In het kort
- Bij axiale spondyloartritis heb je ontstekingen in de gewrichten van je rug en bekken.
- Je rug is stijf en doet pijn.
- Je kunt de ontsteking ook in andere gewrichten krijgen.
- Je huisarts stuurt je hiervoor naar het ziekenhuis.
- Oefeningen doen, bewegen en pijnstillers helpen.
- Soms krijg je medicijnen van de arts in het ziekenhuis.
Wat is axiale spondyloartritis?
Bij axiale spondyloartritis zijn gewrichten in je rug en bekken ontstoken. Vooral de gewrichten tussen je onderrug en je bekken. Artsen noemen dit de SI-gewrichten.
Ook andere gewrichten kunnen ontstoken zijn. Meestal bij je enkels en knieën. Soms in je vingers of tenen.
Door de ontstekingen kan je rug steeds stijver worden. Hierdoor gaat bewegen steeds moeilijker. Als je rug door de ontstekingen erg stijf is geworden, heet dat de ziekte van Bechterew.
De ziekte ontstaat meestal heel langzaam en begint voordat je 40 bent.
Wat merk je bij axiale spondyloartritis?
Dit kun je merken als je axiale spondyloartritis hebt:
- Je rug doet pijn en wordt stijf. Meestal is dat onder in je rug.
- Je hebt er vooral last van als je lang ligt, dus meestal 's nachts.
- Als je opstaat is je rug erg stijf.
- Als je gaat bewegen worden de pijn en de stijfheid minder.
- In de ochtend duurt het vaak wel lang voor de pijn en stijfheid minder worden, langer dan 1 uur.
- Rusten helpt niet tegen de pijn.
- Deze klachten worden langzaam erger en gaan niet vanzelf over.
Bij deze ziekte kun je soms ook andere klachten krijgen. Bijvoorbeeld door:
- ontsteking van andere gewrichten, zoals knieën of enkels
- ontsteking van pezen, zoals tussen je kuitspier en hiel (achillespees)
- ontsteking van een vinger of teen. De hele vinger of teen is dan dik en pijnlijk.
- ontsteking in je oog (uveïtis)
- ontsteking van je huid (psoriasis)
- ontsteking van je darmen (colitis ulcerosa of ziekte van Crohn)
Hoe ontstaat axiale spondyloartritis?
Bij axiale spondyloartritis maakt je afweer antistoffen tegen de cellen van je eigen lichaam. Hierdoor krijg je een ontsteking in je gewrichten. Hoe dit precies komt, weten we niet.
Waarschijnlijk is het voor een deel erfelijk. In sommige families komt de ziekte meer voor.
Hoe weet je of je axiale spondyloartritis hebt?
De huisarts stelt een paar vragen, zoals:
- Waar zit de rugpijn?
- Wanneer heb je pijn in je rug?
- Wat maakt de rugpijn beter?
En onderzoekt je rug, bijvoorbeeld:
- hoe je je rug beweegt
- of je rug stijf is
Als je huisarts denkt dat je misschien axiale spondyloartritis hebt, stuurt die je door naar het ziekenhuis. Naar een arts die veel weet over ontstekingen in de gewrichten (de reumatoloog).
De arts in het ziekenhuis kan onderzoeken doen om te kijken of je axiale spondyloartritis hebt. Voorbeelden zijn:
- bloedonderzoek
- een röntgenfoto van de rug
De arts bespreekt met je of je axiale spondylartritis hebt. En geeft je een behandeling als je het hebt.
Behandeling van axiale spondyloartritis
De behandeling van axiale spondylartritis bestaat uit:
- goed blijven bewegen
- oefeningen doen
- medicijnen
Goed blijven bewegen
Zorg dat je elke dag beweegt, bijvoorbeeld een stuk wandelen, fietsen of zwemmen. Als je regelmatig beweegt heb je meestal minder pijn en blijf je soepeler. Kies iets wat bij je past en wat je leuk vindt. Je kunt je huisarts of fysiotherapeut om advies vragen.
Kijk bij gezond bewegen voor meer tips en een filmpje.
Oefeningen doen
Je kunt zelf ook oefeningen doen voor je rugspieren en buikspieren. In de film hieronder zie je hoe je de oefeningen kunt doen.
Vind je het moeilijk om de oefeningen te doen? Dan kun je een afspraak maken met een fysiotherapeut of een oefentherapeut.
Soms is het fijn om oefeningen te doen in een groep, samen met andere mensen die ook axiale spondyloartritis hebben.
Medicijnen
- Je kunt een pijnstiller nemen. Bij axiale spondyloartritis helpen pijnstillers zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac vaak het beste (NSAID's). Maar die zijn niet voor iedereen geschikt. Vraag aan je arts of je ze mag gebruiken. Als je geen NSAID's mag gebruiken kun je paracetamol nemen.
- Als je toch veel pijn blijft houden, kun je andere medicijnen proberen. Mensen met reumatoïde artritis krijgen deze medicijnen ook. Deze medicijnen krijg je van de arts in het ziekenhuis (reumatoloog).
diclofenac
Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht).
Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose (het kraakbeen in uw gewrichten wordt dunner), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ibuprofen
Ibuprofen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij migraine, hoofdpijn en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose, spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.naproxen
Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn. Ook bij ontstekingen van de gewrichten zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij koliekpijn, hoofdpijn, migraine en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij pijnlijke, stijve en versleten gewrichten (artrose), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 2:37 minuten, 30mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 2:37 minuten, 4mb
- Ondertitelingsbestand srt, 3kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Hoe gaat het verder met axiale spondyloartritis?
Hoe het verder gaat is bij iedereen anders. Je kunt een tijd veel pijn hebben en dan weer minder. Met medicijnen worden de pijn en de stijfheid meestal minder. Hierdoor kun je beter blijven bewegen.
Vaak wordt je rug langzaam wel stijver. Dit kan jaren duren. Het helpt daarbij om te blijven bewegen.
Bij deze ziekte heb je meer kans op een ziekte aan je hart of bloedvaten. Daarom kan het een goed idee zijn om te onderzoeken hoe groot je risico is. Praat hierover met de reumatoloog of je huisarts.
Wanneer bellen bij axiale spondyloartritis?
Bel de reumatoloog als je bij axiale spondyloartritis 1 of meer van deze klachten krijgt:
- Je krijgt steeds meer last van pijn en stijfheid in je rug.
- Je krijgt last van dikke, pijnlijke vingers of tenen.
- Een gewricht wordt dik en pijnlijk.
- Een pees wordt dik en pijnlijk, vooral de achillespees (tussen kuitspier en hiel).
- Je hebt last van bijwerkingen van de medicijnen.
Bel je huisarts als je bij axiale spondyloartritis 1 of meer van deze klachten krijgt:
- een rood, pijnlijk oog
- plekken op je huid die schilferen en rood kunnen zijn
- diarree, buikpijn of bloed bij je poep
Meer informatie over axiale spondyloartritis
- Meer informatie: reuma.nl.
- Voor contact met anderen die dezelfde ziekte hebben: ReumaZorg Nederland.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over rugpijn.