In het kort
- Bij rusteloze benen lukt het u niet om uw benen stil te houden.
- U heeft een vervelend gevoel, tintelingen of kriebel in de onderbenen. Vooral 's nachts.
- Door de benen te bewegen verdwijnt het vervelende gevoel even.
- Stoppen met roken kan de klachten minder maken.
- Drink geen koffie voor het slapen gaan.
- Overdag genoeg bewegen kan ook helpen.
Wat zijn rusteloze benen?
Bij rusteloze benen voelt u een onbedwingbare onrust in de benen: u ‘moet’ bewegen om een vervelend tintelend gevoel in uw benen kwijt te raken.
De klachten zijn vervelend, maar de aandoening kan op zich geen kwaad.
Wat zijn de verschijnselen van rusteloze benen?
- U heeft vooral 's avonds en ’s nachts last van tintelingen, kriebel of een vervelend gevoel in de onderbenen.
- Daarbij voelt u een onbedwingbare onrust in de benen: u ‘moet’ bewegen om het vervelende gevoel even kwijt te raken.
- Het is lastig om rustig te liggen. In uw slaap maken uw benen soms vanzelf schokkende bewegingen.
- Hierdoor slaapt u minder goed en kunt u overdag moe of slaperig zijn.
- De klachten zijn vaak het hevigst vlak voor het inslapen.
- Ook als u lang zit, kunt u last krijgen van uw rusteloze benen. Bijvoorbeeld in een bus, bioscoop of vliegtuig.
Hoe ontstaan rusteloze benen?
De oorzaak van rusteloze benen blijft meestal onduidelijk. Het komt vaker voor bij oudere mensen en vaker bij vrouwen dan mannen. Vaak zijn er ook andere familieleden met rusteloze benen. De aandoening kan bijvoorbeeld samenhangen met:
- zwangerschap
- medicijnen (sommige middelen tegen depressie of psychose)
- een minder goede werking van de nieren
De klachten worden mogelijk erger door:
- roken
- alcohol
- koffie
- overgewicht
- weinig bewegen
Adviezen bij rusteloze benen
De volgende adviezen kunnen mogelijk helpen om de klachten te verminderen (of voorkómen dat u last krijgt):
- Stop met roken.
- Drink geen koffie in de avond.
- Drink niet meer dan 1 glas alcohol per dag en liever niet dagelijks.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging overdag.
- Ga niet intensief sporten vlak voor het slapengaan.
Behandeling van rusteloze benen
Bij rusteloze benen worden meestal geen medicijnen gebruikt omdat de medicijnen zeker niet altijd helpen. Ze kunnen ook verschillende bijwerkingen hebben.
Soms zijn de klachten zo ernstig dat u aan behandeling kunt denken. De huisarts of neuroloog die de medicijnen voorschrijft zal eerst de voor- en nadelen van deze medicijnen met u bespreken:
Dopamine-agonisten (zoals ropinirol of pramipexol) kunnen helpen: 6 van de 10 mensen die deze middelen gebruiken vinden dat de klachten verminderen.
De medicijnen kunnen vooral in het begin bijwerkingen hebben zoals misselijkheid, duizeligheid en slaperigheid. Bij langer gebruik kunnen de rusteloze benen soms juist erger worden. De klachten kunnen zich dan uitbreiden naar andere lichaamsdelen, beginnen eerder op de dag of worden heftiger.
Clonazepam en hydrokinine werken niet tegen rusteloze benen. Daarom raden artsen ze af.
clonazepam
Clonazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het beïnvloedt de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen. Het werkt ook rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens.
Artsen schrijven het voor bij epilepsie. Ze schrijven het soms voor bij paniekstoornissen, sociale fobie (angst) en spierkrampen.
hydrokinine
Hydrokinine is een spierverslappend medicijn.
Het kan worden gebruikt bij nachtelijke spierkrampen in de benen.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.kinine
Kinine is een malariamiddel. Het doodt malariaparasieten in het bloed.
Artsen schrijven het voor bij malaria.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.pramipexol
Pramipexol werkt hetzelfde als dopamine, een stof die van nature in de hersenen voorkomt.
Artsen schrijven het voor bij de ziekte van Parkinson en bij rusteloze benen ('restless legs').
ropinirol
Ropinirol werkt hetzelfde als dopamine, een stof die van nature in de hersenen voorkomt.
Artsen schrijven het voor bij de ziekte van Parkinson en bij rusteloze benen ('restless legs').
Hoe gaat het verder met rusteloze benen?
Rusteloze benen blijven meestal terugkomen. Vaak zijn er ook periodes dat het beter gaat en u minder last heeft.
Vrouwen die in de zwangerschap rusteloze benen krijgen, hebben er na de bevalling vaak geen last meer van.
Meer informatie over rusteloze benen
Meer informatie over rusteloze benen en lotgenotencontact vindt u via de patiëntenvereniging Stichting Restless Legs.
De informatie over rusteloze benen (restless legs) is gebaseerd op de wetenschappelijke richtlijn voor huisartsen, de NHG-Standaard Slaapproblemen en slaapmiddelen.