In het kort
- 4 van de 5 mensen vallen te veel af als ze alvleesklier-kanker krijgen.
- Als je te veel afvalt, krijgt je lichaam te weinig energie en voedings-stoffen uit eten en drinken. Bijvoorbeeld eiwitten.
- Een diëtist kan je helpen met goed eten en drinken.
- Soms krijg je speciaal eten, alvleesklier-enzymen of extra vitamines.
- Als je niet meer beter wordt, eet en drink dan wat je prettig vindt en de minste klachten geeft.
Welke problemen met eten en drinken kun je krijgen door alvleesklier-kanker?
Als je alvleesklier-kanker hebt, kun je problemen krijgen met eten en drinken. Bijvoorbeeld:
- Je hebt minder zin in eten.
- Je eet en drinkt te weinig.
- Je lichaam kan het eten niet goed verteren.
- Eten en drinken ruiken en smaken anders.
- Je moet veel drinken en plassen doordat je diabetes hebt gekregen.
Door deze problemen kun je te veel afvallen. Dit gebeurt bij 4 van de 5 mensen met alvleesklier-kanker.
Als je te veel afvalt, krijgt je lichaam te weinig energie binnen uit eten en drinken. Bijvoorbeeld eiwitten en andere voedings-stoffen. Hierdoor val je nog verder af. En worden je spieren zwakker. Je hebt dan meer kans op problemen bij een operatie of chemotherapie. En het is moeilijker om beter te worden.
Wat kun je doen als je problemen hebt met eten en drinken door alvleesklier-kanker?
Maak een afspraak bij de diëtist. Samen met de diëtist bespreek je hoe het gaat met eten en drinken. Je bespreekt bijvoorbeeld deze dingen:
- Ben je afgevallen?
- Hoe sterk zijn je spieren?
- Wat eet je?
- Krijg je genoeg voedings-stoffen binnen?
- Neem je extra vitamines of mineralen?
De diëtist kijkt wat je kunt veranderen aan wat je eet en drinkt.
Energie en eiwitten
Vaak krijg je het advies om eten en drinken met extra energie en eiwitten te nemen. Zodat je weer sterker wordt. Deze dingen helpen daarbij:
- Eet vaker of meer. Of extra vet. Bijvoorbeeld: noten, avocado, vette vis, olijfolie, vettere soorten vlees en zuivel (zoals kaas, volle melk en volle yoghurt).
- Eet producten met veel eiwitten. Bijvoorbeeld vis, peulvruchten, soja, noten, ei, kaas, melk(producten), vlees en vleesvervangers.
- Beweeg om sterkere spieren te krijgen.
Alvleesklier-enzymen
Door de alvleesklier-kanker kun je last krijgen van een opgeblazen gevoel. Je kunt winden laten en dunnere, vettige en ook meer poep hebben. Dit heet vetdiarree. Als je dit hebt, kun je van je arts extra alvleesklier-enzymen krijgen. Dit zijn pillen die je lichaam helpen om meer voedings-stoffen uit je eten te halen. De arts of diëtist kan je vertellen hoe je deze pillen slikt en hoeveel.
Ga niet vetarm eten als je vettige poep hebt. Dan ga je misschien afvallen en dat is juist niet goed.
Vitamines
Als je te weinig vitamine A, vitamine D, vitamine E en vitamine K in je bloed hebt, kun je het advies krijgen om extra vitamines te slikken.
vitamine A
Vitamine A is nodig voor:
- Het functioneren van het netvlies en het hoornvlies van het oog.
- De huid en slijmvliezen.
- De groei en de botontwikkeling bij kinderen.
- Het afweersysteem tegen ziekteverwekkers.
- De voortplanting en de ontwikkeling van een ongeboren baby.
Ons lichaam kan vitamine A niet zelf maken. Daarom moeten we het via ons voedsel binnenkrijgen. Vitamine A komt voor in lever, vis, melkproducten, boter, margarine, eierdooier, donkergroene bladgroenten, koolsoorten en geeloranje gekleurde groenten en fruit. Vitamine A verlaat het lichaam in kleine hoeveelheden. Om gezond te blijven, is daarom telkens nieuw vitamine A via het voedsel nodig.
Vitamine A is te gebruiken bij vitaminegebrek en bij infecties met virussen, zoals mazelen.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.vitamine D
Vitamine D (colecalciferol) zorgt voor de opname van kalk en fosfaat uit het voedsel. Kalk en fosfaat zijn nodig voor een goede opbouw van botten en gebit.
Het is te gebruiken bij vitaminegebrek en bij botontkalking.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.vitamine E
Vitamine E beschermt cellen tegen schadelijke stoffen. Ons lichaam kan vitamine E niet zelf maken. Daarom moeten we het via ons voedsel binnenkrijgen.
Extra vitamine E is te gebruiken bij een vitaminegebrek, bijvoorbeeld bij cystische fibrose en ernstige leverziekte.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.vitamine K
Vitamine K (fytomenadion) is nodig voor de bloedstolling. Het komt van nature voor in verse groenten, lever, melk en olie.
Het wordt gebruikt bij een tekort aan vitamine K, bijvoorbeeld bij cystische fibrose.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wat moet je eten voor en na een operatie bij alvleesklier-kanker?
Voor de operatie
- Als je een operatie krijgt, moet je extra goed letten op wat je eet en drinkt. Als je veel bent afgevallen, heb je namelijk meer kans op problemen na de operatie. Met de diëtist bespreek je wat je kunt eten om zo sterk mogelijk te zijn voor de operatie.
Na de operatie
- Direct na de operatie krijg je vaak eten met minder vet of vezels. Het is belangrijk dat je meerdere keren per dag kleine maaltijden eet. Eet rustig en kauw goed.
- Het kan zijn dat je maag nog niet goed werkt. Je kunt een opgeblazen gevoel hebben en misselijk zijn. Als dit te lang duurt, krijg je voeding via een slangetje in de huid (infuus). De voeding komt dan direct in je bloed. Of via een slangetje in je neus (sonde). De voeding gaat dan direct naar je dunne darm.
- Als je maag weer werkt, kun je rustig beginnen met eten. Soms krijg je om te beginnen drinkvoeding met extra energie en eiwitten.
- Soms gaat het eten en drinken te snel vanuit de maag naar de darm. Je kunt dan na het eten bijvoorbeeld buikpijn of diarree krijgen. Of na de maaltijd gaan zweten, trillen of hartkloppingen krijgen. Of opeens heel veel honger hebben.
Als je hier last van hebt, eet dan kleine maaltijden. Eet rustig en kauw goed. Je kunt hulp krijgen van de diëtist. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf na 2 of 3 maanden. - Als je weer naar huis gaat, krijg je een afspraak met een diëtist. Met de diëtist bespreek je hoe je thuis gezond kunt eten.
Wat kun je eten als je niet meer beter wordt?
Als je niet meer beter kunt worden, is eten en drinken nog wel belangrijk. Eet en drink wat goed voelt en wat de minste klachten geeft.
Een diëtist kan je helpen bij deze dingen:
- Bij welk eten en drinken voel je je het fijnst?
- Wat geeft de minste klachten?
- Wat kun je eten of drinken als je snel vol zit of snel misselijk bent?
- Wat kun je eten of drinken als je last hebt van (vet)diarree?
- Heb je extra alvleesklier-eiwitten nodig?
Mensen met alvleesklier-kanker die aan het einde van hun leven zijn, vallen vaak af doordat ze minder eten.
Meer informatie over eten en drinken bij alvleesklier-kanker
- Contact met andere mensen met alvleesklier-kanker: Living With Hope.
- Informatie over eten en drinken bij en na kanker: voedingenkankerinfo.nl.
Over deze tekst
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over alvleesklier-kanker.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees hier wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.