In het kort
- Er zijn verschillende behandelingen bij slaap-apneu.
- Bijvoorbeeld een behandeling die zorgt dat je keel 's nachts open blijft. Of dat je anders gaat liggen.
- Soms is een operatie van je keel of gezicht mogelijk.
- Samen met je arts kies je welke behandeling het beste bij je past.
Wat is slaap-apneu?
Bij slaap-apneu stop je vaak even met ademen terwijl je slaapt: 5 keer per uur of vaker. Je ademt 10 seconden of langer niet.
Je kunt dan wakker schrikken. Of niks merken en gewoon doorslapen.
Doordat je steeds even stopt met ademen, slaap je minder diep en goed. Overdag voel je je daardoor heel erg slaperig en moe.
Wat merk je van slaap-apneu?
Dit kun je overdag merken als je slaap-apneu hebt:
- Je bent overdag heel erg slaperig. Je valt bijvoorbeeld in slaap als je iets leest.
- Je voelt je niet goed uitgerust als je wakker wordt.
- Je voelt je moe.
Dit kun je in de nacht merken:
- Je snurkt.
- Je wordt wakker doordat je even niet ademt. Of je partner merkt dat je soms even niet ademt.
- Je wordt vaak wakker in de nacht.
Als je lange tijd niet uitrust en moe bent, kun je meer problemen krijgen. Je wordt misschien sneller boos. Ook is het moeilijker om je aandacht ergens bij te houden. Je vergeet vaker dingen. Je werk, je relatie en andere belangrijke dingen gaan misschien minder goed.
Mensen met slaap-apneu hebben ook vaker deze problemen: ziektes van hart en bloedvaten, hoge bloeddruk, een onregelmatige hartslag, diabetes type 2, depressie of geheugenproblemen.
Waardoor komt slaap-apneu?
Slaap-apneu komt doordat je keel slap is en even dicht gaat zitten. Het gaat zo:
- Als je slaapt, ontspant je lichaam helemaal. Bij slaap-apneu wordt de keel dan zo slap, dat er te weinig lucht doorheen kan.
- Daardoor kan er even geen lucht in of uit de longen. De ademhaling stopt dus even.
- Je lichaam krijgt dan minder zuurstof. Het kan zijn dat je wakker wordt. Of je slaapt door.
- Je gaat vanzelf weer ademen. Je hoeft niet bang te zijn dat je helemaal stopt met ademen.
Als er al minder ruimte in je keel is, gaat die makkelijker dicht zitten. Bijvoorbeeld als je overgewicht hebt. Door het vet in je keel is er minder ruimte in je keel. Ook grote amandelen of keelontsteking zorgen ervoor dat de keel al wat dichter zit.
Welke behandelingen kun je krijgen bij slaap-apneu?
CPAP
Een CPAP-apparaat zorgt dat je keel open blijft tijdens het slapen.
- Je draagt elke nacht een masker. Die gaat over je neus. Of je neus en mond. Het masker zit met een slang aan een pomp. De pomp blaast lucht via het masker in je neus en mond. Zo blijft je keel open.
- Je moet het masker elke nacht de hele nacht dragen.
- Er zijn verschillende soorten maskers en pompen. Samen met je arts kijk je welke het beste bij je past.
- CPAP is de afkorting van Continuous Positive Airway Pressure. Dat betekent: steeds positieve luchtdruk in je keel, neus en longen.
MRA
Een MRA is een beugel die zorgt dat je keel open blijft tijdens het slapen.
- Je draagt elke nacht een soort beugel in je mond. Dit heet ook wel een snurkbeugel of slaapbeugel. De beugel heeft 2 delen: 1 voor je bovenkaak en 1 voor je onderkaak.
- Deze beugel houdt je onderkaak naar voren tijdens je slaap. Hierdoor blijft je keel open.
- MRA is de afkorting van Mandibulair Repositie Apparaat.
Positie-trainer
Met een positie-trainer train je jezelf om in een andere houding te slapen.
- Je draagt 's nachts een band om je borst. Als je op je rug gaat liggen, gaat de band zachtjes trillen. Zo leer je om minder op je rug te slapen.
- Je keel blijft beter open bij slapen op je zij of op je buik.
- Het heet ook wel een slaaphouding-trainer.
Tongzenuw-stimulator
Een tongzenuw-stimulator zorgt dat je tong naar voren blijft en je keel open blijft tijdens het slapen.
- Je krijgt bij je sleutelbeen een kastje onder je huid. Hieruit gaan dunne draadjes naar je borstkas en naar je tongzenuw.
- Tijdens het plaatsen van het kastje word je met medicijnen in slaap gebracht (narcose). Je merkt daardoor niets van de operatie. Meestal kun je dezelfde dag nog naar huis.
- Het draadje in de borstkas meet je ademhaling. Het draadje naar je tongzenuw geeft stroomstootjes elke keer als je inademt. Hier merk je niets van. Door de stroomstootjes blijft je keel open.
- Met een afstandsbediening kun je het kastje 's avonds aanzetten en 's ochtends weer uitzetten.
Mond-keel-operatie
Er zijn veel verschillende operaties van je mond of keel voor slaap-apneu. Het doel van elke operatie is dat je keel open blijft, zodat ademen beter gaat.
Een arts onderzoekt of een operatie voor jou geschikt is. En welke operatie het beste bij jou past. Dit ligt aan waar in je mond of keel de oorzaak zit van je apneu.
- Vaak wordt tijdens de operatie een stukje van je keel weggehaald. Of de arts maakt een andere vorm.
- Je wordt met medicijnen in slaap gebracht (narcose). Je merkt daardoor niets van de operatie. Meestal kun je dezelfde dag nog naar huis.
Kaak-operatie
De arts zet je bovenkaak of onderkaak naar voren. Of allebei. Daardoor blijft je keel beter open tijdens het slapen.
- Je wordt met medicijnen in slaap gebracht (narcose). Je merkt daardoor niets van de operatie. Je moet meestal een paar dagen in het ziekenhuis blijven.
- Je moet vaak voor en na de operatie een beugel dragen. Die moet je misschien zelf betalen.
- Na de operatie kun je een paar weken alleen zacht voedsel eten.
Hoe kies je een behandeling bij slaap-apneu?
Samen met je arts bespreek je welke behandelingen jij kunt krijgen. En wat je zelf wilt. Dit hangt bijvoorbeeld af van:
- hoe vaak je stopt met ademen in je slaap
- welke klachten je hebt
- welke andere ziektes je hebt
- welke behandelingen je al hebt geprobeerd
- wat je zelf belangrijk vindt
Elke behandeling heeft voordelen en nadelen. Met de arts bespreek je deze voordelen en nadelen. En je bespreekt wat een behandeling voor jou betekent. Samen kies je welke behandeling het beste bij jou past. Jullie kunnen hierbij ook de keuzekaart gebruiken. Hierin lees je ook meer over de risico’s en bijwerkingen van de behandelingen.
Keuzekaart
Gebruik de keuzekaart om samen met je arts te beslissen welke behandeling het beste bij je past.
Wat kun je zelf doen als je slaap-apneu hebt?
- Het is belangrijk dat je gezond leeft als je slaap-apneu hebt: beweeg genoeg en eet gezond. Drink geen alcohol.
- Stop met roken, als je dat doet. Je kunt hulp krijgen om te stoppen met roken van je huisarts, praktijkondersteuner of een stoppen-met-roken-coach.
- Probeer af te vallen als je te zwaar bent. Als je afvalt, stop je meestal minder vaak met ademen. Je hebt dan misschien geen behandeling nodig.
- Goede gewoontes helpen om beter te slapen, zoals: elke dag op dezelfde tijd uit bed en naar bed gaan, elke dag een uur naar buiten gaan.
- Slik geen slaappillen om beter te kunnen slapen. En drink geen alcohol om makkelijker in slaap te vallen.
- Ga niet autorijden als je overdag erg slaperig bent. Dit kan gevaarlijk zijn. Werk je met machines? Bespreek met de bedrijfsarts of je dit kunt doen.
- Kijk bij beter slapen voor meer adviezen.
Hoe gaat het verder met slaap-apneu?
Na een aantal weken krijg je controle om te kijken hoe je de behandeling vindt. En om te kijken of de behandeling werkt bij jou.
Werkt het niet genoeg? Of vind je de behandeling niet prettig? Dan kijk je samen met je arts of de behandeling aangepast kan worden. Of dat je een andere behandeling kunt krijgen.
Gebruik je bijvoorbeeld een CPAP? Samen kun je kijken of het masker aangepast kan worden. Of dat je een ander masker kunt krijgen. Of de CPAP kan meer of minder lucht blazen.
Andere dingen die aan de behandeling aangepast kunnen worden:
- Je neus en mond kunnen vochtiger gemaakt worden.
- Een neusspray van je arts zou kunnen helpen. Gebruik niet zomaar een neusspray van de drogist.
- De tandarts kan je misschien helpen bij klachten door de MRA.
Je kunt ook een combinatie van behandelingen krijgen. Als de MRA alleen bij jou niet goed genoeg werkt, kun je ook de positie-trainer erbij krijgen. Of als de CPAP alleen niet goed genoeg werkt bij jou, kun je MRA erbij krijgen.
Meer informatie over slaap-apneu
Meer informatie en contact met andere mensen die ook slaap-apneu hebben: ApneuVereniging.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over slaap-apneu.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.