In het kort
- Bij een speekselsteen heeft u pijn en/of een verdikking
- voor het oor
- in de onderkaak
- De pijn komt vaak vlak voor of tijdens de maaltijd.
- Het kan helpen om:
- te zuigen op harde, zure snoepjes
- te masseren
- Ga naar uw huisarts bij:
- pijn of verdikking die steeds blijft
- koorts of erg ziek zijn
- roodheid op de plek van de pijn
- pus in de mond
Film
Download deze film
- Filmbestand .mp4 43mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent .mp3 2.2mb
- Ondertitelingsbestand .srt 4kb en vtt 3kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is een speekselsteen?
Speeksel is een waterig slijm in uw mond. Het wordt gemaakt in de speekselklieren. Door afvoerbuisjes stroomt het speeksel naar uw mond.
In speeksel zitten kalkdeeltjes. Als die samenklonteren ontstaat een speekselsteen.
De steen kan een afvoerbuisje van de speekselklier afsluiten. Het speeksel stroomt dan niet meer weg. Hierdoor zwelt de speekselklier op, want de klier blijft speeksel maken.
Er zijn 3 grote speekselklieren aan beide kanten van uw gezicht:
- vlak voor het oor
- onder de hoek van de onderkaak
- onder de tong
Speekselstenen zitten:
- vaak in de kaakhoek
- minder vaak voor het oor
- bijna nooit onder de tong
Meestal zijn de stenen 2 tot 10 millimeter groot.
Soms komt er een bacterie of virus in de verstopte klier. Dan ontstaat een ontsteking van de speekselklier.
Wat zijn de verschijnselen bij een speekselsteen?
Verschijnselen van een speekselsteen zijn:
- U voelt een verdikking en/of pijn in de onderkaak of vlak voor het oor.
- De pijn en/of verdikking komt in aanvallen. Een aanval kan een paar uur duren.
- De klachten beginnen vlak voordat u gaat eten of tijdens het eten. Dan wordt er namelijk meer speeksel gemaakt. De speekselklier zwelt extra op.
Bij een ontsteking van de speekselklier kunt u ook deze klachten krijgen:
- steeds pijn of verdikking
- koorts
- een ziek gevoel
- een vieze smaak in de mond (doordat pus uit de afvoerbuis in de mond komt)
- roodheid op de plek van de pijn
Waardoor komt een speekselsteen?
Het is niet precies bekend waardoor kalkdeeltjes in speeksel samenklonteren.
Speekselstenen komen vaker voor bij mensen met jicht.
Speekselstenen komen niet vaker voor bij mensen met galstenen of nierstenen.
Kan een speekselsteen kwaad?
En speekselsteen kan meestal geen kwaad.
Soms komt een bacterie in de verstopte speekselklier. Dit geeft een speekselklierontsteking. Vaak is dan antibiotica nodig. De huisarts schrijft dit voor.
Wat kunt u zelf doen bij een speekselsteen?
- Zuig regelmatig op een hard zuurtje. Sabbel aan een citroen. Of drink water met citroensap.
Door zuur wordt extra veel speeksel aangemaakt. Mogelijk komt de steen daarmee in uw mond. - Masseer de plek waar de pijn of de verdikking zit. Misschien lukt het u zo om de steen naar buiten te duwen. Dit doet u zo:
- Heeft u klachten voor het oor? Wrijf voorzichtig vanaf uw oor naar uw bovenlip.
- Heeft u klachten bij de hoek van de onderkaak? Wrijf voorzichtig vanaf de kaakhoek over de onderkant van de kin naar de kinpunt toe.
- Drink voldoende (1,5 tot 2 liter per dag) en eet regelmatig. Zo blijft u steeds speeksel aanmaken. De afvoerbuizen spoelen dan goed door.
Helpen medicijnen bij een speekselsteen?
Medicijnen helpen niet bij een speekselsteen.
Bij een ontsteking van de speekselklier zijn soms antibiotica nodig. De huisarts schrijft dit voor.
Hoe gaat het verder bij een speekselsteen?
Een speekselsteen kan vanzelf verdwijnen.
Is dit bij u niet het geval? En heeft u veel last van de steen? Dan kan de huisarts u verwijzen naar de keel-neus-oorarts of kaakchirurg.
Hij/zij kan de steen meestal via een klein sneetje in de mond verwijderen. U krijgt plaatselijke verdoving.
Wanneer contact opnemen bij een speekselsteen?
Neem in de volgende gevallen contact op met uw huisarts:
- U heeft veel last van de speekselsteen en met de adviezen verdwijnt de steen niet.
- Bij één of meer verschijnselen van een ontsteking van de speekselklier:
- steeds pijn (dus niet in aanvallen)
- koorts
- ziek voelen
- roodheid op de plek van de pijn
- pus in de mond
Meer informatie over een speekselsteen
We hebben deze informatie gemaakt met het boek Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk.