In het kort
- Bij ADHD kunt u uw aandacht minder goed ergens bijhouden. Ook heeft u last van onrust en dingen doen zonder na te denken.
- U heeft daardoor problemen, bijvoorbeeld thuis en op uw werk.
- Gedragstherapie en een coach kunnen helpen om minder last van ADHD te hebben.
- Medicijnen kunnen misschien helpen, maar kunnen ook bijwerkingen hebben.
Wat is ADHD?
Dit zijn de belangrijkste dingen die u merkt bij ADHD:
- moeite om uw aandacht ergens bij te houden
- erg druk zijn (hyperactief)
- dingen doen zonder na te denken (impulsief)
- problemen in uw leven, bijvoorbeeld thuis, op het werk en met andere mensen
U heeft deze klachten al vanaf dat u kind was.
ADHD begint dus al op kinderleeftijd. Toch kan het gebeuren dat u het pas ontdekt als u volwassen bent.
Volwassenen met ADHD hebben vaak minder last van het ‘druk zijn’ dan kinderen met ADHD.
Sommige mensen met ADHD zijn helemaal niet druk, maar stil en dromerig. Zij hebben alleen moeite met aandacht. Dit wordt soms ADD genoemd (dus zonder de H van hyperactief), maar dit is geen officiële naam.
ADHD is de afkorting van Attention-Deficit Hyperactivity Disorder.
Wat merkt u van ADHD?
Bij ADHD kunt u dit merken:
- U heeft moeite om uw aandacht ergens bij te houden.
- U vindt het moeilijk om de dag goed te plannen en dingen te regelen.
Verder kunt u deze dingen merken:
- U voelt zich onrustig.
- U bent snel boos als iets niet lukt.
- U komt vaak te laat.
- U praat veel en druk.
- U maakt heel makkelijk contact met andere mensen.
- U begint en stopt snel met een baan.
- U heeft problemen bij omgaan met geld.
- U heeft snel problemen met organisaties of andere mensen.
U heeft met ADHD een grotere kans op andere psychische klachten. Zoals depressie, angst, persoonlijkheids-problemen en verslaving.
Hoe ontstaat ADHD?
We weten niet waar ADHD door komt. Wel is duidelijk dat het in sommige families vaker voorkomt dan in andere.
Sommige mensen denken dat ADHD komt door wat iemand eet. Bijvoorbeeld door veel suiker of kleurstoffen. Hier is veel onderzoek naar gedaan. Waarschijnlijk komt ADHD niet door wat iemand eet.
Wat kunt u zelf doen als u ADHD heeft?
- Probeer de klachten van ADHD te leren herkennen bij uzelf.
- Lees erover, kijk bij Meer informatie. Zo begrijpt u uw klachten en problemen beter.
- Zorg voor een rustige werkplek.
- Geef uw dag structuur. Bijvoorbeeld door dit te doen:
- altijd rond dezelfde tijden opstaan, eten en gaan slapen
- spullen op dezelfde plek leggen
- in uw agenda zetten wat u die dag gaat doen en hoe lang die dingen duren
Behandeling van ADHD
Uw huisarts stuurt u door naar de ggz om te onderzoeken of u ADHD heeft. Daarna bespreekt u wie u behandelt. Dat kan een psycholoog of psychiater zijn.
In de behandeling leert u omgaan met de klachten die ADHD bij u geeft. Bijvoorbeeld met gedragstherapie. U leert bijvoorbeeld:
- om te herkennen waar u last van heeft
- hoe u uw dag structuur kunt geven
- hoe u uw sterke kanten beter kunt gebruiken
- manieren om te ontspannen
- manieren om met stress om te gaan
- hoe u beter kunt plannen en dingen beter kunt regelen
Misschien heeft u moeite om uw huishouden, werk en contact met anderen goed te regelen. Dan kan een coach u helpen. Die kan ook bij u thuis komen als u wilt.
U kunt de coaching ook krijgen in een groep met andere mensen met ADHD.
Heeft u ook andere psychische problemen? Bijvoorbeeld een angststoornis, depressie, verslaving of persoonlijkheids-problemen? Dan bespreekt u met uw behandelaar wat dan een goede behandeling is.
Medicijnen bij ADHD
Soms helpen coaching en gedragstherapie niet genoeg. U kunt dan met een psychiater bespreken of u ook een tijd medicijnen kunt gaan slikken.
Ze kunnen u misschien helpen om rustiger te worden. Ze hebben ook nadelen. Soms hebben ze bijwerkingen.
Bespreek met de psychiater de voordelen en nadelen.
Kijk bij medicijnen gaan slikken bij ADHD voor adviezen die belangrijk zijn als u ADHD-medicijnen gebruikt.
Meer informatie over ADHD bij volwassenen
- Contact met andere mensen met ADHD: Impuls & Woortblind.
- Informatie over psychische gezondheid: MIND.
- Een behandelaar kiezen: Kiezen in de ggz.
- Lees meer over autorijden als u dexamfetamine gebruikt.
We hebben deze tekst gemaakt met:
- de zorgstandaard ADHD
- richtlijn over bijwerkingen bij medicijnen voor ADHD
- de richtlijn ADHD bij volwassenen
- informatie voor huisartsen over ADHD-medicijnen voor mensen vanaf 18 jaar
- de richtlijn voor huisartsen over ADHD bij kinderen
dexamfetamine
Dexamfetamine is een stimulerend medicijn.
Artsen schrijven het voor bij ADHD (u bent snel afgeleid, doet drukker en doet dingen zonder er bij na te denken). Ook bij narcolepsie (slaapziekte).