In het kort
- Je krijgt rode, jeukende bultjes, blaasjes of vlekjes.
- Alleen op delen van de huid waar de zon op schijnt.
- De vlekjes gaan vanzelf weg, meestal na een paar dagen.
- De huisarts kan tegen de jeuk een gel, crème of pil geven.
- Je kunt zorgen dat de blaasjes niet terugkomen als je weer in de zon komt.
- Laat de huid langzaam aan het zonlicht wennen. Begin met 20 minuten.
- Gebruik zonnebrand-crème met minimaal factor 30.
Wat is zonne-allergie?
Bij een zonne-allergie krijg je jeukende bultjes, blaasjes of vlekjes. Alleen op delen van de huid waar zonlicht op schijnt.
Een zonne-allergie komt vaker voor bij mensen met een lichte huidskleur, rood of blond haar en lichte ogen.
Het gaat vanzelf weer over, meestal na een paar dagen.
Wat merk je bij zonne-allergie?
Dit merk je bij een zonne-allergie:
- Je krijgt rode bultjes, blaasjes en vlekjes.
- Die plekjes jeuken.
- Ze ontstaan enkele uren tot dagen nadat je in de zon bent geweest.
- Ze zitten op huid die in de zon is geweest.
Sommige mensen krijgen de bultjes en blaasjes alleen op de oren. We noemen dit lente-oren, omdat het meestal in het voorjaar voorkomt. Vooral jongens hebben lente-oren.
Hoe ontstaat zonne-allergie?
Bij een zonne-allergie reageert je huid overgevoelig op ultraviolette straling (uv-straling). Uv-straling zit in zonlicht, maar ook in licht van de zonnebank.
- Het kan zomaar ontstaan, terwijl je eerder altijd goed tegen de zon kon.
- Meestal krijg je de bultjes als je huid nog niet gewend is aan zonlicht. Dat is dus vaak in de lente. Of als je midden in de winter op zonvakantie gaat. Bijvoorbeeld aan een strand of hoog in de bergen (wintersport).
- Hoe langer je in de zon of onder de zonnebank bent geweest, hoe erger de bultjes, blaasjes en vlekjes kunnen zijn.
- Soms kun je de bultjes ook krijgen als je niet direct in de zon hebt gezeten. Bijvoorbeeld als je achter glas hebt gezeten. Of als je kleding aan had waar de zon doorheen schijnt.
Door sommige stoffen extra gevoelig voor de zon (uv-licht)
Sommige stoffen maken je huid extra gevoelig voor de zon (of uv-licht), waardoor je bultjes op je huid kunt krijgen.
Bijvoorbeeld deze stoffen:
- Planten, kruiden en vruchten die je aanraakt
Bijvoorbeeld: brandnetel, berenklauw, pastinaak, dille, peterselie, kervel, selderij, vijgen, citrusfruit. - Andere stoffen die op je huid komen
Bijvoorbeeld sommige zonnebrand-crèmes, parfums met bijvoorbeeld muskus of sandelhout, zeep of zalf met koolteer. - Medicijnen die je slikt
Bijvoorbeeld sommige medicijnen tegen bacteriën (antibiotica), tegen schimmels, tegen ontstekingen (prednison), tegen acne, tegen depressie, of medicijnen bij diabetes.
Als je deze stoffen niet meer aanraakt of de medicijnen niet meer slikt, dan gaan de bultjes vanzelf weg.
Stop niet ineens met je medicijnen. Bespreek het eerst met de arts die je deze medicijnen geeft. Soms kun je dan veranderen van medicijn.
prednison
Prednison is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven prednison voor bij:
- Ziektes met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld luchtwegontstekingen (zoals COPD), reumatische aandoeningen (zoals reuma, polymyalgie en jichtaanvallen), darmziekten (namelijk colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), het syndroom van Sjögren, bepaalde oogontstekingen, clusterhoofdpijn, lupus erythematodes (LE), ernstige huidontstekingen (zoals bij lepra), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), de ziekte van Duchenne (spierziekte), Bellverlamming (een vorm van gezichtsverlamming), bij nierziektes, zoals het nefrotisch syndroom en bij netelroos. Ook bij ontstekingen bij tuberculose (van het hartzakje en van de hersenen).
Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren gebruikt: in een hoge dosering voor een paar dagen tot weken (stootkuur) en in een lagere dosering voor meerdere maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur. - Prednison wordt ook gebruikt om afstotingsreacties tegen te gaan. Na orgaantransplantaties en als onderdeel van een behandeling bij kanker.
- Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom. Als het op deze manier gebruikt wordt heet het substitutietherapie.
Ziektes waarbij prednison wordt gebruikt zijn:
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wat kun je zelf doen bij zonne-allergie?
Dit kun je doen als je bultjes hebt nadat je in de zon bent geweest:
- Blijf uit de zon tot de bultjes weg zijn.
En zo zorg je dat je niet opnieuw bultjes krijgt:
- Bescherm je huid goed tegen de zon.
- Laat je huid niet te lang in de zon komen. Begin bijvoorbeeld met 20 minuten per dag. Als dat goed gaat, mag je de volgende dagen elke keer een paar minuten langer. Zo went de huid aan het zonlicht.
- Ga niet in de zon als die op zijn sterkst is (tussen 11 en 15 uur).
- Bedek de huid met kleding en draag een pet of hoed.
- Gebruik een zonnebrand-crème met factor 30 of hoger.
Smeer de crème dik op de huid.
Smeer een kwartier voordat je de zon in gaat.
Herhaal dit elke 2 uur. En iedere keer nadat je gesport of gezwommen hebt.
Wat is de behandeling bij zonne-allergie?
De plekjes op de huid gaan vanzelf over, meestal binnen een paar dagen. Een behandeling is dus niet nodig.
Heb je veel last van de plekjes, bijvoorbeeld jeuk? Dan kan de huisarts medicijnen voorschrijven.
- Crème of gel tegen jeuk
Bijvoorbeeld levomenthol in een gel of crème. Dit werkt verkoelend op de huid.
Smeer 1 of 2 keer per dag, of vaker als je dat prettig vindt. Je mag dit zo lang gebruiken als je nodig vindt.
Let op: Bij kinderen jonger dan 2 jaar mag je geen crème of gel met levomenthol gebruiken.
Levomenthol in een crème of gel kun je zonder recept bij de drogist of apotheek kopen.
De huisarts kan ook een levomenthol-crème voorschrijven waar lidocaïne in zit. Lidocaïne zorgt dat je de jeuk tijdelijk minder voelt. Voor deze crème heb je een recept nodig. - Crème of zalf tegen de ontsteking (corticosteroïd)
Hiervoor heb je een recept nodig van de huisarts. Voorbeelden zijn: hydrocortisonacetaat op de huid en triamcinolonacetonide op de huid.
Dit helpt tegen de ontsteking in de huid en tegen de jeuk.
Smeer de crème 2 keer per dag dun op de plekjes. Gebruik de crème maximaal 1 week. Langer dan 1 week is meestal niet nodig. - Prednisolon pillen
Prednisolon helpt tegen de ontsteking en de jeuk. Maar er zijn ook bijwerkingen, zoals maagklachten.
De huisarts schrijft deze pillen alleen voor bij erge klachten, voor maximaal een week.
hydrocortison
Hydrocortison (cortisol) is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
In het menselijk lichaam wordt het gemaakt door de bijnierschors. Het is nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. Verder remt het ontstekingen en overgevoeligheidsreacties.
Artsen schrijven hydrocortison voor om een tekort aan bijnierschorshormoon aan te vullen bij bijnierziekten. Zoals de ziekte van Addison, na behandeling van de ziekte van Cushing en bij het adrenogenitaal syndroom.
Artsen schrijven het ook voor bij ernstige luchtwegontstekingen, zoals astma en COPD.
hydrocortisonacetaat op de huid
Hydrocortisonacetaat behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.
Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Hydrocortisonacetaat behoort tot de zwak werkzame bijnierschorshormonen.
Hydrocortisonacetaat wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, seborroïsch eczeem en jeuk.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.levomenthol
Levomenthol (menthol) heeft een verkoelend effect.
Het wordt gebruikt bij jeuk en neusverkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.prednisolon
Prednisolon is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven prednisolon voor bij:
- ziektes met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld luchtwegontstekingen (zoals astma, COPD en sarcoïdose), reumatische ziektes (zoals reuma, polymyalgie en jichtaanvallen), darmziekten (namelijk colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), het syndroom van Sjögren, bepaalde oogontstekingen, clusterhoofdpijn, lupus erythematodes (LE), ernstige huidontstekingen (zoals bij lepra en lichtovergevoeligheid), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), ernstige allergische reacties, Bellverlamming (een vorm van gezichtsverlamming), netelroos en nierziektes (zoals het nefrotisch syndroom).
Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren gebruikt. In een hoge dosering voor een paar dagen tot weken (stootkuur). En in een lagere dosering voor meerdere maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur. - Prednisolon wordt ook gebruikt om afstotingsreacties tegen te gaan. Dit wordt gedaan na orgaantransplantaties en als onderdeel van een behandeling bij kanker.
- Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom.
Als het op deze manier gebruikt wordt heet het substitutietherapie. - Soms bij kanker om de laatste levensfase te verlichten (palliatieve zorg).
triamcinolonacetonide op de huid
Triamcinolonacetonide behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.
Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Triamcinolonacetonide behoort tot de matig sterk werkzame bijnierschorshormonen.
Triamcinolonacetonide wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, seborroïsch eczeem, jeuk, psoriasis, lichtovergevoeligheid en overige huidaandoeningen waarbij de huid ontstoken is.
Hoe gaat het verder met zonne-allergie?
Zijn de plekjes na een week niet duidelijk minder geworden? Ga dan naar je huisarts.
Hoe het daarna verder gaat is moeilijk te zeggen. Sommige mensen hebben maar 1 keer last van zonne-allergie. Andere mensen hebben elk jaar veel klachten. De overgevoeligheid kan ook met de jaren minder worden of verdwijnen.
Meestal helpen medicijnen goed tegen de jeuk. Helpen de medicijnen bij jou niet? En heb je vaak erge klachten? Dan kan de huisarts je doorsturen naar de huid-arts (dermatoloog). Bijvoorbeeld voor een behandeling met licht (lichttherapie).
Lichttherapie bij zonne-allergie
Bij lichttherapie krijgt je huid langzaam steeds iets meer uv-straling. De behandeling gebeurt meestal in het ziekenhuis. Soms kan het thuis.
De behandeling duurt 4 tot 6 weken.
De meeste mensen krijgen hierdoor meer bescherming tegen zonlicht.
Mogelijke bijwerkingen van lichttherapie zijn:
- klachten van zonne-allergie tijdens de behandeling
- ouder worden van de huid
- een grotere kans op huidkanker
Wanneer een afspraak maken bij de huisarts bij zonne-allergie?
Bel de huisarts als 1 of meer van deze dingen voor jou kloppen:
- Je hebt veel jeuk.
- De plekjes zijn na 1 week niet duidelijk minder.
- De huiduitslag wordt steeds erger, of gaat er anders uitzien.
- Je hebt pijn of koorts of voelt je ziek.
- Je hebt van de huisarts medicijnen tegen de jeuk gekregen en die helpen niet.
Je hoeft niet naar de huisarts als 1 van deze dingen voor jou klopt:
- Je hebt eerder zonne-allergie gehad en herkent de jeukende bultjes, blaasjes of vlekjes.
- Je hebt weinig last van de plekjes.
Je kunt dan afwachten of het vanzelf overgaat.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over behandelen van zonne-allergie.