Ik wil beter omgaan met stress

In het kort

  • Iedereen heeft wel eens last van spanning. Dat is normaal.
  • Als je vaak of veel last van spanning hebt, kun je klachten krijgen.
  • Het is dan belangrijk om er iets aan te doen.
  • Bedenk waardoor je stress krijgt en waar je je zorgen over maakt.
  • Praat erover of schrijf het op.
  • Zorg goed voor jezelf: beweeg veel, eet gezond en slaap genoeg.
  • Helpt dat niet genoeg? Zoek dan hulp.

Video Minder stress

Bekijk de video Zorgen voor mezelf: minder stress op Thuisarts

Wat gebeurt er bij stress?

Iedereen heeft wel eens last van spanning. Het hoort bij het leven. Als je spanning voelt, gaan je ademhaling en hartslag sneller. Je bloeddruk gaat omhoog en je spieren spannen zich aan. Zo kun je dingen presteren en snel reageren als het nodig is.

Voor een presentatie, een vakantie of een examen hebben de meeste mensen een beetje stress. Dat is normaal. Na de spannende situatie verdwijnt de stress.

Soms kan iets extra veel spanning geven. Of duren de spanningen erg lang. Dan wordt stress een probleem en ongezond.

Welke klachten kun je krijgen door stress?

Door stress kun je bijvoorbeeld deze klachten krijgen:

  • moe zijn
  • slecht slapen
  • hoofdpijn
  • last van je maag
  • last van je darmen
  • diarree
  • nekpijn
  • rugpijn
  • sneller boos zijn en huilen
  • een somber gevoel hebben
  • dingen vergeten
  • heel veel nadenken en daar moeilijk mee kunnen stoppen

Als je heel lang stress hebt, heb je een groter risico op sommige ziektes.

Wie hebben meer kans op klachten door stress?

Je kunt sneller last van stress hebben als 1 of meer van deze dingen bij jou zo zijn:

  • Je wilt alles altijd heel goed doen.
  • Je moet van jezelf altijd bezig zijn.
  • Je vindt het heel moeilijk om nee te zeggen als iemand je iets vraagt.
  • Je wilt graag dat andere mensen je aardig vinden.
  • Je kunt moeilijk praten over je gevoel.
  • Je kunt moeilijk om hulp vragen als je dat nodig hebt.
  • Je doet vaak meer dingen tegelijk.
  • Je wilt graag alles zelf oplossen.

Adviezen om beter om te gaan met stress

Hulp zoeken is het belangrijkste. Maar je kunt ook zelf iets doen. Deze dingen helpen om de stress minder te maken:

  • Bewegen
    Ga het liefst buiten bewegen. Maak bijvoorbeeld een wandeling of ga een stuk fietsen. Kijk bij gezond bewegen.
  • Ontspannen
    Je kunt verschillende dingen doen om te ontspannen.
  • Structuur in je dag brengen
    Ga op tijd naar bed en sta op tijd op. Zorg dat je elke dag wat doet. Maak bijvoorbeeld iets schoon in je huis. En eet steeds op dezelfde tijd, sla geen maaltijden over.
  • In de natuur zijn
    Natuur en groen geven ontspanning. Ga bijvoorbeeld regelmatig naar een tuin of park in de buurt. Of maak een wandeling in het bos. Ook planten in huis of op je balkon kunnen helpen.
  • Contact met anderen
    Spreek af met andere mensen en doe samen dingen. Heb je mensen om je heen met wie je een goede relatie hebt? Vraag of ze naar je willen luisteren en willen helpen bij je problemen. Dat helpt tegen stress.
  • Praten over wat jij belangrijk vindt in het leven
    Als je veel stress hebt, kan het helpen om na te denken en te praten over wat je leven zin geeft.
  • Minder piekeren
    Blijf niet denken over negatieve dingen. Spreek met jezelf af dat je dat maar een half uur of 1 uur per dag mag doen. Zeg tegen jezelf als je weer begint met denken over problemen: dat mag straks pas, of morgen weer.
  • Rustig ademen
    Merk je dat door de stress te snel of verkeerd ademt? Kijk hoe je goed kunt ademhalen.
  • Genoeg slapen
    Kijk wat je kunt doen om beter te slapen.
  • Gezond eten
  • Geen alcohol drinken of drugs nemen
    Die dingen zorgen misschien even voor een ontspannen gevoel. Maar de problemen kunnen er erger door worden.

Hoe kun je vanaf nu zorgen voor minder stress?

Het is ook belangrijk dat je bedenkt hoe je kunt zorgen voor minder stress. Dat kan bijvoorbeeld door na te denken over wat goed gaat en wat minder goed gaat. Je kunt jezelf deze vragen stellen:

Over wat goed gaat:

  • Wat vind je leuk om te doen?
  • Waar krijg je energie van?
  • Waar ben je goed in?
  • Op welke momenten voel je je beter, al is het maar een beetje?

Over wat minder goed gaat:

  • Over welke dingen maak je je zorgen?
  • Welke dingen kosten je veel energie?
  • Wanneer heb je meer stress?
  • Waar ben je minder goed in?

Praat hierover met iemand die je vertrouwt. Of schrijf dingen op. Praten of schrijven helpt om je situatie te begrijpen en er beter mee om te gaan.
Ga je schrijven?

  • Schrijf dan 1 keer per dag op waar je je zorgen over maakt.
  • Ga na het schrijven iets doen om te ontspannen, bijvoorbeeld een eind lopen.

Bedenk wat jou kan helpen:

  • Begin met wat je het liefste wilt veranderen.
    Wil je je relatie beter maken? Of de situatie op je werk? Probeer niet alles tegelijk te veranderen.
  • Bedenk wanneer het al een beetje beter ging.
    Wat ging er beter? En hoe voelde je je daarbij?
  • Bedenk dan wat je daarna wilt veranderen.
    Maak een plan om dat ook te gaan doen. Bespreek bijvoorbeeld een probleem op je werk. Of zeg vaker nee als iemand je vraagt om iets te doen.

Belangrijk is dat je zelf probeert te bedenken wat jou het meeste gaat helpen. Er zijn ook oefeningen en cursussen die hierbij kunnen helpen. Je huisarts of de praktijkondersteuner kan je helpen als je online zo'n cursus volgt.

Video Je goed voelen

Bekijk de video Wat kun je doen om je goed te voelen op Thuisarts

Welke hulp kun je krijgen bij stress?

Helpen de adviezen niet genoeg? Dan kan je huisarts of de praktijkondersteuner je helpen. Dit kan met een aantal gesprekken. Je bespreekt bijvoorbeeld 1 keer per week hoe het met je gaat. Vaak gaat het na 4 weken al beter.

Je huisarts zal je meestal geen medicijnen geven om je rustiger te voelen. Medicijnen helpen niet om je problemen op te lossen. En je kunt er snel aan wennen of verslaafd worden.

Misschien heb je verschillende soorten problemen tegelijk. Bijvoorbeeld problemen op je werk, in je relatie en met geld. Kijk bij stress door problemen welke hulp je dan kunt krijgen.

Hoe gaat het verder bij stress?

Gaat het na een paar weken beter? Blijf doen wat er in de adviezen staat. Zo blijf je je goed voelen.

Soms wordt in de gesprekken met je huisarts of praktijkondersteuner duidelijk dat je toch meer hulp nodig hebt. Je bent bijvoorbeeld erg somber of angstig. Of je gebruikt te veel alcohol of drugs. Dan kan je huisarts je naar een psycholoog, psychiater of een organisatie voor verslavingszorg doorsturen.

De stress kan best eens terugkomen. Daar kun je weer van leren. Je bent misschien toch te veel dingen gaan doen. Stel jezelf dan weer deze vragen:

  • Hoe kan ik het beste omgaan met problemen?
  • Wat doe ik op een dag? Neem ik genoeg tijd om bijvoorbeeld te ontspannen of te bewegen?
  • Wat heeft me eerder geholpen?

Wanneer moet je de huisarts bellen bij stress?

Maak een afspraak bij je huisarts bij 1 of meer van deze dingen:

  • Het lukt niet om de stress minder te maken en je wilt graag hulp.
  • Je krijgt meer klachten, zoals angst of paniekaanvallen. Of je wordt steeds somberder.
  • Het gaat slechter met je: je kunt bijvoorbeeld helemaal niet meer naar je werk, je hebt steeds meer moeite om uit bed te komen of je gaat steeds slechter eten.
  • Je drinkt te veel alcohol of je bent drugs gaan gebruiken.
  • Mensen om je heen maken zich veel zorgen over je.

Meer informatie over minder stress

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op