In het kort
- Door sommige behandelingen bij kanker kun je minder goed of niet meer zwanger worden.
- Voorbeelden zijn: een operatie, chemotherapie en bestraling.
- Je kunt dan soms een behandeling krijgen om later toch zwanger te worden.
- Het kan moeilijk zijn om over deze behandelingen na te denken.
- Soms helpt het om te praten met vrouwen die hetzelfde meemaken.
Kanker en zwanger worden
Om zwanger te kunnen worden zijn in elk geval 2 dingen nodig:
- Je baarmoeder moet goed werken.
- Je eierstokken moeten goed werken.
Sommige behandelingen tegen kanker beschadigen je baarmoeder of eierstokken. Je kunt dan minder makkelijk zwanger worden of niet meer zwanger worden. Hoe groot de kans is dat je niet meer zwanger wordt, hangt af van:
- je leeftijd
- hoe groot de kans op zwangerschap is voordat de behandeling begint. Bijvoorbeeld hoeveel eicellen je op dat moment hebt.
- welke behandeling tegen kanker je krijgt
- hoe lang je behandeling tegen kanker duurt
Voordat de behandeling tegen kanker begint, bespreekt je arts met jou of je nog graag kinderen wilt krijgen. Misschien kun je een behandeling krijgen die de kans groter maakt dat je daarna zwanger wordt.
Door welke behandelingen kan ik minder goed of niet meer zwanger worden?
Operatie
- Als de arts 1 eierstok weghaalt en je baarmoeder laat zitten, kun je nog zwanger worden.
- Als de arts 2 eierstokken weghaalt, kun je niet meer vanzelf zwanger worden. Je hebt dan een eicel van een andere vrouw nodig.
- Als de arts je baarmoeder weghaalt, kun je niet meer zelf zwanger worden.
Chemotherapie
Bij chemotherapie krijg je medicijnen die via je bloed door je hele lichaam gaan. Je eierstokken kunnen hierbij beschadigen en minder goed werken. Je kunt dan een tijdje niet ongesteld worden. Of helemaal niet meer ongesteld worden. Als je niet ongesteld wordt, kun je niet zwanger worden.
- Als je jonger dan 30 jaar bent, is de kans groot dat je na chemotherapie weer ongesteld wordt. Wel kun je door chemotherapie minder eicellen overhouden. Je komt dan eerder in de overgang.
- Hoe ouder je bent, hoe groter de kans dat je na chemotherapie niet meer ongesteld wordt. Je komt dan in de overgang en kunt niet meer zwanger worden.
Bestraling
Je kunt minder makkelijk zwanger worden als je eierstokken en baarmoeder in het gebied liggen dat bestraald wordt. Bijvoorbeeld als je hele lichaam bestraald wordt, of bij bestraling van je:
- darmen
- lever
- eierstokken
- baarmoeder
- de ingang van de baarmoeder
- blaas
- anus (poepgat)
- schaamlippen
- vagina
Door welke behandelingen kan ik pas later zwanger worden?
Medicijnen die je afweer sterker maken (immuuntherapie)
Door deze behandeling is het waarschijnlijk niet moeilijker om zwanger te worden.
Artsen raden wel aan om niet zwanger te worden zolang je deze medicijnen krijgt. Je kunt daarom vaak pas later zwanger worden.
Behandeling tegen hormonen
Bij sommige soorten borstkanker zorgen je hormonen ervoor dat de kankercellen groeien. Je kunt dan een behandeling tegen je hormonen krijgen. Door deze behandeling kunnen de kankercellen minder goed groeien.
Bij deze behandeling is het niet moeilijker om zwanger te worden. Wel duurt de behandeling 2 tot 5 jaar. In die periode mag je niet zwanger worden. Dit betekent dat je soms pas later zwanger kunt worden. Ook kan het dan moeilijker zijn om zwanger te worden omdat je 2 tot 5 jaar ouder bent geworden.
Welke behandelingen kan ik krijgen om toch nog zwanger te kunnen worden?
Om toch nog zwanger te kunnen worden, kun je 1 of meer van deze behandelingen krijgen:
- eicellen invriezen
- bevruchte eicellen (embryo’s) invriezen
- een (stukje) eierstok invriezen
- prik met hormonen
- eierstok verplaatsen
Niet elke behandeling is voor iedereen geschikt. Soms kun je verschillende behandelingen krijgen.
Een behandeling om later toch nog zwanger te worden, krijg je altijd voordat je behandeling tegen kanker begint.
Behandeling kiezen
Welke behandeling je kunt krijgen, hangt af van deze dingen:
- je leeftijd
- welke soort kanker je hebt
- welke behandeling tegen kanker je krijgt
- of je partner een man is
- hoeveel tijd je hebt voordat je moet beginnen met je behandeling tegen kanker
- hoe groot de kans is dat de kanker uitzaait naar je eierstokken
- hoe je je voelt
- hoe je arts verwacht dat het verder gaat met je kanker
Bespreek met je arts welke behandeling voor jou het beste is. Bespreek je keuze ook met mensen die belangrijk voor je zijn en die je goed kent.
Het kan moeilijk zijn om over deze behandelingen na te denken. Soms moet je snel beslissen. Het kan helpen om te praten met vrouwen die hetzelfde meemaken. Je kunt met hen in contact komen via Freya en Olijf.
Meer informatie over kanker en zwanger worden
- Contact met mensen die in dezelfde situatie zitten, kan via Freya en Olijf.
- Meer informatie over behandelingen om zwanger te kunnen worden, kun je vinden via Nederlands Netwerk Fertiliteitspreventie, Freya en Olijf.
- Bij de keuzehulp vruchtbaarheidsbehoud kanker staan alle behandelingen om zwanger te kunnen worden op een rijtje. Ook vind je daar de voordelen en nadelen van elke behandeling.
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor specialisten over kanker en zwanger worden.