In het kort
- Je hebt je ziekgemeld met psychische klachten en wilt weer werken.
- Dan is het belangrijk dat je weer grip krijgt op je leven.
- De bedrijfsarts kan je hierbij helpen met adviezen over je werk en andere dingen die voor jou belangrijk zijn.
- Met je werkgever spreek je af hoe je je werk gaat doen. Bijvoorbeeld welke dagen je weer komt en wat je dan doet.
- De bedrijfsarts helpt je tot je weer helemaal aan het werk bent.
- Gezond leven helpt ook om je beter te voelen.
Wat zijn psychische klachten?
Psychische klachten hebben te maken met gevoelens, gedachten en gedrag.
- Gevoelens: je voelt je bijvoorbeeld somber, gespannen, eenzaam of moe.
- Gedachten: je maakt je misschien veel zorgen, denkt steeds aan angstige situaties of je vindt dingen heel snel irritant.
- Gedrag: je kunt moeilijk je aandacht ergens bij houden, bent in de war of slaapt slecht.
Je kunt er ook lichamelijke klachten bij hebben, zoals hoofdpijn, nekpijn of maagklachten.
Veel mensen hebben psychische klachten, zoals stress, overspannen zijn of een burn-out.
Waardoor komen psychische klachten?
Soms heb je meer problemen dan je aankunt. Of er gebeuren heftige dingen in je leven. Bijvoorbeeld:
- Je gaat verhuizen.
- Je krijgt een baby.
- Je partner wordt erg ziek.
- Je gaat scheiden.
- Je moet te veel doen op je werk.
- Je hebt schulden.
Deze dingen geven spanning. Heb je te veel en te lang spanning in je leven? Dan kun je daar soms niet meer mee omgaan. Je raakt de grip op je leven kwijt. Dat voelt vervelend. Je krijgt psychische klachten. Bijvoorbeeld je onrustig voelen, veel piekeren en slecht slapen.
Je leven gaat niet meer zoals je zou willen. Je kunt bijvoorbeeld moeilijker je aandacht bij je werk houden. Of het lukt je minder goed om voor je kinderen te zorgen. Of je hebt geen zin meer in contact met andere mensen. Misschien doe je nog maar weinig dingen voor je plezier. Je ontspant minder en bent vaak erg moe.
Soms lukken dingen die je belangrijk vindt even helemaal niet meer. Als werken niet meer lukt, moet je je ziekmelden.
Wat gebeurt er als je je ziekmeldt met psychische klachten?
Als werken door je psychische klachten niet meer gaat, meld je je ziek bij je werkgever. Samen bekijken jullie hoe erg het is. En of je langere tijd niet kunt werken. Bijvoorbeeld een paar weken, of misschien zelf een paar maanden.
Als je lang niet kunt werken, geeft je werkgever dat door aan de bedrijfsarts. Ongeveer 2 weken na je ziekmelding zoekt de bedrijfsarts contact met je.
In welke stappen word je beter bij psychische klachten?
Je weer beter voelen bij psychische klachten gaat in 3 stappen:
- Accepteren en ontspannen
Je kunt pas langzaam gaan ontspannen, als je begrijpt hoe je de grip op je leven bent kwijtgeraakt. En als je accepteert dat je geen grip meer hebt. Rust is heel belangrijk in deze fase: regelmaat in je dag krijgen, dingen doen waarvan je ontspant en goed slapen. - Oplossingen bedenken
Je bedenkt wat je belangrijk vindt: thuis, op je werk, bij je hobby’s en in het contact met andere mensen. En je bedenkt oplossingen om de dingen die belangrijk voor je zijn weer te kunnen doen. Je kijkt hoe je weer grip kunt krijgen op je leven. - Steeds meer taken doen
Je gaat de belangrijke dingen in je leven weer doen. Je doet weer steeds meer taken. Thuis en op je werk. Als dat lukt, ga je je steeds iets beter voelen.
Weer gaan werken helpt om je weer beter te voelen. Ook al denk je misschien van niet. Je kunt beginnen met een paar uur. Je kijkt welke taken van je werk je weer kunt doen. En welke nog niet. Soms kunnen taken worden aangepast.
Wie kunnen je helpen als je psychische klachten hebt en weer wilt gaan werken?
Deze mensen kunnen je helpen als je psychische klachten hebt en weer wilt werken:
Huisarts of praktijkondersteuner
Je huisarts bekijkt welke psychische klachten of ziekte je hebt. En of de dingen die je normaal doet nog lukken. Samen kijk je welke behandeling het beste bij je past. Bijvoorbeeld gesprekken, medicijnen of allebei. Soms doet de huisarts de behandeling zelf en soms de praktijkondersteuner. De huisarts kan je ook doorsturen naar bijvoorbeeld een psycholoog of maatschappelijk werker.
Bedrijfsarts
De bedrijfsarts helpt je om weer de dingen te doen die je normaal deed. Vooral hoe je weer kunt werken. De bedrijfsarts kijkt wat je daarvoor nodig hebt. Je krijgt hulp om weer grip te krijgen op je leven. Met de bedrijfsarts kijk je met welke taken je begint op je werk. Daarna helpt de bedrijfsarts je om steeds meer te werken.
Werkgever
Met je werkgever maak je afspraken over hoe je je werk weer gaat doen. Je gebruikt hierbij de adviezen van de bedrijfsarts. Je spreekt bijvoorbeeld af welke dagen je naar je werk komt, hoeveel uur je er bent en wat je precies gaat doen. Zo is het voor jullie allebei duidelijk hoe het gaat als je weer naar je werk gaat.
Wat kan de bedrijfsarts voor je doen als je psychische klachten hebt?
Bij psychische klachten helpt de bedrijfsarts je om weer beter te worden en weer aan het werk te gaan. Zo goed mogelijk. En zo snel mogelijk.
Onderzoek door de bedrijfsarts
Eerst doet de bedrijfsarts onderzoek:
- De arts vraagt welke psychische klachten je hebt.
- De arts stelt vragen om erachter te komen of je bijvoorbeeld een burn-out of een depressie hebt.
- De arts stelt vragen over hoe je de grip op je leven bent kwijtgeraakt.
- De arts kijkt wat je zelf al doet om je weer beter te voelen.
Voor deze onderzoeken moet je soms een vragenlijst invullen.
Uitleg en adviezen van de bedrijfsarts
De bedrijfsarts kijkt ook wat je nodig hebt om je werk weer goed te kunnen doen:
- Je krijgt uitleg over hoe je psychische klachten hebt gekregen.
- Je krijgt adviezen om je weer beter te gaan voelen. Bijvoorbeeld meer ontspannen. Je leest hier meer over bij het kopje Zelf doen.
- Je zet samen met de bedrijfsarts op een rij wat je belangrijk vindt in je leven. En wat je graag doet. Je kijkt samen hoe je daar weer grip op krijgt.
- Je maakt een plan om de dingen die voor jou belangrijk zijn weer te doen. Bijvoorbeeld werken, voor je kinderen zorgen of sporten. De bedrijfsarts helpt je bij dat plan. In het plan staat over je werk bijvoorbeeld dat je even minder uur werkt. Of geen nachtdiensten doet.
De bedrijfsarts kan je ook doorsturen als dat nodig is. Bijvoorbeeld naar een maatschappelijk werker als je schulden hebt.
Wat kan je werkgever voor je doen als je psychische klachten hebt?
Je werkgever kan je helpen om je werk zo te doen dat het prettig is voor jou. Samen maak je hier afspraken over. Jullie gebruiken hierbij de adviezen van de bedrijfsarts.
Deze dingen kun je bijvoorbeeld afspreken met je werkgever:
- welke dagen je gaat werken
- hoeveel uur je gaat werken
- wat er moet veranderen op je werkplek
- als je nachtdiensten deed: of je die alweer gaat doen
Wat kan de bedrijfsarts doen voor je werkgever als je psychische klachten hebt?
De bedrijfsarts praat regelmatig met je werkgever. Soms praat de bedrijfsarts ook met jou en je werkgever samen. Zo kunnen jullie direct bespreken wat je nodig hebt op je werk. De bedrijfsarts mag met je werkgever alleen praten over je werk, niet over je klachten.
Adviezen om jou te helpen
De bedrijfsarts legt je werkgever uit wat die kan doen voor jou. Bijvoorbeeld:
- jou meer laten meedenken over je werk
- taken beter verdelen tussen jou en je collega’s
Dit helpt jou om minder druk te voelen en beter grip te houden op je werk.
Adviezen om alle werknemers te helpen
De bedrijfsarts kan je werkgever ook adviezen geven die voor alle werknemers in het bedrijf goed zijn. Dat gebeurt bijvoorbeeld als meer mensen op je werk zich ziekmelden.
De bedrijfsarts kan je werkgever bijvoorbeeld deze adviezen geven:
- Praat vaker met de hele afdeling om te horen of er problemen zijn.
- Doe een cursus om te leren hoe je werknemers kunt helpen bij weer aan het werk gaan na een ziekmelding.
- Laat het hele team een training doen, zoals beter met je tijd omgaan.
Wat kun je zelf doen om je beter te voelen bij psychische klachten?
Je kunt zelf ook veel doen om je beter te voelen als je psychische klachten hebt. Eerst heb je regelmaat en rust nodig.
Deze adviezen kunnen je helpen:
- Zorg voor regelmaat in je dag. Eet bijvoorbeeld steeds op vaste tijden en ga op een vaste tijd slapen.
- Probeer meer te ontspannen. Je kunt ontspannen door oefeningen te doen. En door elke dag iets te doen wat je leuk vindt. Bijvoorbeeld in de tuin werken of wandelen.
- Beweeg veel.
- Probeer beter om te gaan met stress.
- Lees meer over wat je zelf kunt doen als je overspannen bent of een burn-out hebt.
- Mindfulness oefeningen kunnen ook helpen. Je vindt de oefeningen op wijzijnmind.nl.
- Eet gezond.
- Zorg ervoor dat je genoeg goede slaap krijgt.
- Drink geen of weinig alcohol. Gebruik geen drugs.
Kijk welke adviezen bij je passen. Doe deze dingen elke dag als dat lukt. Dan heb je er het meest aan.
De adviezen helpen mee om je beter te voelen. En om weer aan het werk te gaan. Lukt dit je niet alleen, vraag dan om hulp aan de mensen om je heen. Of maak een afspraak met de huisarts, praktijkondersteuner of bedrijfsarts.
Hoe gaat het verder met werken bij psychische klachten?
Als je weer gaat werken, bespreek je regelmatig met de bedrijfsarts hoe het met je gaat. En of werken goed gaat. Je bespreekt of je meer kunt gaan doen. Wanneer je dat gaat proberen. En hoe lang je dat probeert.
In de eerste 3 maanden praat je ongeveer 1 keer in de 3 weken met de bedrijfsarts. Erna ongeveer 1 keer in de 5 weken.
De bedrijfsarts heeft ook regelmatig contact met je werkgever. De bedrijfsarts mag niet met je werkgever praten over je psychische klachten. Maar wel over welk werk je wel en niet kunt doen. En wat er moet veranderen, zodat je weer helemaal aan het werk kunt.
De bedrijfsarts helpt je tot je weer helemaal aan het werk bent. Samen bespreken jullie ook hoe je niet weer met psychische klachten thuis komt te zitten.
Soms lukt het niet om aan het werk te gaan. Of om weer net zoveel te werken als eerder.
Lees hoe het verder gaat als het niet goed lukt om weer te werken met psychische klachten.
Meer informatie over psychische klachten en werk
- Meer informatie over de bedrijfsarts: vereniging van bedrijfsartsen.
Daar vind je ook meer over werk, overspanning en burn-out. - Meer informatie over regels voor jou en je werkgever over ziek zijn: UWV.
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor bedrijfsartsen over psychische problemen.
De vereniging van bedrijfsartsen (NVAB) en Amsterdam UMC hebben meegeholpen.