In het kort
- Bij slikproblemen kun je eten of drinken niet goed doorslikken.
- Je verslikt je vaak of het eten blijft hangen in je keel of slokdarm.
- Met sliktraining kun je leren om anders te slikken.
- Een injectie met botuline toxine kan soms de klachten tijdelijk verminderen.
- Kun je medicijnen niet goed doorslikken? Misschien kun je ze in een andere vorm krijgen.
Slikproblemen na een beroerte of andere schade aan de hersenen
Na een hersenbloeding, herseninfarct of andere schade aan de hersenen werken de spieren en zenuwen in je mond en keel misschien minder goed. Je kunt dan eten en drinken moeilijk doorslikken. Of je verslikt je snel.
Na een tijd kan dit weer over gaan. Maar soms blijft slikken moeilijk. Of het lukt zelfs helemaal niet meer.
Welke klachten kun je hebben bij slikproblemen?
Deze klachten kun je hebben bij slikproblemen:
- hoesten tijdens het eten
- kokhalzen
- een brok in je keel
- speeksel verliezen
- minder zin om te eten of afkeer van eten
- een slechte adem
- angst om te stikken
- afvallen
- uitdrogen
- eten of drinken kan weer omhoog komen nadat je geslikt hebt
- eten of drinken kan door je neus naar buiten komen
- eten kan langer duren
- knoeien tijdens het eten
- je stem kan anders klinken na het eten
- longontsteking: dit kan ontstaan als je het eten niet goed kunt ophoesten nadat je je hebt verslikt
Deze klachten maken eten en drinken vervelend. Je wilt misschien liever niet meer eten of drinken. Of je doet dat liever niet meer samen met anderen.
Sliktraining bij slikproblemen
Bij een sliktraining leer je om op een andere manier te slikken. Bijvoorbeeld:
- slikken met je kin op de borst
- krachtiger slikken
- je stembanden dicht houden tijdens het slikken
- je luchtwegen langer dicht houden en je slokdarm langer open houden
Sliktraining krijg je van een logopedist die hierin gespecialiseerd is.
Bij een sliktraining kun je ook leren om je eten en drinken aan te passen. Bijvoorbeeld hard en taai eten zachter maken. En je drinken dikker maken.
Een diëtist kan je daarna verder helpen. Je krijgt dan recepten en adviezen voor eten met genoeg voedingsstoffen dat je makkelijk zelf kunt maken.
Soms wordt sliktraining ondersteund met biofeedback.
Biofeedback bij sliktraining
Biofeedback bij slikproblemen werkt zo:
- Je krijgt elektroden onder je kin geplakt.
- De elektroden meten wat de spieren in je mond doen.
- Dit wordt omgezet in een beeld of in geluid op een computerscherm.
- Je krijgt dus informatie (feedback) over spieren die je normaal gebruikt zonder dat je erover nadenkt (onbewust).
Je leert de spieren onderin je mond bewust gebruiken. Zo kun je anders gaan slikken. Of je kunt die spieren sterker maken.
Na een paar keer is meestal duidelijk of deze therapie bij jou werkt.
Medicijnen gebruiken als je slikproblemen hebt
Heb je moeite om medicijnen door te slikken? Dan wil je de medicijnen misschien in kleinere stukjes breken of vermalen. Maar dat kan niet altijd. Sommige medicijnen werken dan minder goed. Of je krijgt meer last van bijwerkingen. Vraag je arts of apotheker om advies.
Andere oplossingen zijn:
- De medicijnen slikken met dik vocht, zoals appelmoes, vla of yoghurt.
- De medicijnen slikken met een slikgel. Dat is een dikke vloeistof die niet met medicijnen reageert.
- Misschien kun je de medicijnen in een andere vorm krijgen. Bijvoorbeeld als drankje of als zetpil.
Meer informatie over slikproblemen
Heb je slikproblemen door een ziekte, zoals de ziekte van Parkinson, een spierziekte of hersenletsel? Dan heeft jouw patiënten-organisatie meer informatie over slikproblemen bij jouw ziekte.
Algemene tips over voeding bij slikproblemen: Voedingstips bij problemen met kauwen en slikken op Voedingenkankerinfo.nl.
We hebben de informatie over slikproblemen gemaakt met de richtlijn voor artsen over slikproblemen.