In het kort
- Uitdroging is een tekort aan water in het lichaam.
- Mensen die ouder zijn dan 70 hebben meer kans om uit te drogen.
- Te weinig drinken, koorts, overgeven, diarree en warm weer kunnen zorgen voor uitdroging.
- Drinken is heel belangrijk. Drink regelmatig om uitdroging te voorkomen.
- Neem ORS bij tekenen van uitdroging.
- Plast u niet of weinig? Bel dan uw huisarts.
- Bel direct de huisarts bij deze klachten: suf zijn, verward voelen of het gevoel flauw te vallen.
ORS
ORS is een oplossing van zouten en druivensuiker in water.
Het wordt gebruikt bij waterdunne diarree en braken (overgeven).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 2:40 minuten, 30mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 2:40 minuten, 4mb
- Ondertitelingsbestand srt, 3kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is uitdroging bij ouderen?
Meer dan de helft van het lichaam bestaat uit water. Vocht is heel belangrijk voor uw gezondheid, bijvoorbeeld voor de bloedsomloop, de spijsvertering, de werking van hart en nieren en het reguleren van uw lichaamstemperatuur. Uitdroging is een tekort aan water in het lichaam. Dit kan komen door te weinig vochtinname, te veel vochtverlies of een combinatie van beide. Als u vocht verliest, verliest u vaak ook zouten en voedingsstoffen. Mensen die ouder zijn dan 70 jaar hebben meer kans op uitdroging.
Hoe herken ik uitdroging bij ouderen?
Tekenen van uitdroging zijn:
- niet of weinig plassen
- donkere urine
- dorst
- droge mond en tong
- hoofdpijn
- verstopping
- snelle ademhaling
- snelle hartslag
- diepliggende ogen
- koude armen en benen
- weinig of niet transpireren, terwijl het warm is
- verminderde elasticiteit van de huid
- lusteloosheid
- neiging flauw te vallen
- verwardheid
- sufheid
Ook afvallen kan een teken van uitdroging zijn. Het gaat dan om meer dan 1 kilo gewichtsverlies per dag.
Oorzaken van uitdroging bij ouderen
Uitdroging kan verschillende oorzaken hebben:
- Te weinig drinken, omdat u ziek bent, omdat u minder vaak wilt plassen, omdat u onverwacht urineverlies (incontinentie) wilt voorkomen of omdat u tijdens vasten (zoals de Ramadan) overdag niet drinkt
- Minder sterk dorstgevoel (doordat u ouder wordt)
- Overgeven, bijvoorbeeld bij een maag-darminfectie door een virus of bacterie
- Diarree, bijvoorbeeld bij reizigersdiarree, door medicijnen zoals metformine (een middel tegen diabetes) of bij gebruik van sommige antibiotica
- Veel zweten, bijvoorbeeld bij koorts, warm weer of inspanning
- Veel plassen door medicijnen zoals plaspillen (‘diuretica’)
- Veel plassen door een ziekte, bijvoorbeeld diabetes mellitus, diabetes insipidus en de ziekte van Addison
Het gaat vaak om een combinatie van oorzaken. Als het een warme dag is en u heeft veel diarree, maar denkt er niet direct aan om goed te drinken, dan kunt u zomaar uitdrogen.
metformine
Metformine is een verlager van de bloedsuiker. Het behoort tot de biguaniden. Het vermindert het bloedsuiker en vermindert de eetlust.
Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en bij verminderde vruchtbaarheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Kan het kwaad?
Als u goed op de kenmerken van uitdroging let en steeds een glas of fles water in het zicht zet, dan kunt u door goed te drinken uitdroging voorkomen. Heeft u al verschijnselen van lichte uitdroging, dan kunt u snel herstellen als u veel drinkt. Heeft u niet in de gaten dat u aan het uitdrogen bent? Dan kunt u uiteindelijk suf en verward worden. Als de uitdroging doorzet, kunt u zelfs in coma raken. U moet dan snel in een ziekenhuis worden behandeld. Daar krijgt u vocht met een speciale samenstelling toegediend via een infuus (een slangetje in de ader).
Wat kan ik doen om uitdroging te voorkomen?
Zorg dat u voldoende blijft drinken. Drink ongeveer 1,5 tot 2 liter vocht per dag. Houd altijd een glas of een flesje water in de buurt en neem regelmatig een slok. Plast u duidelijk minder dan u normaal doet? Of is uw urine donkergeel? Dan is het goed om extra te drinken. Eet ook groenten en fruit, want daarin zit ook veel water.
Heeft u een ziekte waardoor u maar beperkt vocht mag innemen, zoals hartfalen of een nierziekte, of gebruikt u plaspillen? Overleg dan met uw huisarts hoeveel u mag drinken.
Bij koorts is het belangrijk om extra veel te drinken, zo’n 2 tot 3 liter per dag.
Adviezen bij warm weer
- Drink meer dan u normaal doet. Neem een fles water mee als u een paar uur op pad gaat.
- Drink geen alcohol.
- Houd uzelf koel. Draag dunne kleding. Blijf in de schaduw. Gebruik een parasol. Neem een koud (voeten)bad of verkoelende douche. Of leg af en toe een koele natte handdoek in uw nek. Slaap alleen onder een laken of een dunne deken.
- Draag lichte kleding en een pet of hoed.
- Bescherm uw huid met zonnecrème. Verbranding van uw huid geeft namelijk sneller uitdroging.
- Heeft u het erg warm? Span u dan niet extra in op de warmste momenten van de dag (tussen 11.00 en 17.00 uur). Maak gebruik van de koelere ochtend en avond voor uw boodschappen, wandeling of sport. Gaat u zich toch extra inspannen op een warme dag? Drink dan niet alleen veel water, maar neem ook wat extra zout of een sportdrank om het verlies van zouten tegen te gaan.
- Houd uw woning koel. Voorkom opwarming van uw woning. Gebruik zonwering, een ventilator of, als u dat heeft, airconditioning. Zorg voor ventilatie door ventilatieroosters open te houden of ramen op een kier te zetten. Zet als het koeler is 's ochtend of 's avonds ramen en deuren open voor frisse lucht.
Zie ook Ik bereid me voor op warm weer
Adviezen bij overgeven en diarree
- Probeer veel te drinken (2 tot 3 liter per dag). Bij overgeven gaat dat vaak moeilijk. Drink daarom steeds maar een klein beetje. Bijvoorbeeld elke 5 tot 10 minuten 1 of 2 slokken. Zo houdt u toch wat vocht binnen. Zodra u zich wat beter voelt, kunt u geleidelijk wat meer tegelijk gaan drinken. Drink water, thee of bouillon.
- Hoe vaker u diarree heeft, des te meer u moet drinken om uitdroging te voorkomen. Drink bijvoorbeeld elke keer een glas water (of thee, bouillon of iets anders), nadat u waterige ontlasting heeft gehad. Als u veel drinkt kan dat juist aandrang geven. Dit is geen reden om minder te drinken. Probeer dan bijvoorbeeld iets kleinere hoeveelheden tegelijk te drinken.
- Drink bij diarree liever geen frisdrank, energiedrankjes of alcohol.
- Bij overgeven en diarree kan ORS (‘oral rehydration salt’) opgelost in water goed helpen.
Lees meer bij Ik heb last van overgeven of Ik heb diarree.
ORS
ORS is een oplossing van zouten en druivensuiker in water.
Het wordt gebruikt bij waterdunne diarree en braken (overgeven).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Het gebruik van ORS
Als u ouder bent dan 70 jaar heeft u een grote kans op uitdroging door ziekte bij:
- waterdunne diarree, meer dan 6 keer per dag
- diarree én koorts
- diarree én slecht drinken
- diarree én overgeven
- vaak overgeven, bijvoorbeeld 6 tot 8 keer per dag
- steeds moeten overgeven als u iets gegeten of gedronken heeft
Heeft u een of meerdere van die klachten? Dan kan ORS goed helpen. ORS (‘oral rehydration solution’) is een speciaal drankje dat u kunt maken om uitdroging te voorkomen. ORS bevat speciale suikers (glucose) en zouten die het lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden.
ORS is verkrijgbaar onder verschillende merknamen. U kunt dit zonder recept bij de apotheek of drogist kopen als kant-en-klare drank of als oplospoeder waarmee u het drankje zelf kunt maken. Lees eerst de bijsluiter en volg de gebruiksaanwijzing.
Meng ORS met gekookt of gezuiverd water, niet met voedsel of ander drinken. Drink elke keer nadat u waterige ontlasting heeft gehad een glas van het ORS-drankje. Of neem, als u steeds snel overgeeft, elke paar minuten een slokje ORS en wacht dan weer even. Lukt daarna drinken en eten weer geleidelijk, dan mag u eten en drinken wat u prettig vindt.
ORS
ORS is een oplossing van zouten en druivensuiker in water.
Het wordt gebruikt bij waterdunne diarree en braken (overgeven).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wanneer contact opnemen bij kans op uitdroging van ouderen
Spoed: Neem direct contact op met de huisartspraktijk of huisartsenpost als u 1 of meer van deze klachten heeft:
- U gaat zich suf voelen.
- U bent in de war.
- U heeft het gevoel dat u gaat flauwvallen.
Neem dezelfde dag contact op met de huisarts bij klachten van uitdroging. Dat zijn:
- 8 uur lang niet plassen
- droge mond en tong
- hoofdpijn
- diepliggende ogen
- snelle ademhaling
- snelle hartslag
- koude armen en benen
- meer dan 1 kilo gewichtsverlies per dag
Neem ook contact op met de huisarts als u misschien uitdroogt én 1 of meer van deze ziektes heeft:
- een nierziekte
- hartfalen
- suikerziekte (diabetes).
Bel ook uw huisarts als u misschien uitdroogt én 1 of meer van deze medicijnen gebruikt:
- Medicijnen bij depressie of angst (SSRI zoals citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline)
- medicijnen bij suikerziekte, zoals metformine of een SGLT2-remmer ( dapagliflozine, empagliflozine, canagliflozine)
- Plaspillen of medicijnen tegen hoge bloeddruk.
- Pijnstillers zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac (NSAID)
Vraag uw arts om advies als u last heeft van diarree of overgeven én u 1 of meer van deze medicijnen gebruikt:
- bloedverdunners (cumarines zoals acenocoumarol of fenprocoumon)
- medicijnen tegen epilepsie
- medicijn bij een bipolaire stoornis ( lithium )
- medicijn voor uw hart ( digoxine )
acenocoumarol
Acenocoumarol is een antistollingsmiddel.
Artsen schrijven het voor bij trombose, na een hartinfarct, beroerte (herseninfarct) of TIA en bij hartritmestoornissen.
canagliflozine
Canagliflozine is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.
Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte).
citalopram
Citalopram behoort tot de serotonineheropnameremmers ofwel SSRI's. Het regelt in de hersenen de hoeveelheid serotonine.
Deze lichaamseigen stof speelt een rol bij emoties en stemmingen. SSRI's verbeteren de stemming en verminderen angsten.
Artsen schrijven het voor bij depressie en bij angststoornissen, zoals een dwangstoornis, paniekstoornis, specifieke fobie (angst) en posttraumatische stressstoornis. Soms wordt citalopram ook gebruikt bij voortijdige zaadlozing, premenstrueel syndroom en bij prikkelbare-darmsyndroom.
dapagliflozine
Dapagliflozine is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.
Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hartfalen en bij nierziekten (chronische nierschade).
diclofenac
Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht).
Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose (het kraakbeen in uw gewrichten wordt dunner), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.digoxine
Digoxine behoort tot de groep geneesmiddelen die hartglycosiden worden genoemd. Digoxine verbetert de pompkracht van het hart en zorgt voor een regelmatige rustige hartslag.
Artsen schrijven het voor bij hartfalen en hartritmestoornissen.
empagliflozine
Empagliflozine is een verlager van de bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.
Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hartfalen en bij nierziekten (chronische nierschade).
fenprocoumon
Fenprocoumon is een antistollingsmiddel.
Artsen schrijven het voor bij trombose, na een hartinfarct, beroerte of TIA en bij hartritmestoornissen.
fluoxetine
Fluoxetine behoort tot de serotonineheropnameremmers, ofwel SSRI's.
Het regelt in de hersenen de hoeveelheid serotonine. Deze lichaamseigen stof speelt een rol bij emoties en stemmingen. SSRI's verbeteren de stemming en verminderen angsten.
Artsen schrijven het voor bij depressie en bij angststoornissen, zoals dwangstoornis (OCD), paniekstoornis, sociale fobie en posttraumatische stressstoornis. Het wordt ook gebruikt bij boulimia nervosa, bij bepaalde menstruatieklachten (namelijk het premenstrueel syndroom), bij voortijdige zaadlozing, bij narcolepsie (slaapziekte) en bij prikkelbare-darmsyndroom.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ibuprofen
Ibuprofen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij migraine, hoofdpijn en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose, spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.lithium
Lithium vermindert hevige stemmingsschommelingen.
Artsen schrijven het voor bij depressie en clusterhoofdpijn. Ook wanneer u te veel energie heeft waardoor u bijvoorbeeld niet genoeg slaapt. Dit wordt een manie genoemd.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.metformine
Metformine is een verlager van de bloedsuiker. Het behoort tot de biguaniden. Het vermindert het bloedsuiker en vermindert de eetlust.
Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en bij verminderde vruchtbaarheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.naproxen
Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn. Ook bij ontstekingen van de gewrichten zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij koliekpijn, hoofdpijn, migraine en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij pijnlijke, stijve en versleten gewrichten (artrose), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.paroxetine
Paroxetine behoort tot de serotonineheropnameremmers, ofwel SSRI's. Het regelt in de hersenen de hoeveelheid serotonine. Deze lichaamseigen stof speelt een rol bij emoties en stemmingen. SSRI's verbeteren de stemming en verminderen angsten.
Artsen schrijven het voor bij depressie en bij angststoornissen, zoals een dwangstoornis, paniekstoornis, sociale fobie, specifieke fobie en posttraumatische stressstoornis.
Het wordt ook gebruikt bij zenuwpijn, bij seksuele stoornissen (vroegtijdige zaadlozing), premenstrueel syndroom (PMS) en bij opvliegers tijdens de overgang. Verder bij jeuk en hoesten in de laatste levensfase (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.sertraline
Sertraline hoort tot de serotonineheropnameremmers, ofwel SSRI's. Dit zijn medicijnen tegen depressie. Het regelt in de hersenen de hoeveelheid serotonine.
Deze lichaamseigen stof speelt een rol bij emoties en stemmingen. SSRI's verbeteren de stemming en verminderen angsten.
Artsen schrijven het voor bij depressie en bij angststoornissen, zoals sociale fobie, specifieke fobie, dwangstoornis, paniekstoornis en posttraumatische stressstoornis.
Het wordt ook gebruikt bij bepaalde menstruatieklachten (premenstrueel syndroom), bij bepaalde soorten jeuk en bij seksuele stoornissen (vroegtijdige zaadlozing).