In het kort
- Legionella is een bacterie die in water en aarde kan zitten.
- Als je deze bacterie inademt, kun je ziek worden.
- De meeste mensen worden niet ziek.
- Sommige mensen krijgen een week nadat ze besmet zijn klachten zoals koorts, hoesten en spierpijn.
- Heel soms krijgen mensen een ernstige longontsteking. Dit heet veteranenziekte.
- Je krijgt dan medicijnen (antibiotica).
Film
Download deze film
- Filmbestand .mp4
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent .mp3
- Ondertitelingsbestand .srt
- © 2012-2025 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is legionella?
Legionella is een bacterie die in water en aarde kan zitten. Als je die bacterie inademt, kun je er ziek van worden. De meeste mensen worden er niet ziek van.
Heel soms kan iemand door de bacterie een ernstige longontsteking krijgen. Deze longontsteking heet veteranenziekte.
Mensen jonger dan 40 jaar krijgen bijna nooit longontsteking door legionella.
Welke mensen hebben een grotere kans op longontsteking door legionella?
Deze mensen hebben een grotere kans op een longontsteking door legionella:
- mensen ouder dan 60 jaar
- mensen die roken
- mensen met minder afweer of een ziekte die lang duurt (chronische ziekte)
Bijvoorbeeld mensen met diabetes of een longziekte. - mensen met medicijnen die hun afweer minder sterk maken
Wat merk je als je besmet bent met legionella?
De meeste mensen worden niet ziek als ze besmet worden met de legionella-bacterie.
Soms: griep-klachten
Sommige mensen krijgen wel klachten als ze de legionella-bacterie inademen. Ongeveer een week nadat ze besmet zijn, krijgen ze griep-klachten, zoals hoofdpijn, spierpijn, misselijk zijn en hoesten.
Heel soms: ernstige longontsteking
Heel soms krijgen mensen een ernstige longontsteking. Ze kunnen dan deze klachten krijgen:
- hoesten
- benauwd zijn
- moeilijk of snel ademen
- pijn bij het ademen of pijn in de borstkas
- koorts (boven 38 graden)
- in de war zijn
- een erg ziek gevoel
Hoe kun je legionella krijgen?
De legionella-bacterie kan in water zitten, en in tuinaarde en potgrond.
Legionella kan groeien in stilstaand water met een temperatuur tussen de 25 en 45 graden.
Als je druppeltjes water met legionella inademt, kun je besmet worden met de bacterie. Dat kan bijvoorbeeld in deze situaties gebeuren:
- tijdens het douchen (als het water in je boiler of combiketel koeler dan 60 graden is)
- als je de tuin sproeit met een tuinslang die lang in de zon heeft gelegen
- als je een hogedrukspuit met warm water gebruikt
- als je een apparaat gebruikt om de lucht vochtiger te maken in huis
- als je een apparaat gebruikt bij slaap-apneu (CPAP-apparaat)
- in een bubbelbad met luchtbellen in het water
Niet besmet
Door deze dingen kun je niet besmet worden:
- apparaten waar de temperatuur regelmatig boven de 60 graden komt
Je wordt niet ziek van een normale douche met een hete boiler. - apparaten die geen kleine druppeltjes water in de lucht verspreiden
Je wordt niet ziek van bijvoorbeeld je koffiezetapparaat, strijkijzer, waterbakjes op de verwarming of een stoomapparaat. - een tuinslang of hogedrukspuit met koud water
Je wordt ook niet ziek van het drinken van water waar legionella in zit.
Iemand die ziek is door de legionella-bacterie kan niet iemand anders besmetten.
Behandeling van longontsteking door de legionella-bacterie
Als je een longontsteking hebt door de legionella-bacterie, moet je snel medicijnen krijgen tegen ontstekingen door een bacterie (antibiotica).
Je kunt ernstig ziek worden. De kans is groot dat je naar het ziekenhuis moet. Je krijgt dan medicijnen via een slangetje in een bloedvat (infuus).
Hoe gaat het verder na een longontsteking door legionella?
Het kan na de longontsteking nog wel een maand of langer duren voor je weer helemaal beter bent. Je kunt vooral nog lang hoesten en moe zijn. Ook je conditie kan nog lang slecht zijn.
Toch is het goed om langzaam te zorgen dat je weer sterker wordt. Probeer elke dag een stukje te wandelen of te fietsen. Kijk of je het steeds iets langer kunt volhouden.
Wat kun je zelf doen om geen legionella te krijgen?
De kans dat iemand de legionella-bacterie krijgt, is al heel klein. Een paar tips om die kans nog kleiner te maken:
- Zet de boiler of combiketel op 60 graden of hoger.
- Laat apparaten die water sproeien na gebruik leeglopen. Doe dit bijvoorbeeld met je hogedrukspuit, tuinslang en plantenspuit.
- Ontkalk de douche regelmatig.
- Gebruik je een lucht-bevochtiger? Maak die elke week leeg en vul hem met afgekoeld gekookt water. Maak het apparaat ook regelmatig schoon.
- Gebruik je een apneu-apparaat? Maak dat elke dag leeg en vul het met afgekoeld gekookt water. Maak het apparaat schoon volgens de gebruiksaanwijzing.
- Heb je een bubbelbad? Maak dat regelmatig schoon volgens de gebruiksaanwijzing. Staat het bubbelbad in de tuin? Zorg dan dat er geen aarde in komt.
Er is geen prik tegen de legionella-bacterie.
Meer informatie over legionella
Meer informatie over legionella vind je op de website van het RIVM.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn over legionella van LCI/RIVM.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees hier wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.