In het kort
- Bij uw baby groeien de bloedvaatjes in het oog niet normaal.
- Meestal gaat dit vanzelf over.
- Bij kleine afwijkingen krijgt uw baby alleen controles.
- Bij ernstige afwijkingen krijgt uw baby meestal een behandeling met een laser.
Oogproblemen bij te vroeg geboren baby’s
Baby’s die te vroeg geboren zijn, hebben meer kans op oogproblemen:
- De bloedvaatjes in een deel van het oog (het netvlies) zijn nog niet klaar bij de geboorte.
- De bloedvaten van het netvlies zijn pas volgroeid na 40 weken zwangerschap. Hoe vroeger een baby geboren is, hoe groter de afstand die de bloedvaten nog moeten afleggen om helemaal uit te groeien.
- Ze horen na de vroeggeboorte door te groeien, maar dat gaat niet altijd goed. Het kan een tijdje duren voordat de groei op gang komt, ze zijn zwak, ze kunnen lekken of aan het netvlies trekken.
Dit noemen we prematurenretinopathie (ROP). Retinopathie = afwijking aan het netvlies, prematuren = bij te vroeg geboren baby’s.
Bij 8 van de 10 baby’s gaan de bloedvaatjes vanzelf weer normaal groeien.
Soms gebeurt dit niet. Zonder behandeling kan het netvlies gedeeltelijk of helemaal loslaten. Hierdoor kan een baby slechtziend of blind worden.
Kunnen oogproblemen bij te vroeg geboren baby’s kwaad?
De oogproblemen kunnen mild zijn of ernstig. Dit noemen we het stadium van het oogprobleem:
- Stadium 1: Er is een beetje abnormale groei van de bloedvaatjes.
- Stadium 2: Er is een matig abnormale groei van bloedvaatjes.
- Stadium 3: De bloedvaatjes groeien heel abnormaal. Ze gaan woekeren en zijn zwak. De kans op bloedingen uit deze slechte bloedvaatjes is groter.
- Stadium 4: Een deel van het netvlies laat los.
- Stadium 5: Het netvlies laat helemaal los. Een baby kan dan blind worden.
- AP-ROP: Een ernstige vorm van ROP bij zeer kleine baby’s. De oogproblemen ontstaan heel snel en moeten snel behandeld worden.
Hoe ontstaan oogproblemen bij te vroeg geboren baby’s?
Normaal zijn de ogen van een baby klaar bij de geboorte. Er zitten overal in het netvlies bloedvaatjes. Die zorgen ervoor dat het netvlies zuurstof krijgt.
Bij uw baby zijn de bloedvaatjes nog niet klaar door de vroege geboorte. Aan de randen van het netvlies zitten nog geen bloedvaatjes. Daardoor komt er te weinig zuurstof in het netvlies.
Door het zuurstoftekort gaat het netvlies stofjes maken die de bloedvaatjes extra snel laten groeien. Ze zijn daardoor zwakker en gaan makkelijker bloeden en lekken. Ook kunnen ze aan het netvlies ‘trekken’. Ze kunnen het netvlies in het ergste geval los trekken.
Hoe gaat het verder als blijkt dat mijn baby oogproblemen heeft?
Bij kleine afwijkingen is geen behandeling nodig. Dan krijgt uw baby controles, bijvoorbeeld iedere 2 weken. Zo kan de oogarts zien of de situatie verbetert of juist niet.
De controles gaan meestal door tot het moment waarop de zwangerschap eigenlijk uitgerekend was, rond de 40e week, maar soms ook iets langer.
Bij de eerste controle hoeft er niets afwijkends te zien te zijn, maar in de loop van weken kunnen toch oogproblemen ontstaan. Dan wordt vaker gecontroleerd. De oogproblemen kunnen ernstiger worden, maar kunnen ook vanzelf over gaan.
Bij ernstige afwijkingen is er een kans dat uw baby slechtziend of blind wordt. Uw baby moet dan behandeld worden. Meestal gaat dat met een laser.
Niet alle ziekenhuizen doen deze behandeling. Het kan dus zijn dat uw baby in een ander ziekenhuis opgenomen wordt.
Welke blijvende oogproblemen kan mijn baby krijgen?
Hoe vroeger en hoe kleiner uw baby is geboren, hoe groter de kans op ernstige oogproblemen en slecht zien of blindheid.
- Bij een geboortegewicht tussen 1000 en 1250 gram krijgen ongeveer 20 van de 100 kinderen ROP, waarvan minder dan 1 van de 100 baby’s een ernstige vorm krijgt die kan leiden tot slechtziend- of blindheid.
- Bij een geboortegewicht van minder dan 1000 gram krijgen ongeveer 40 van de 100 kinderen ROP, waarvan 9 van de 100 baby’s een ernstige vorm krijgen die kan leiden tot slechtziend of blindheid.
- Van de baby’s die een ernstige ROP krijgen wordt 1 op de 10 slechtziend of blind door een netvliesloslating.
- Bij ongeveer 90% van de baby’s kan een behandeling voorkomen dat ze slechtziend of blind worden.
Na oogproblemen door te vroege geboorte kunnen baby’s last krijgen van:
- een lui oog
- scheelzien
- bijziendheid en een cilinderafwijking (het hoornvlies is niet rond, maar heeft meer de vorm van een rugbybal)
- netvliesproblemen
- niet goed werkende oogzenuw, die soms tot blijvend slechter zien kan leiden
Meestal wordt in het eerste jaar duidelijk of uw baby zulke oogproblemen heeft. Soms ontstaan ze pas later en soms zelfs op volwassen leeftijd. Dat betekent dat ook netvliesloslating nog later kan gebeuren.
Hoe gaat het verder als uw baby onder controle is voor oogproblemen na ontslag uit het ziekenhuis?
Uw baby blijft onder controle bij de oogarts. U hoort van de oogarts hoe vaak controles nodig zijn.
Kinderen die ROP gehad hebben worden meestal op de leeftijd van 12-18 maanden nog een keer uitgebreid onderzocht op brilsterkte afwijkingen, scheelzien en lui oog. Als er dan geen behandelingen nodig zijn, hoeft uw baby waarschijnlijk niet meer op controle te komen.
Uw baby heeft later wel meer kans dat hij/zij een bril nodig heeft. Uw baby kan bijziend zijn of een cilinderafwijking hebben. Bij een cilinderafwijking is het hoornvlies niet rond.
Kinderen die behandeld zijn voor ROP worden in elk geval elk jaar gecontroleerd (op oudere leeftijd 1 keer per 2 jaar) of vaker als daar reden voor is.
Wanneer moet ik contact opnemen met de oogarts?
Neem contact op met de huisarts of oogarts:
- als 1 oog of beide ogen rood zijn
- als uw baby scheel kijkt
- als de ogen snelle, ongecontroleerde bewegingen maken
- als u denkt dat uw baby pijn heeft
- als u denkt dat uw baby niet goed ziet
- als uw baby slechter gaat zien
Meer informatie over oogproblemen bij te vroeg geboren baby’s
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over oogproblemen bij te vroeg geboren baby’s.
Voor meer informatie en contact met andere ouders kunt u terecht bij: