maken?

Als je een uitnodiging hebt gekregen voor het bevolkings-onderzoek, beslis je elke keer zelf of je meedoet. De borstfoto’s laten maken doe je in deze 3 stappen:

1. Je maakt een afspraak

In de uitnodiging staat hoe je de afspraak voor de borstfoto’s kunt maken: online via je DigiD of door te bellen.

2. Je laat borstfoto’s maken

Je gaat naar de bus of het gebouw waar je afspraak is. Neem je uitnodiging en je ID-kaart, rijbewijs of paspoort mee.

Lees de informatie over hoe de borstfoto's worden gemaakt. En hoe je je moet voorbereiden op de dag dat de foto’s worden gemaakt. De afspraak duurt ongeveer 20 minuten.

3. Je krijgt de uitslag

Binnen 2 weken krijg je een brief met de uitslag.

Hoe gaat het verder als je borstfoto's hebt laten maken?

Binnen 2 weken nadat de borstfoto’s zijn gemaakt, krijg je een brief. Daarin staat 1 van deze 3 uitslagen:

1. Er is geen afwijking gevonden

Dit betekent dat er op de borstfoto’s niets gezien is dat misschien borstkanker kan zijn.

98 van de 100 vrouwen die borstfoto’s hebben laten maken, krijgen deze uitslag.

Extra onderzoek is niet nodig. Tussen de 2 en 3 jaar later krijg je vanzelf weer een uitnodiging.
Ben je dan ouder dan 75 jaar? Dan krijg je geen nieuwe uitnodiging meer.

Ga wel naar je huisarts als je een verandering aan je borsten merkt. Wacht niet op de volgende uitnodiging.

2. Er is niet genoeg informatie voor een uitslag

1 van de 100 vrouwen die borstfoto’s hebben laten maken, krijgt deze uitslag.

Op de borstfoto’s is niet goed te zien of er iets anders is dan normaal.
Er is extra onderzoek in het ziekenhuis nodig. Bijvoorbeeld nieuwe borstfoto’s of een echo. Dit is om te kijken of er toch iets te zien is dat misschien borstkanker kan zijn.
9 van de 10 vrouwen die na deze uitslag extra onderzoek kregen, hebben geen borstkanker.

Je huisarts krijgt de uitslag ook. Meestal voordat jij zelf de brief krijgt. Je huisarts bespreekt de uitslag met jou. Jullie bespreken in welk ziekenhuis je het extra onderzoek wilt krijgen. Je gaat dan meestal naar de afdeling radiologie.

3. Er is een afwijking gezien die verder onderzocht moet worden

Dit betekent dat er op de borstfoto’s iets gezien is dat misschien borstkanker kan zijn.

1 van de 100 vrouwen die borstfoto’s hebben laten maken, krijgt deze uitslag.

Je hebt extra onderzoek in het ziekenhuis nodig. Bijvoorbeeld een nieuwe röntgenfoto of een echo. Vaak wordt ook een stukje uit je borst gehaald om te onderzoeken in het laboratorium. Dat heet een punctie of biopt.

Deze uitslag betekent nog niet dat je borstkanker hebt. 5 van de 10 vrouwen die na deze uitslag extra onderzoek kregen, hebben geen borstkanker.

Je huisarts krijgt de uitslag ook. Meestal voordat jij zelf de brief krijgt. Je huisarts bespreekt de uitslag met jou. Jullie bespreken in welk ziekenhuis je het extra onderzoek wilt krijgen. Je gaat dan meestal naar de mammapoli.

Wanneer bellen als je nadenkt over borstfoto’s?

Heb je klachten die kunnen passen bij borstkanker? Merk je bijvoorbeeld veranderingen aan je borsten? Wacht dan niet op de borstfoto’s, maar ga naar je huisarts:

Bel direct de huisarts of de huisartsen-spoedpost bij deze klacht:

  • Je borst is rood, warm en doet pijn.

Maak een afspraak bij je huisarts bij 1 of meer van deze dingen:

  • Je voelt een knobbeltje in 1 borst of beide borsten.
  • Er komt bloed, bruin vocht of pus uit je tepel.
  • Er komt helder of wit vocht uit je tepel.
  • De huid van je borst verandert. Je ziet bijvoorbeeld een deukje. Of velletjes.
  • De tepel van je borst verandert. Je tepel lijkt bijvoorbeeld ingedeukt. Of je ziet velletjes.
  • Je voelt 1 of meer dikke bulten in je oksel.
  • Je hebt pijn in 1 borst of beide borsten.

Meer informatie over onderzoek naar borstkanker

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op