In het kort
- Medicijnen werken soms minder goed dan verwacht.
- Of medicijnen geven meer bijwerkingen dan verwacht.
- Dit kan te maken hebben met je DNA.
- Je arts kan voorstellen om je DNA te onderzoeken.
- Met DNA-onderzoek is te zien of een medicijn wel of niet goed werkt bij jou.
- Artsen kunnen daarop letten als ze je een recept voor een medicijn geven.
Waarom DNA-onderzoek bij sommige medicijnen?
Je arts kan voorstellen om DNA-onderzoek te laten doen in deze situaties:
- Je gebruikt een medicijn en je hebt onverwacht veel bijwerkingen.
- Je gebruikt een medicijn en het werkt niet goed genoeg bij jou.
Met het DNA-onderzoek is te zien of dit komt door jouw DNA.
Soms krijg je ook DNA-onderzoek voordat je een bepaald medicijn gaat gebruiken. Dat is om te weten of het medicijn bij jou zal werken.
Of je kunt DNA-onderzoek krijgen als je vader, moeder, zoon of dochter heel erge bijwerkingen had bij een medicijn. En bij hen was DNA de oorzaak van deze bijwerkingen.
Voorbeelden van medicijnen waarbij de arts DNA-onderzoek kan laten doen:
- medicijnen tegen depressie (antidepressiva)
- sommige bloedverdunners
- cholesterol-verlagers
- maagzuur-remmers
- medicijnen tegen sommige soorten kanker
- medicijnen tegen hiv
Wat is de invloed van je DNA op sommige medicijnen?
In je lichaam zitten speciale eiwitten. Deze eiwitten zorgen dat medicijnen hun werk kunnen doen. De eiwitten heten enzymen. Jouw DNA bepaalt hoe goed deze enzymen werken.
Soms zorgt je DNA ervoor dat een enzym een medicijn sneller opruimt. Hierdoor blijft er minder medicijn in je lichaam en kan het minder goed werken.
Of je DNA kan zorgen dat een medicijn langer in je lichaam blijft. Dan werkt een enzym langzamer. Hierdoor werkt een medicijn juist extra goed. Je kunt hierdoor ook extra bijwerkingen krijgen.
Hoe gaat DNA-onderzoek bij medicijnen?
- Meestal stelt een arts in het ziekenhuis voor om DNA-onderzoek bij jou te doen. Heel soms stelt de huisarts het voor.
- Voor het onderzoek is een beetje bloed, speeksel of slijmvlies van de binnenkant van je wang nodig. Je arts vertelt wat er van jou nodig is.
- In het laboratorium wordt je bloed, speeksel of slijmvlies onderzocht. Er wordt alleen gekeken naar het stukje DNA dat te maken heeft met hoe het medicijn werkt.
Hoe gaat het verder na DNA-onderzoek bij medicijnen?
Na ongeveer 2 weken is de uitslag bekend. De uitslag komt in je dossier als je hier toestemming voor geeft.
Is je DNA mogelijk de oorzaak van je bijwerkingen of dat je medicijn niet goed werkt? Dan kan je arts je medicijnen aanpassen. Zo gaan ze hopelijk beter werken of krijg je minder bijwerkingen.
Meestal krijgen je huisarts en je apotheek de uitslag ook. Als je arts jou nieuwe medicijnen wil geven, kan die kijken naar de uitslag van het DNA-onderzoek.
Zorg ervoor dat al je zorgverleners op de hoogte zijn van de uitslag. Zo kunnen zij erop letten als je een recept krijgt voor nieuwe medicijnen.
Gevolgen voor je familie
Is je DNA de oorzaak van ernstige bijwerkingen die je had van medicijnen? Dan kan dit ook bij jouw vader, moeder, zoon of dochter gebeuren als zij dezelfde medicijnen gebruiken. Zij kunnen dan ook DNA-onderzoek krijgen.
Gevolgen voor de toekomst
Misschien leren we in de toekomst nog meer over dit stukje DNA. Bijvoorbeeld of je hierdoor een grotere kans hebt op 1 of meer erfelijke ziektes. Dat weten we nu nog niet.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over DNA-onderzoek bij medicijnen.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.