In het kort
- Bij spataderen zijn je aderen wijder geworden. Meestal in je benen.
- Als je geen klachten hebt, is behandeling niet nodig.
- Beweeg genoeg om te zorgen dat de spataderen niet erger worden.
- Heb je last van je spataderen of vind je ze lelijk? Dan kun je een behandeling krijgen.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 2:01 minuten, 21mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 2:01 minuten, 3mb
- Ondertitelingsbestand srt, 3kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat zijn spataderen?
Door je aderen gaat het bloed terug naar je hart. Spataderen zijn aderen die wijder zijn geworden.
In de aderen van de benen zitten een soort klepjes. Als de aderen wijder worden, gaan die klepjes niet meer goed dicht. Daardoor komt er meer bloed in de aderen. Die worden dan nog wijder.
Spataderen zien eruit als kronkelende, blauw-paarse bloedvaten. Het kunnen kleine aderen zijn of grotere en knobbelige.
Spataderen zitten meestal in de benen. Soms ook in de schaamstreek en de onderbuik.
Welke klachten kun je hebben van spataderen?
Spataderen kunnen deze klachten geven:
- jeuk
- een zwaar, moe gevoel in je benen
- pijn en kramp in je benen
- rusteloze benen
Je kunt ook helemaal geen klachten hebben.
Als het bloed uit je aderen steeds moeilijker terugstroomt naar je hart, kun je ook deze problemen krijgen:
- Eczeem op de onderbenen. Je benen worden dan rood of donkerder en schilferig. De huid kan ook harder worden.
- Vocht in de benen (oedeem). Je benen zijn dan dikker na lang zitten of staan.
- Een wond die slecht dichtgaat. Dit heet een open been. 1 van de 100 mensen met spataderen krijgt hier last van. Bij mensen boven de 80 jaar ongeveer 5 van de 100 mensen.
- Een ontsteking van de spatader. De spatader lijkt dan een dikke, harde touw en doet pijn.
Waardoor komen spataderen?
Het is niet duidelijk waardoor spataderen komen. Je hebt meer kans op spataderen in deze situaties:
- Meer mensen in je familie hebben spataderen.
- Je bent vrouw. Vrouwen hebben vaker spataderen dan mannen.
- Je bent te zwaar.
- Je bent zwanger. Hormonen tijdens de zwangerschap kunnen ervoor zorgen dat de wand van de aderen in je benen slapper wordt.
- Je staat of zit elke dag lang.
- Een bloedklontje sluit een ader af (trombose). Je kunt hiervan klachten krijgen, zoals een trombosebeen. Maar dat hoeft niet.
- Je hebt een afwijking van de aderen. Bijvoorbeeld geen kleppen in je aderen.
Hoe ouder je bent, hoe meer kans je hebt op spataderen. 3 van de 4 mensen ouder dan 80 jaar hebben spataderen.
Welke onderzoeken kun je krijgen bij spataderen?
De huisarts stelt vragen en bekijkt je benen:
- Zijn de aderen goed te zien?
- Zijn de aderen wijder?
- Heb je dikke enkels of onderbenen door vocht in je benen?
- Is er iets te zien aan je huid? Bijvoorbeeld een verkleurde huid. Of een rode, dikkere of schilferige huid (eczeem).
Wat kun je zelf doen bij spataderen?
Dit is wat je zelf kunt doen om spataderen niet erger te laten worden:
- Beweeg genoeg. Ga bijvoorbeeld wandelen of fietsen. Neem de trap in plaats van de lift.
- Sta en zit niet te lang stil. Beweeg of verander van houding. Wandel een eindje of ga een paar keer op je tenen staan.
- Moet je voor je werk veel staan? Bespreek dan met je werkgever of daar iets aan veranderd kan worden.
- Doe oefeningen. Ga op je tenen staan en dan weer op je hielen, steeds op en neer. Zo oefen je de kuitspieren. Dit helpt tegen een zwaar, vermoeid gevoel in je benen.
- Draag steunkousen. Die kunnen helpen tegen de klachten.
Hoe gaat het verder bij spataderen?
Als je langer spataderen hebt, kunnen de spataderen steeds wijder worden. De kans dat je klachten krijgt, is groter in deze situaties:
- Je bent ouder. Hoe ouder, hoe meer kans je hebt op problemen door spataderen.
- De kleppen in de 2 grote aderen in je been werken niet meer.
- Je bent te zwaar.
- Je hebt een te hoge bloeddruk.
Naar het ziekenhuis of een kliniek
Als het nodig is, kan de huisarts je doorsturen naar het ziekenhuis of naar een kliniek. Daar kun je een behandeling krijgen. Bijvoorbeeld in deze situaties:
- Je hebt grote spataderen.
- Je hebt klachten, zoals vermoeide benen.
- Je wilt een behandeling voor je spataderen.
Je kunt kiezen voor dichtspuiten of dichtschroeien van spataderen. Of voor een operatie. Met de arts in het ziekenhuis of de kliniek bespreek je welke behandeling tegen spataderen het beste bij jou past.
Meer informatie over spataderen
Meer informatie over spataderen: de vereniging van huid-artsen en de Harteraad.
Over deze tekst
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over spataderen
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees hier wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.