In het kort
- Flauwvallen komt door even te weinig bloed in de hersenen.
- U raakt even bewusteloos (maximaal een paar minuten).
- Meestal is flauwvallen niet erg.
- U kunt proberen om te voorkómen dat u nog een keer flauwvalt.
- Ga zitten als u klachten krijgt en doe uw hoofd tussen uw knieën. Blijf een paar tellen zitten. Of ga even liggen.
- Zorg dat u niet te lang staat.
- Zorg dat u niet (te lang) in warme of benauwde ruimtes bent.
- Eet en drinkt regelmatig iets.
- Span uw spieren aan als u aan voelt komen dat u flauwvalt.
Wat is flauwvallen?
Als u flauwvalt, bent u even bewusteloos, hooguit een paar minuten. Dit komt doordat de hersenen even minder bloed krijgen. U komt vanzelf weer bij.
Flauwvallen komt veel voor: bijna de helft van alle mensen valt in zijn leven wel een keer flauw, vrouwen vaker dan mannen. Vooral in de puberteit komt flauwvallen vaak voor.
Klachten voordat u flauwvalt
Voordat u flauwvalt kunt u last hebben van:
- een licht gevoel in uw hoofd
- zwart zien voor de ogen
- zweten
- misselijkheid
- minder kleur in uw gezicht
- gapen
Wat is de oorzaak van flauwvallen?
Dit zijn mogelijke oorzaken van flauwvallen:
- Uw lichaam reageert heel gevoelig op bepaalde dingen, zoals pijn, emoties of vermoeidheid (zoals na lang staan). Het lichaam zorgt dan heel snel voor verwijding van de bloedvaten en een langzamere hartslag. De hersenen krijgen dan even minder bloed.
De medische naam hiervan is vasovagale collaps. - Uw lichaam past zich niet snel genoeg aan als u zit of ligt en snel gaat staan. Er komt meer bloed in uw benen te zitten, en even minder in uw hersenen. Dit heet orthostatische hypotensie. Daardoor voelt u zich licht in het hoofd en kunt u flauwvallen.
Wanneer u 's nachts na een diepe slaap of na gebruik van alcohol opstaat en gaat plassen, is de kans op flauwvallen groter. Dit komt vooral bij mannen voor. - Bepaalde medicijnen (plaspillen, medicijnen tegen hoge bloeddruk en antidepressiva) en ziektes (diabetes en de ziekte van Parkinson) kunnen er voor zorgen dat u makkelijker flauwvalt.
- Problemen van het hart, zoals een hartritmestoornis. Als u wegraakt als u ligt of als u zich inspant, kan dit wijzen op een hartprobleem. Ook hartkloppingen of pijn op de borst vlak voordat u wegraakt kunnen te maken hebben met een hartprobleem.
Jongere mensen vallen vaker flauw door pijn en emoties, bij ouderen komt wegraken door hartproblemen meer voor.
Kan flauwvallen kwaad?
Flauwvallen kan meestal geen kwaad. Vaak gaat het om een onschuldige bloeddrukverlaging die het lichaam vanzelf herstelt.
Uw huisarts kan zo nodig uitzoeken of uw hart goed werkt.
Wat kunt u zelf doen om flauwvallen te voorkomen?
Doe geen dingen waarvan u kunt flauwvallen
Van sommige dingen kunnen mensen makkelijk flauwvallen. U kunt proberen om deze dingen niet te doen en zo proberen te voorkomen dat u flauwvalt.
- Sta langzaam op. Ga weer zitten als u klachten krijgt en doe uw hoofd tussen uw knieën. Blijf een paar tellen zitten. Of ga even liggen.
- Zorg dat u niet te lang staat.
- Zorg dat u niet (te lang) in warme en benauwde ruimtes bent.
- Voorkom dat u lichamelijk uitgeput raakt, span u niet extreem in.
- Eet en drink regelmatig iets. Zorg dat u onderweg iets bij u heeft voor als u trek of dorst krijgt.
- Pers niet op de wc.
- Krijgt u een licht gevoel in uw hoofd bij het plassen? Vooral 's nachts? Zorg dan dat u zittend plast. Wacht even voordat u weer opstaat. Houd u daarbij vast bijvoorbeeld aan een handgreep aan de muur.
- Drink niet te veel alcohol.
- Vertel anderen dat u soms flauwvalt en wat ze dan kunnen doen.
Medicijnen zo nodig aanpassen
Als u medicijnen tegen een hoge bloeddruk of een depressie gebruikt, overleg dan met uw huisarts. De huisarts past de medicijnen zo nodig aan.
Heeft u diabetes? Dan kijkt de huisarts of uw bloedsuiker goed is.
Spieren aanspannen om flauwvallen te voorkomen
Als u voelt aankomen dat u flauw gaat vallen, kunt u uw spieren aanspannen. Span bijvoorbeeld uw beenspieren aan door ze te kruisen en tegen elkaar aan te drukken. Of haak uw handen in elkaar en probeer ze uit elkaar te trekken. Hou dit 30 seconden vast. Zo kunt u proberen te voorkomen dat u flauw valt.
Wanneer contact opnemen met de huisarts bij flauwvallen?
Neem contact op met de huisarts als een wegraking samengaat met:
- pijn op de borst of hartkloppingen vlak voordat u weg bent geraakt
- schokkende bewegingen
- verlies van urine
- bijten op de tong
Of als iemand:
- liggend flauwvalt
- plots wegraakt zonder dit aan te voelen komen
- tijdens inspanning flauwvalt
- herhaaldelijk plots flauwvalt
- langer dan 1 tot 3 minuten buiten bewustzijn is
- flauwvalt en bij het ontwaken verward is
Neem ook contact op met uw huisarts als u bent flauwgevallen en er hartafwijkingen en/of acute hartdood voorkomen in uw familie.
Meer informatie over licht gevoel in het hoofd en flauwvallen
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over duizeligheid.