In het kort
- Pijn in de balzak kan komen uit de bijbal of de zaadbal. Of het komt door iets buiten de balzak, zoals een liesbreuk.
- Als u opeens heftige pijn heeft aan uw balzak, kan er een gedraaide zaadbal zijn. Bel dan meteen uw huisarts.
- Andere oorzaken kunnen zijn: een ontsteking van de bijbal, een bultje met vocht in de bijbal of te actieve spieren in het bekken.
- Het kan ook dat er geen oorzaak gevonden wordt.
Wat is pijn in de balzak?
Als u pijn heeft aan de balzak, kan de zaadbal of de bijbal pijn doen. Of de pijn komt door iets buiten de balzak, bijvoorbeeld een liesbreuk.
De balzak hangt onder de penis. In de balzak zitten 2 zaadballen, 2 bijballen en 2 zaadleiders.
De bijballen zitten boven en achter de zaadballen.
Zaadleiders zijn buisjes waar het zaad doorheen kan gaan. Ze gaan vanaf de bijballen omhoog naar de prostaat.
In de zaadballen wordt zaad (sperma) gemaakt en hormonen. De zaadcellen worden een tijdje bewaard in de bijballen. Bij het klaarkomen gaan zaadcellen via de zaadleider naar de prostaat. En komen zo in de plasbuis. Als zaadcellen niet nodig zijn, breekt het lichaam ze weer af.
Wanneer moet ik de huisarts bellen bij pijn in de balzak?
Bel direct uw huisarts of de huisartsenpost:
- als u opeens heftige pijn heeft aan uw balzak
Er kan dan een gedraaide zaadbal zijn. Daar moet meteen wat aan gedaan worden - als u pijn aan de balzak heeft en u bent erg ziek
U heeft bijvoorbeeld hoge koorts, u bent erg misselijk en u moet veel overgeven.
Bel door de week met uw huisarts in 1 van deze situaties:
- als u pijn in de balzak heeft en de balzak wordt dikker
- als u ook pijn bij het plassen heeft of u moet vaak plassen
- als de bal dikker en harder aanvoelt: bel dan binnen 1 dag
- u wilt weten waar de pijn in uw balzak door komt
Waar kan pijn in de balzak door komen?
Pijn in de balzak kan bijvoorbeeld komen door:
- een gedraaide zaadbal: dit doet veel pijn en begint opeens
- een ontsteking van de bijbal (epididymitis)
- een liesbreuk
- een waterzakbreuk: er is te veel vocht in de balzak
- spatader van de balzak: een bloedvat is wijder geworden
- een bultje met vocht in de bijbal (een cyste)
- pijn doordat de spieren van het bekken te hard werken
- een schop in de balzak
- nierstenen: de pijn zit meestal in de rug en de buik, maar u kunt het ook voelen in de balzak
- pijn na een operatie aan de zaadleiders (sterilisatie)
- de bof of een andere ziekte
Misschien bent u door de pijn bang dat het zaadbalkanker is. Zaadbalkanker doet meestal geen pijn. De bal voelt wel hard en dik aan bij zaadbalkanker. Als u dat voelt, moet u binnen een dag de huisarts bellen.
Het kan zijn dat uw arts geen oorzaak vindt voor de pijn in uw balzak.
Wat onderzoekt de huisarts bij pijn aan de balzak?
Als u bij de huisarts komt met pijn in de balzak, zal die u vragen stellen, bijvoorbeeld:
- Hoe lang heeft u de pijn al?
- Heeft u last met plassen?
- Heeft u iets raars gevoeld aan de balzak?
- Maakt u zich zorgen over de pijn?
Dan onderzoekt uw huisarts uw balzak:
- U gaat staan of liggen.
- Uw huisarts onderzoekt voorzichtig de balzak en vergelijkt de linkerkant en rechterkant.
- Soms onderzoekt uw huisarts ook uw liezen. Om te zien of er te grote lymfeklieren te voelen zijn.
- Of uw huisarts laat u op uw hand blazen en voelt dan aan de balzak. Dit is om te kijken of u een liesbreuk kan hebben.
Als uw huisarts denkt dat het een ontsteking kan zijn, zal die uw urine (plas) onderzoeken.
Soms is een echo van de balzak nodig om te weten wat de oorzaak is van de pijn.
Hoe gaat het verder bij pijn in de balzak?
Door het onderzoek weet de huisarts vaak waar de pijn door komt. Uw huisarts vertelt u dit.
Soms moet er eerst nog meer onderzoek gedaan worden, zoals een echo.
- Als de huisarts denkt dat u een gedraaide zaadbal heeft, stuurt die u meteen naar het ziekenhuis. Daar moet direct iets aan gedaan worden. De bal krijgt namelijk geen bloed meer als die gedraaid is.
- Bij een ontsteking van de bijbal krijgt u meestal medicijnen.
- Een bultje gevuld met vocht in de bijbal (cyste) is meestal niet erg. U heeft hier geen behandeling voor nodig. Als u veel pijn blijft houden kan de specialist (de uroloog) het bultje weghalen.
- Een liesbreuk, waterzakbreuk of spatader in de balzak geeft soms weinig last. Dan kunt u ervoor kiezen om nog niks eraan te doen.
Als u er wel veel last krijgt (bijvoorbeeld pijn), dan kan uw huisarts u naar de specialist sturen voor een operatie. - Als de spieren van uw bekken te hard werken, kan de bekkenbodem-fysiotherapeut u helpen.
- Als uw huisarts denkt dat u kanker aan de zaadbal heeft, stuurt die u naar de specialist (uroloog).
Het kan zijn dat de arts geen oorzaak vindt voor de pijn in de balzak. Het is niet goed bekend hoe het verder gaat met deze pijn.
Meer informatie over pijn in de balzak
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over een ontsteking van de bijbal.