In het kort
- Met een soa-test weet je of je wel of niet een soa hebt.
- Heb je misschien een soa? Maak dan een afspraak voor een soa-test.
- Doe ook een test als je partner een soa heeft.
- Ga naar je huisarts of de GGD.
- Je krijgt een onderzoek van je plas, vocht uit je vagina of bloed.
- Gebruik een condoom tot je de uitslag weet.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 3:11 minuten, 25mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 3:11 minuten, 4mb
- Ondertitelingsbestand srt, 4kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat zijn redenen om je te laten testen op soa's?
Denk je dat je misschien een soa kunt hebben? Laat je dan testen.
Een reden om je te laten testen kan zijn:
- Je hebt klachten van een soa. Bijvoorbeeld pijn bij het plassen. Of meer of ander vocht uit je vagina of slijm of pus uit je penis.
- Je hebt seks gehad zonder condoom of beflapje.
- Tijdens de seks is het condoom kapot gegaan of van de penis afgegaan.
- Je begint een nieuwe relatie en je wilt seks hebben zonder condoom.
- Je sekspartner heeft een soa.
- Iemand met wie je eerder seks hebt gehad heeft je laten weten dat die een soa heeft.
Waarom testen
Als je een soa hebt is het belangrijk om dat zo snel mogelijk te weten, want:
- Hoe eerder je een soa behandelt, hoe beter. Je voorkomt dan dat je erge klachten of problemen krijgt.
- Als je een soa hebt, heb je een grotere kans om ook een andere soa te hebben. Je kunt dit dan laten testen.
- Als je een soa hebt, kun je die ook doorgeven aan iemand anders.
Heb je nooit onveilige seks gehad en heb je ook geen klachten die passen bij een soa? Dan hoef je je niet te laten testen.
Wanneer kun je een soa-test doen?
Je hebt klachten
Heb je klachten die kunnen passen bij een soa? Dan kun je meteen testen. Heb geen seks of gebruik een condoom totdat je de uitslag weet.
Je hebt geen klachten
Heb je geen klachten? Wacht dan met testen tot 2 weken na je laatste keer seks zonder condoom. Na 2 weken zit er zoveel soa in je plas, vocht uit de vagina, plasbuis of anus (poepgat) dat je het met een test kunt zien. Test je te vroeg, dan kan de test laten zien dat je geen soa hebt, terwijl je wel besmet bent.
Twijfel je of je je al kunt laten testen? Bespreek dit dan met je huisarts of de GGD.
Test op hiv
Heb je klachten die kunnen komen door hiv?
Dan kun je meteen testen. Als er geen hiv wordt gevonden, krijg je 3 maanden later weer een hiv-test. Soms is hiv namelijk niet meteen te zien in je bloed, terwijl je het wel hebt.
Heb je geen klachten?
Dan kun je testen 4 weken na de laatste keer seks zonder condoom. Als er geen hiv wordt gevonden, krijg je 3 maanden na de seks weer een hiv-test.
Seks gehad terwijl je dat niet wilde
Heb je seks gehad terwijl je dat niet wilde? Het is belangrijk dat je snel hulp krijgt. Bel zo snel mogelijk het Centrum Seksueel Geweld of je huisarts. Bel in ieder geval binnen 3 dagen.
Waar kun je een soa-test doen?
Hier kun je heen voor een soa-test:
- je huisarts
- de GGD
Er bestaan ook soa-tests die je zelf kunt kopen om thuis te doen:
- tests bij de drogist
Koop deze niet, de uitslag is niet betrouwbaar. - tests bij online webshops
Sommige daarvan zijn goed, andere niet. Koop deze alleen als je bij een arts of verpleegkundige bent geweest en die heeft je verteld welke test je moet kopen.
Hoe gaat testen op soa’s?
Deze soa-tests zijn er
Een soa-test kan op deze manieren:
- onderzoek van je plas: je plast in een potje en levert dit in
- onderzoek van wat vocht uit je vagina, penis, anus of keel: jijzelf of de arts haalt met een wattenstaafje een beetje vocht weg
- onderzoek van je bloed
Welke test bij jou
Welke test bij jou nodig is, bekijk je samen met de arts of verpleegkundige. Deze stelt je vragen. Soms onderzoekt de arts of verpleegkundige ook je vagina, penis of anus. Zo weet de arts of verpleegkundige op welke soa je getest moet worden.
Vragen zijn bijvoorbeeld:
- Waarom wil je een soa-test?
- Heb je klachten?
- Heb je seks met mannen, vrouwen of met allebei?
- Op welke manier heb je seks gehad?
- Heb je seks gehad met iemand met een grote kans om een soa te hebben? Bijvoorbeeld omdat die persoon uit een land komt waar soa's veel voorkomen?
De arts of verpleegkundige bespreekt met je hoe het onderzoek gaat. Soms krijg je 1 onderzoek, soms krijg je meerdere onderzoeken.
Het onderzoek kan ook als je ongesteld bent.
Onderzoek per soa
- Chlamydia: bij vrouwen onderzoek van vocht uit de vagina. Bij mannen onderzoek van de urine, soms ook onderzoek van vocht uit de anus.
- Gonorroe: bij vrouwen onderzoek van vocht uit de vagina. Bij mannen onderzoek van de urine. Bij mannen en vrouwen soms ook onderzoek van vocht uit de anus of keel.
- Syfilis, hiv, hepatitis B: bloedonderzoek.
- Trichomonas: bij mannen onderzoek van de urine, bij vrouwen onderzoek van vocht uit de vagina.
- Mycoplasma genitalium: bij mannen onderzoek van de urine, bij vrouwen onderzoek van vocht uit de vagina
- Herpes genitalis en genitale wratten: meestal is er geen test nodig, omdat deze soa’s vaak duidelijk te zien zijn.
- Schaamluis: geen test nodig.
Wat kost een soa-test?
Test bij de huisarts
De kosten van de soa-test bij de huisarts gaan af van het eigen risico van je zorgverzekering.
Is je eigen risico op? Dan betaal je niks.
Is je eigen risico nog niet op? Dan betaal je wel voor de test. Vraag het laboratorium naar de kosten van een soa-test.
Een gesprek bij je huisarts is altijd gratis.
Test bij de GGD
De test bij de GGD is gratis. De overheid betaalt het. Niet iedereen kan bij de GGD een test doen. Vraag het na bij de GGD in jouw buurt.
Hoe krijg je de uitslag van de soa-test?
Van wie je de uitslag krijgt
Ben je getest bij de huisarts? Spreek dan met de huisarts af hoe je de uitslag krijgt. Meestal moet je zelf naar de assistent bellen voor de uitslag. Soms krijg je een nieuwe afspraak bij de huisarts voor de uitslag.
Ben je getest bij de GGD? Dan hoor je daar hoe je de uitslag krijgt. Dit kan online, via de telefoon of met een sms zijn. Soms krijg je een nieuwe afspraak voor de uitslag.
Het duurt ongeveer 1 week tot de uitslag er is.
Uitslag: je hebt geen soa
Je hebt nu geen soa. Door condooms te gebruiken maak je de kans kleiner dat je in de toekomst wel een soa krijgt.
Uitslag: je hebt wel een soa
Je hebt op dit moment een soa. De huisarts of GGD vertelt je welke soa dit is en welke behandeling je krijgt. De behandeling is voor elke soa anders.
Vertel je sekspartner(s) dat je een soa hebt. Zij kunnen dan ook een soa-test doen.
Meer informatie over soa's
Meer informatie over soa’s vind je bij:
- Sense
- Soa Aids Nederland
- Aids Soa Infolijn
- Zanzu.nl (informatie in 16 talen)
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over soa's.