In het kort
- In het ziekenhuis onderzoeken ze welke problemen je kind heeft met slikken en waar dit door komt.
- De kinderarts stelt jou en je kind vragen.
- De logopedist onderzoekt wat je kind kan eten. En wat de problemen zijn.
- Soms wordt er een slikvideo gemaakt.
- Daarna bespreek je met je arts welke adviezen of behandelingen kunnen helpen.
Waarom is je kind doorgestuurd naar het ziekenhuis?
Je kind heeft moeite met slikken. Daarom heeft de huisarts je kind doorgestuurd naar het ziekenhuis. Er zijn 2 soorten problemen met slikken:
- Verslikken. Het eten of drinken komt in de luchtpijp. Meestal moet je kind dan hoesten.
- Het eten blijft steken in de mond, keel of slokdarm.
In het ziekenhuis onderzoeken ze welke problemen met slikken je kind heeft en waar ze door komen.
Het medische woord voor problemen met slikken is dysfagie.
Wat merk je als je kind problemen heeft met slikken?
Als je kind moeite heeft met slikken, kan het deze klachten hebben:
- Je kind moet hoesten tijdens het eten.
- Je kind moet kokhalzen: je kind heeft het gevoel dat het moet overgeven.
- Eten of drinken komt weer omhoog nadat je kind geslikt heeft.
- Eten of drinken komt door de neus van je kind naar buiten.
- Je kind voelt een brok in de keel.
- Je kind knoeit tijdens het eten.
- Je kind heeft een slechte adem.
- Je kind is bang om te stikken.
- De stem van je kind klinkt anders na het eten.
Deze klachten maken eten en drinken vervelend. Je kind wil misschien niet meer eten of drinken. Je kind kan ook andere problemen krijgen met de gezondheid, zoals:
- afvallen doordat je kind te weinig energie en voedingsstoffen binnenkrijgt (ondervoeding)
- minder goed groeien
- uitdrogen
- longontsteking: dat kan je kind krijgen als het het eten niet goed kan ophoesten nadat het zich heeft verslikt
Waardoor komen problemen met slikken bij kinderen?
Problemen met slikken kunnen bij kinderen bijvoorbeeld hierdoor komen:
- Te vroeg geboren worden. Het gaat dan meestal om tijdelijke problemen met slikken.
- Problemen met de ontwikkeling, bijvoorbeeld bij een verstandelijke beperking
- Schade aan de hersenen
- Een spierziekte of zenuwziekte
- Iets in de mond, keel of neus is anders dan bij andere kinderen. Je kind heeft dit al sinds de geboorte. Of familieleden hebben het ook.
Het is niet altijd duidelijk waardoor kinderen problemen hebben met slikken. Het is ingewikkeld om een duidelijke oorzaak te vinden. Dat komt omdat kinderen moeten leren om verschillende soorten eten en drinken door te slikken. Van pap tot taai voedsel. De mond en de keel van je kind veranderen ook nog tijdens de groei.
Welke onderzoeken krijgt je kind in het ziekenhuis?
De arts stelt jou en je kind vragen. Bijvoorbeeld:
- Hoest je kind vaak als het iets eet of drinkt?
- Verslikt je kind zich vaak?
- Kan je kind het eten weer ophoesten als het zich verslikt?
- Doet het slikken pijn bij je kind?
- Hoe lang is je kind bezig met de maaltijd?
Een logopedist onderzoekt wat je kind kan eten. En wat precies de problemen zijn.
Soms wordt ook een slikvideo gemaakt. Je kind krijgt dan verschillende soorten eten en drinken. De arts kan met röntgenstraling zien hoe je kind dit doorslikt. Dit onderzoek gebeurt in het ziekenhuis. Het doet geen pijn. Er wordt maar heel weinig röntgenstraling gebruikt.
Hoe gaat het verder na onderzoek in het ziekenhuis?
Kinderen die moeite hebben met slikken krijgen behandeling van een logopedist. Vindt je kind het moeilijk om van een lepel te eten of om te kauwen? Dan bekijkt de logopedist samen met jou hoe je kind dit kan leren. Bijvoorbeeld in kleine stapjes. Je kunt het eten ook aanpassen.
Problemen met slikken die later ontstaan
Krijgt je kind later problemen met slikken, bijvoorbeeld door een spierziekte? Dan kan dit helpen:
- ander eten
- leren om op een andere manier te slikken
- leren in welke houding slikken beter gaat
- hulpmiddelen gebruiken om te eten en drinken
Problemen met slikken bij baby's
Heeft je baby problemen met drinken? Dan bekijkt een logopedist voor baby's (prelogopedist) bijvoorbeeld deze dingen:
- Hoe drinkt je baby nu?
- In welke houding kan je baby het beste slikken?
- Hoe kun je het beste borstvoeding of flesvoeding geven?
- Welke fles en speen zijn geschikt?
Eten en drinken voor kinderen die moeilijk kunnen slikken
Tijdens de groei is het extra belangrijk om goede voedingsstoffen binnen te krijgen. Dit kan lastig zijn als je kind problemen heeft met slikken. Vraag een diëtist om advies. Vooral als je kind 2, 7, 12 of 18 jaar is. Dan verandert de voeding die je kind nodig heeft.
De diëtist en logopedist kunnen ook helpen met aangepast eten. Dit kan je kind helpen om zich minder vaak te verslikken. En om genoeg vocht en voedingsstoffen binnen te krijgen.
Hoe kun je eten en drinken aanpassen?
- Kies voor zacht, gemalen of vloeibaar eten. Of eten waardoor je kind extra speeksel aanmaakt. De diëtist vertelt je welk eten geschikt is.
- Soms is dikker drinken makkelijker om door te slikken. De logopedist geeft je hier advies over.
Soms helpt extra drinkvoeding op advies van een arts. Bijvoorbeeld als je kind erg lang bezig is met eten. Of als je kind veel stress heeft bij het eten.
Eten en drinken via een slangetje
Lukt het je kind niet om zelf genoeg te eten en te drinken? Dan kan je kind vocht en voedingsstoffen krijgen via een slangetje. Dit kan op 2 manieren:
- Met een sonde: het slangetje gaat door de neus of via een gaatje in de buik direct naar de maag van je kind.
- Met een infuus: het slangetje zit in een bloedvat. Zo krijgt je kind vocht en voedingsstoffen direct in het bloed.
Meestal kan je kind daarnaast zelf ook wat blijven eten en drinken.
Mondzorg bij problemen met slikken
Als je kind moeite heeft met slikken, is het extra belangrijk om de mond goed te verzorgen. Je kind heeft meer kans op longontsteking als het zich verslikt en de mond niet goed verzorgd is. Problemen met het gebit maken eten en drinken ook lastiger.
Dit kun je doen:
- Hou de lippen van je kind vet, bijvoorbeeld met vaseline.
- Gebruik tandpasta voor kinderen. Daar zit minder fluoride in.
- Krijgt je kind hulp om de tanden te poetsen of de mond schoon te maken? Zorg er dan voor dat je kind zit en niet ligt. Je kind verslikt zich dan minder snel in de tandpasta.
- Poets de tong zachtjes mee om te zorgen dat je kind geen wit of geel laagje op de tong krijgt (tongbeslag). Dit zijn bacteriën en restjes eten.
- Controleer na het eten of er nog restjes eten in de mond van je kind zitten.
- Hou de mond van je kind vochtig. Dit is vooral belangrijk als je kind niet zelf kan eten of drinken, maar alleen voeding via een slangetje krijgt (sonde of infuus).
Het is belangrijk dat je kind regelmatig controle krijgt bij de tandarts of mondhygiënist.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over slikproblemen.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.