In het kort
- Psychische problemen hebben te maken met uw gevoelens en gedachten.
- Sociale problemen hebben te maken met andere mensen of instanties.
- Psychosociale problemen zijn een combinatie van deze twee.
- Ook kunt u er lichamelijke klachten bij krijgen (zoals hoofdpijn, hartkloppingen, slecht slapen).
- Het helpt om op te schrijven met welke problemen u worstelt.
- Vaak kan het maatschappelijk werk goed helpen.
Wat zijn psychosociale problemen?
Bij psychosociale problemen gaat het om twee soorten problemen die met elkaar samenhangen:
- Problemen die te maken hebben met uw gevoelens en gedachten (psychische problemen): u voelt zich bijvoorbeeld somber, verlaten, angstig of boos.
- Problemen die te maken hebben met andere mensen of instanties (sociale problemen): u heeft bijvoorbeeld moeilijkheden met uw partner, kinderen, familie of buren, met uw collega’s of uw baas, met de Belastingdienst, de woningbouwvereniging of de gemeente.
Een voorbeeld van een psychosociaal probleem: iemand voelt zich angstig of somber omdat zijn partner zich nooit aan afspraken houdt. Omdat het niet lukt het probleem zelf op te lossen, gaan die gevoelens zijn leven beheersen. Hij voelt zich gespannen en machteloos. Daardoor gaat het op zijn werk ook slechter. Hij krijgt zijn werk niet af en krijgt ruzie met zijn baas. Zo raken er meer mensen bij betrokken en worden de problemen steeds groter.
Wat zijn de verschijnselen bij psychosociale problemen?
Iedereen reageert op een andere manier op psychosociale problemen.
- Sommige mensen trekken zich terug, worden stil en somber.
- Anderen worden gespannen, opvliegend en agressief.
- Weer anderen vluchten in alcohol of drugs.
Dit kan tot nieuwe problemen leiden thuis, met uw buren of op uw werk.
Iemand met psychosociale problemen krijgt ook vaak lichamelijke klachten. Bijvoorbeeld hoofdpijn, hartkloppingen of slecht slapen.
Hoe ontstaan psychosociale problemen?
Meestal zijn er verschillende problemen tegelijk. Het is vaak lastig te zeggen hoe en wanneer deze problemen zijn ontstaan.
- Er wordt tegenwoordig veel van mensen gevraagd.
- Er komt van alles op u af via televisie, radio en internet.
- Alles moet snel en vlug.
- Energie- en telefoonrekeningen, formulieren van de gemeente, ingewikkelde websites, voorwaarden van verzekeraars, huurovereenkomsten: het geeft vaak veel verwarring en onzekerheid.
- We moeten veel regelen en met veel mensen rekening houden.
Als er dan een extra probleem optreedt, zoals ziekte, ruzie, scheiding, schulden of ontslag, wordt het vaak lastig om aan al die eisen te voldoen.
Soms lukt het niet meer om het overzicht te houden en alles zelf goed te regelen. Uw problemen stapelen zich op.
Wat kunt u zelf doen bij psychosociale problemen?
Om overzicht te krijgen is het goed om op te schrijven met welke problemen u zit. Schrijf ook op hoe u zich daarbij voelt en door wie of wat u denkt dat dit komt.
Heeft u dat opgeschreven, bedenk dan wat er moet veranderen om te maken dat u zich beter voelt. Vaak kunt u dat beter bedenken als u het probleem eerst bespreekt met iemand die u vertrouwt en die er niet bij is betrokken. Het kan al veel spanning wegnemen als iemand goed naar u luistert en met u meedenkt.
U kunt de dingen die u heeft opgeschreven ook met uw huisarts bespreken. Samen met uw huisarts kunt u bekijken of er hulp nodig is, bijvoorbeeld van het maatschappelijk werk of wijkteam, de praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ) of een psycholoog. Als u kinderen heeft, kunnen de problemen ervoor zorgen dat de opvoeding moeilijker is. Ook dit kunt u met uw huisarts bespreken.
Hulp van het maatschappelijk werk
Soms lukt het niet om alle problemen op een rij te zetten en grote en kleine problemen uit elkaar te houden. U kunt dan overstuur raken omdat er zo veel misgaat. Misschien lukt het helemaal niet meer om de dingen goed te regelen. U verliest het overzicht en weet niet meer welke stappen u moet nemen.
Meestal kan het maatschappelijk werk (vaak onderdeel van het wijkteam) goed helpen bij psychosociale problemen.
Het maatschappelijk werk of wijkteam biedt ondersteuning bij:
- Eenzaamheid, het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen, het leggen van sociale contacten.
- Opvoedingsproblemen en andere problemen binnen het gezin (door middel van individuele gesprekken of groepsgesprekken).
- Problemen met of van jongeren (begeleiding bij drugs- of drankgebruik, het aanleren van sociale vaardigheden, het betrekken van jongeren bij groepsactiviteiten in de wijk).
- Geldproblemen (verwijzen voor schuldsanering; helpen bij het aanvragen van uitkeringen of bij het vinden van werk, een tijdelijk onderkomen of huisvesting).
- Problemen met instanties (helpen bij het opvragen van informatie, het invullen van formulieren, het aanvragen van rechtshulp).
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 143 mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3
- Ondertitelingsbestand srt 4kb, vtt 4 kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Hoe gaat het verder met psychosociale problemen?
Wilt u weten of een maatschappelijk werker of wijkteam u kan helpen? Maak dan een afspraak voor een kennismakingsgesprek. In dat gesprek vraagt de maatschappelijk werker wat uw problemen zijn. Hij of zij vertelt wat ze voor u kunnen doen.
In een aantal gesprekken (bijvoorbeeld één keer per week één uur) maakt u samen een plan. U zoekt samen naar oplossingen voor uw problemen. Het gaat om praktische hulp waar u meteen wat aan heeft, zodat u zelf weer verder kunt.
U kunt zelf een afspraak maken: het telefoonnummer van het maatschappelijk werk vindt u op de site van uw gemeente. Of via Regelhulp.nl.
Twijfelt u of het maatschappelijk werk u kan helpen? Praat er dan over met uw huisarts.
Meer informatie over psychosociale problemen
Op mentaalvitaal.nl vindt u tips en oefeningen.
De informatie over psychosociale problemen is gebaseerd op de Landelijke samenwerkingsafspraken tussen huisarts, generalistische basis GGZ en gespecialiseerde GGZ en op de Generieke module Psychische klachten in de huisartsenpraktijk.