In het kort
- Bij een delier raakt uw kind in de war. Dit kan onverwachts in een paar uur of in een paar dagen gebeuren.
- Meestal komt een delier door een ziekte, na een operatie of door medicijnen.
- Een delier komt regelmatig voor bij kinderen in het ziekenhuis.
- Vaak kan de oorzaak van het delier behandeld worden. Het delier verdwijnt dan.
- Zo kunt u uw kind met een delier helpen:
- Zorg voor rust.
- Zorg dat uw kind vertrouwde voorwerpen in de omgeving heeft, bijvoorbeeld een eigen dekbedje, kussen of knuffel.
- Zorg dat er altijd een vertrouwd iemand bij uw kind in de buurt is.
Wat is een delier bij kinderen?
Bij een delier raakt uw kind in de war. Dit kan onverwachts in een paar uur of een paar dagen gebeuren.
Een delier is een reactie van de hersenen op een ziekte, na een operatie of door medicijnen. Het kan ook door een combinatie van een ziekte, operatie of medicijnen komen. Een delier komt daarom regelmatig voor bij kinderen in het ziekenhuis. Kinderen die op de kinder-IC liggen hebben een grotere kans op een delier.
Een delier kan een paar uur of een paar dagen duren. Heel soms duurt het langer. Een delier kan het ene moment erger zijn dan het andere.
Wat merk ik als mijn kind een delier heeft?
Een kind met een delier gedraagt zich opeens anders dan u gewend bent. Uw kind kan last hebben van verschillende dingen:
- minder helder zijn dan normaal
- de aandacht niet kunnen vasthouden
- niet goed logisch kunnen nadenken
- gedachten hebben die niet waar zijn (wanen)
- dingen zien, horen of ruiken die er niet zijn (hallucinaties)
- snel dingen vergeten
- kinderlijker op dingen reageren dan het normaal zou doen
- heel rustig zijn
- afwezig zijn
- onrustig zijn
Uw kind kan bijvoorbeeld aan de lakens trekken of proberen uit bed te komen. - snel boos en agressief worden
- overdag slapen en ’s nachts juist wakker zijn
Het gedrag is bij ieder kind anders en kan ook wisselen. Een kind met een delier kan het ene moment heel rustig zijn en het andere moment juist heel onrustig.
Als ouder merkt u vaak als eerste dat uw kind zich anders gedraagt dan u gewend bent.
Hoe ontstaat een delier bij kinderen?
Een delier ontstaat vaak door:
- een ziekte
- een ontsteking, bijvoorbeeld een oorontsteking of longontsteking
- koorts
- een ziekte van het hart
- een ziekte van de longen
- een ziekte in de hersenen of schade aan de hersenen
- een stofwisselingsziekte
Stofwisseling is dat je lichaam eten verandert in energie voor je lichaam. - een operatie
- de verdoving bij een operatie
- het gebruik van sommige medicijnen
- het stoppen met sommige medicijnen
- veranderingen in hormonen
- stress
- angst
- te weinig slaap
Sommige kinderen hebben meer kans om een delier te krijgen. Bijvoorbeeld kinderen die:
- erg ziek zijn
- jonger dan 4 jaar zijn
- een slechte lichamelijke conditie hebben
- beademing krijgen
- voor hun eigen veiligheid bijvoorbeeld polsbanden krijgen, zodat ze minder kunnen bewegen en hun infuus er niet per ongeluk uittrekken
- rustgevende medicijnen gebruiken
- sterke pijnstillers gebruiken, bijvoorbeeld morfine
morfine
Morfine is een sterke pijnstiller. Het hoort bij een groep stoffen genaamd opiaten. Deze stoffen lijken allemaal op morfine.
Artsen schrijven het voor bij plotselinge ernstige pijn, zoals pijn na een operatie, ernstige verwonding, pijn na een hartinfarct of koliekpijn. Ook bij langdurige hevige pijn, zoals pijn bij kanker.
Artsen schrijven het ook voor bij ernstige benauwdheid door een hart dat minder goed pompt (hartfalen) en bij zorg voor mensen die niet meer beter worden (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Hoe kan ik mijn kind het beste helpen?
Het kan moeilijk zijn om goed te reageren op uw kind met een delier. Het is dan goed om te weten dat uw kind met een delier ziek is. Uw kind kan er niets aan doen dat het zich zo gedraagt.
Adviezen om uw kind met een delier te helpen:
- Zorg voor rust.
- Zorg dat er altijd een vertrouwd iemand bij uw kind is, en dat er niet te veel mensen tegelijk zijn.
- Als u met meer dan 2 personen op bezoek gaat, ga dan aan 1 kant van uw kind zitten, zodat uw kind zich op 1 punt kan richten.
- Vertel als het nodig is steeds wie u bent, welke dag het is en hoe laat het is.
- Vertel uw kind als het nodig is steeds waar het is en wat het daar doet.
- Praat in korte, simpele zinnen en stel duidelijke, makkelijke vragen.
- Probeer uw kind te begrijpen als het iets denkt te zien wat u niet ziet. Zeg niet dat het onzin is, maar leg rustig uit wat u ziet of denkt.
- Zorg voor afleiding als u merkt dat uw kind dit fijn vindt.
- Heeft uw kind een bril (of een gehoorapparaat)? Zorg dan dat uw kind deze draagt.
- Zorg voor goed licht en lampen (overdag gordijnen open en 's nachts een bedlampje).
- Zorg dat uw kind vertrouwde voorwerpen in de buurt heeft. Neem bijvoorbeeld een eigen dekbedje, deken, kussen, knuffel, kleren, muziekje, lampje en foto’s mee. Houd de omgeving wel rustig. Te veel knuffels en kaarten in bed kunnen uw kind juist onrustig maken.
Als ouder krijgt u in het ziekenhuis uitleg over een delier. Soms zijn er informatiefolders. Als u wilt kunt u ’s nachts bij uw kind op de kamer slapen.
Welke behandeling krijgt mijn kind bij een delier?
Oorzaak
De arts onderzoekt zo snel mogelijk wat de oorzaak van het delier is. Als de oorzaak wordt behandeld, verdwijnt het delier vaak. Hoe het delier wordt behandeld hangt af van de oorzaak:
- Bij een ontsteking krijgt uw kind medicijnen tegen ontstekingen (antibiotica), bijvoorbeeld bij een longontsteking.
- Bij een delier door medicijnen moet uw kind stoppen met die medicijnen. Het gaat dan meestal om rustgevende medicijnen of sterke pijnstillers, zoals morfine. Misschien kan uw kind andere medicijnen krijgen.
Soms vindt de arts de oorzaak van het delier niet. Of de oorzaak kan niet goed worden behandeld. Soms is uw kind met een delier zo in de war dat de arts daar extra medicijnen voor geeft.
Medicijnen
Als uw kind erg in de war is krijgt het daar een medicijn voor. Meestal is dat het medicijn haloperidol of risperidon. Hierdoor wordt uw kind minder verward.
Veiligheid
Als uw kind erg onrustig is, kan het nodig zijn om maatregelen te nemen voor de veiligheid van uw kind. Het is belangrijk dat uw kind zichzelf geen pijn doet, het infuus uittrekt of uit bed valt. De maatregelen zorgen ervoor dat uw kind minder kan bewegen, bijvoorbeeld bedhekken aan 4 kanten van het bed. Het kan ook helpen als u of iemand anders veel bij uw kind is en goed op uw kind let.
Alleen als deze maatregelen niet helpen, kan het soms nodig zijn dat uw kind polsbanden krijgt, zodat het minder kan bewegen.
haloperidol
Haloperidol hoort tot de klassieke antipsychotica. Het zorgt dat stoffen die van nature in de hersenen voorkomen minder werken, vooral dopamine. Hierdoor worden psychosen en onrust minder.
Artsen schrijven het voor bij psychose, schizofrenie, manie, onrust, dementie, tics, dwangstoornissen, misselijkheid en braken.
morfine
Morfine is een sterke pijnstiller. Het hoort bij een groep stoffen genaamd opiaten. Deze stoffen lijken allemaal op morfine.
Artsen schrijven het voor bij plotselinge ernstige pijn, zoals pijn na een operatie, ernstige verwonding, pijn na een hartinfarct of koliekpijn. Ook bij langdurige hevige pijn, zoals pijn bij kanker.
Artsen schrijven het ook voor bij ernstige benauwdheid door een hart dat minder goed pompt (hartfalen) en bij zorg voor mensen die niet meer beter worden (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.risperidon
Risperidon hoort tot de atypische antipsychotica. Het zorgt dat stoffen die van nature in de hersenen voorkomen minder werken, vooral dopamine. Hierdoor worden psychosen en onrust minder.
Artsen schrijven het voor bij psychose, manie, schizofrenie, onrust en dementie. Ook kunnen artsen het voorschrijven bij tics bij de ziekte Gilles de la Tourette. En bij dwangstoornissen en bij posttraumatische stressstoornis.
Hoe gaat het verder na een delier bij kinderen?
De meeste kinderen worden helemaal beter na een delier. Soms kan uw kind na een delier nog last houden van stress. Ook kan het nare herinneringen houden aan het ziekenhuis.
Als uw kind eerder een delier heeft gehad, heeft het een grotere kans om later weer een delier te krijgen. Bijvoorbeeld als uw kind nog een keer erg ziek wordt.
Wanneer waarschuw ik een arts als mijn kind een delier heeft?
Waarschuw een arts of verpleegkundige als de klachten van uw kind erger worden.
Meer informatie over een delier bij kinderen
Meer informatie over een delier bij kinderen kunt u vinden via Kind en ziek.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor specialisten over delier bij kinderen.