In het kort
- Bij een eikelontsteking zie je rode of witte plekken, schilfertjes of puistjes op de eikel.
- Je kunt jeuk aan de eikel hebben of een branderig gevoel.
- Vaak is een schimmel of bacterie de oorzaak. Soms een soa of een allergie.
- Spoel de eikel een paar keer per dag met water, zonder zeep. Schuif daarbij de voorhuid naar achteren.
- Ga naar je huisarts als je klachten na 2 weken nog niet minder zijn.
- Doe een soa-test als je een soa zou kunnen hebben.
Wat is een eikelontsteking?
Op de eikel en onder de voorhuid van de penis leven bacteriën en schimmels. Dat is normaal.
Soms kan een soort schimmel of bacterie meer gaan groeien. De eikel raakt dan ontstoken, de voorhuid meestal ook.
Dit gebeurt makkelijker als de voorhuid wat nauwer is, zoals bij jonge jongens. Daarom komt eikelontsteking meer voor bij jonge jongens dan bij volwassen mannen.
Wat merk je van een eikelontsteking?
Bij een eikelontsteking merk je 1 of meer van deze dingen aan je eikel:
- jeuk of een branderig gevoel
- pijn of extra gevoelig, bijvoorbeeld bij aanraken of seks
- rode vlekjes die samen een grotere rode vlek kunnen worden
- soms witte plekken met een rode rand en schilfertjes
- soms kleine wondjes, kloofjes, puistjes, blaasjes of bultjes
- soms met meer of geel vocht (pus) rond de eikel of onder de voorhuid
- iets dikker worden van de eikel en de voorhuid
Vaak is niet alleen de eikel maar ook de voorhuid ontstoken.
Waardoor krijg je een eikelontsteking?
Schimmels, bacteriën
Schimmels en bacteriën leven samen op de eikel, dat is normaal. Soms kan een bepaald soort schimmel of bacterie meer gaan groeien en een ontsteking geven. Bijvoorbeeld door:
- Wassen met zeep (ook neutrale of zeep-vrije zeep). Dit kan de eikel irriteren, waardoor schimmels meer kunnen gaan groeien.
- Antibiotica. Dit zijn medicijnen die bacteriën doden. Schimmels krijgen dan de kans om te groeien.
- Medicijnen zoals prednison waardoor je minder afweer hebt.
- Diabetes of een andere ziekte waarbij je minder afweer hebt.
- Een strakke voorhuid. Het lukt dan niet om de eikel goed schoon te spoelen.
Een ontsteking door schimmels is niet besmettelijk. Je krijgt het dus niet van iemand anders via seks. En je kunt een schimmelontsteking ook niet aan iemand anders doorgeven via seks.
Seksueel overdraagbare aandoeningen
Soms kan een soa de oorzaak zijn, bijvoorbeeld:
Allergie of irritatie
Soms komt het door irritatie of een allergie, bijvoorbeeld als je 1 van deze dingen gebruikt:
- condooms
- glijmiddel
- zaaddodend middel
- deodorant of parfum
Huidziektes
Soms komt het door een huidziekte, zoals:
Soms blijft de oorzaak onduidelijk.
prednison
Prednison is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven prednison voor bij:
- Ziektes met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld luchtwegontstekingen (zoals COPD), reumatische aandoeningen (zoals reuma, polymyalgie en jichtaanvallen), darmziekten (namelijk colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), het syndroom van Sjögren, bepaalde oogontstekingen, clusterhoofdpijn, lupus erythematodes (LE), ernstige huidontstekingen (zoals bij lepra), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), de ziekte van Duchenne (spierziekte), Bellverlamming (een vorm van gezichtsverlamming), bij nierziektes, zoals het nefrotisch syndroom en bij netelroos. Ook bij ontstekingen bij tuberculose (van het hartzakje en van de hersenen).
Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren gebruikt: in een hoge dosering voor een paar dagen tot weken (stootkuur) en in een lagere dosering voor meerdere maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur. - Prednison wordt ook gebruikt om afstotingsreacties tegen te gaan. Na orgaantransplantaties en als onderdeel van een behandeling bij kanker.
- Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom. Als het op deze manier gebruikt wordt heet het substitutietherapie.
Ziektes waarbij prednison wordt gebruikt zijn:
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Is er meer onderzoek nodig?
Meer onderzoek is meestal niet nodig.
Heb je veel klachten of gaan de klachten niet weg? Dan kan de huisarts met een wattenstaafje wat slijm van de ontstoken plekjes weghalen. En dit in het laboratorium laten onderzoeken.
Is er een kans dat je een soa hebt? Laat je dan testen.
Wat kun je zelf doen bij een eikelontsteking?
- Spuit met de douchekop lauwwarm water op de eikel en de binnenkant van de voorhuid.
Doe dit 3 of 4 keer per dag in de eerste 3 dagen dat je een eikelontsteking hebt. Daarna is 1 keer per dag genoeg. Ook als je geen ontsteking meer hebt. - Schuif de voorhuid zachtjes terug.
- Gebruik alleen water, geen zeep. Ook geen neutrale zeep.
- Dep de eikel daarna droog.
- Zorg dat er geen middelen zoals deodorant op de eikel of voorhuid komen. Deze middelen kunnen de eikel en voorhuid irriteren.
- Bij een nauwe voorhuid kan het helpen om een spuit te gebruiken (zonder naald). Je spuit daarmee lauw water tussen de voorhuid en eikel.
- Bij seks: zorg dat je penis makkelijk heen en weer kan glijden.
Bij seks in de vagina: vrij pas als de vagina van je partner nat genoeg is, of gebruik glijmiddel.
Bij seks in de anus: gebruik glijmiddel.
Vrijen als de vagina of anus te droog is, irriteert de huid en het slijmvlies bij jou en je sekspartner.
Medicijnen bij een eikelontsteking
Zijn je klachten na 2 weken niet minder? Ook al heb je vaak genoeg met water gespoeld? Ga dan naar je huisarts.
De huisarts bekijkt de vlekjes op je eikel. Je bespreekt met de huisarts waardoor de eikelontsteking kan komen. En wat voor jou de beste behandeling is.
Eikelontsteking door schimmel
- Bij een schimmelontsteking kun je een crème tegen schimmels gebruiken. Bijvoorbeeld een crème met miconazol of clotrimazol. Je kunt dit zonder recept kopen bij de apotheek of drogist.
- Spoel de eikel en voorhuid en dep ze droog. Daarna smeer je de crème erop.
- Smeer een dun laagje crème in de ochtend en in de avond.
Zijn de vlekjes en schilfers weg? Smeer dan nog 1 week door (of bij clotrimazol nog 10 dagen). - Let op: als je een crème gebruikt, beschermt een condoom of pessarium minder goed tegen zwanger worden of het krijgen van een soa.
- Je mag geen miconazol-crème gebruiken bij sommige bloedverdunners. Gebruik je bloedverdunners? Vraag de huisarts of je miconazol wel mag gebruiken.
- Je partner hoeft niet behandeld te worden, behalve als je partner ook duidelijke klachten heeft. Zoals een ontsteking door een schimmel in de vagina of een eikelontsteking.
Helpt het insmeren niet en blijf je veel klachten houden? Dan kan de huisarts een pil tegen schimmels voorschrijven.
Bij een erg nauwe voorhuid helpt een pil tegen schimmel beter dan de crème.
Eikelontsteking door bacteriën
Bij een eikelontsteking door bacteriën krijg je een crème met antibiotica. Bijvoorbeeld fusidinezuur op de huid. Dit zijn medicijnen die de bacterie doden.
De huisarts vertelt je hoe lang je moet smeren.
Helpt het insmeren niet en blijf je veel klachten houden? Dan kan je huisarts iets anders voorschrijven. Zoals een andere crème of antibiotica-pillen.
Eikelontsteking door allergie of eczeem
Heb je een eikelontsteking door eczeem of allergie? Dan kan je huisarts een hormoon-crème voorschrijven.
Eikelontsteking door een soa
Een eikelontsteking komt heel soms van een plasbuisontsteking door een soa. Als het onderzoek laat zien dat je een soa hebt, dan krijg je antibiotica om de soa te behandelen.
fusidinezuur op de huid
Fusidinezuur is een antibioticum. Het werkt tegen infecties met bepaalde bacteriën, vooral tegen de stafylokok-bacterie.
Artsen schrijven het voor bij huidinfecties, zoals krentenbaard, ontstoken eczeem en eikelontsteking.
Hoe gaat het verder bij een eikelontsteking?
Een eikelontsteking gaat vaak vanzelf over. De adviezen helpen hierbij.
De vlekken, de jeuk en het branderige gevoel zijn meestal na 1 week nog niet helemaal weg.
Smeer je met een crème tegen schimmels of bacteriën? Meestal zijn de klachten weg na 2 weken smeren.
Heeft je huisarts met een wattenstaafje wat slijm weggehaald? Dan wordt dit eerst onderzocht. Bel dan na 1 week de praktijk voor de uitslag.
Soms gaat de eikelontsteking niet goed over of komt die regelmatig terug. Bespreek dan met je huisarts wat je het beste kunt doen. Soms is meer onderzoek nodig naar andere oorzaken van een eikelontsteking.
Wanneer naar de huisarts bij een eikelontsteking?
Bel je huisarts voor een afspraak als je 1 van deze dingen merkt:
- De jeuk of vlekjes zijn na 2 weken nog niet minder geworden.
- Je klachten worden erger of komen terug.
- Er komt geel-wit vocht uit je penis. Dit heet pus. Het kan ook vies ruiken.
- Je hebt pijn of een branderig gevoel als je plast.
- Je voelt een bobbel in je lies.
- Je voelt je ziek of je hebt koorts.
Zou je een soa kunnen hebben? Kijk hier wat je kunt doen.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over eikelontsteking door een bacterie, schimmel of virus vanaf 12 jaar.