In het kort
- Veel kinderen van 5 jaar of ouder plassen nog in bed.
- Bij de meeste kinderen gaat bedplassen vanzelf over.
- Laat je kind altijd even plassen voordat het naar bed gaat.
- Geef complimenten als je kind 's nachts droog is gebleven.
- Straffen of boos worden helpen niet of maken het erger.
- Je kind kan op verschillende manieren leren om droog te blijven. Zet je kind elke nacht even op de wc. Of gebruik een kalender en beloningen.
Wat is bedplassen bij kinderen?
Bij bedplassen plast je kind 's nachts in bed.
Veel kinderen van 5 jaar of ouder plassen nog in bed, vooral jongetjes. Je kind doet het niet expres.
Je kind merkt 's nachts niet dat het moet plassen. Het heeft nog niet geleerd om dan de plas op te houden.
Hoe leren kinderen de plas op te houden?
Om de plas op te kunnen houden moeten de hersenen, zenuwen, blaas en spieren van de bekkenbodem samenwerken.
Vanaf de leeftijd van 2 jaar leren de meeste kinderen voelen dat hun blaas vol is. En dat ze moeten plassen.
Dit komt door de ontwikkeling van de hersenen en zenuwen.
Vanaf dat een kind 4 jaar is, kan het meestal ook leren de plas op te houden. Op die leeftijd heeft het meer controle over de blaas en de spieren van de bekkenbodem.
Waardoor plast je kind in bed?
Kinderen die in bed plassen, merken 's nachts nog niet dat hun blaas vol is. Ze krijgen geen seintje van de blaas dat ze moeten plassen.
Kinderen die zich minder snel ontwikkelen hebben het vaker. Net als kinderen met psychische problemen.
Bedplassen is erfelijk: de kans dat een kind in bed plast is groter als 1 of beide ouders dat ook deden.
Bedplassen kan ook komen door problemen thuis of op school. Bijvoorbeeld door pesten of een scheiding van de ouders. Soms gaan kinderen hierdoor weer in bed plassen.
Of door de bijwerking van een medicijn.
Bedplassen komt niet door:
- veel drinken
- diep slapen
- 's nachts nog een luier dragen
Adviezen bij bedplassen
Zo help je je kind te leren om droog te blijven:
Adviezen voor het slapengaan
- Geef je kind positieve aandacht. Lees bijvoorbeeld elke avond een verhaaltje voor.
- Laat je kind altijd plassen voordat het naar bed gaat. Als het niet lukt, is dat niet erg. Het gaat erom dat je kind de kans krijgt om rustig op de wc te ontspannen.
- Vertel je kind dat het de bedoeling is dat het bed droog blijft. Soms is dit niet duidelijk voor kinderen.
- Zorg voor rust en regelmaat in de avond. Probeer alles op vaste tijden te doen en in een vaste volgorde. Bijvoorbeeld eerst plassen, dan tandenpoetsen en daarna een verhaaltje voorlezen.
- Je kind mag 's avonds gewoon drinken als het dat wil. Drinken is niet de oorzaak van bedplassen. Drinken maakt bedplassen ook niet erger. Je kind kan juist meer spanning voelen als het 's avonds niet mag drinken.
Adviezen als je kind wakker wordt
- Heeft je kind in bed geplast? Blijf dan kalm en geduldig. Boos worden of straffen helpt niet. Bedplassen kan hierdoor zelfs erger worden.
- Blijft je kind een nacht droog? Geef je kind dan complimenten.
- Laat je kind meehelpen als je het bed verschoont. Of laat je kind het bed zelf verschonen als je kind oud genoeg is daarvoor.
- Voel je niet schuldig als je kind in bed heeft geplast. Je kind moet uiteindelijk zelf leren om 's nachts droog te blijven.
Adviezen over luiers
Als je kind een paar nachten een droge luier heeft, kun je het zonder luier laten slapen. Dan merkt je kind sneller wanneer het plast. Gebruik een speciaal hoeslaken of een matrasbeschermer om het vocht tegen te houden en het matras te beschermen.
We weten niet of bedplassen langer duurt als je kind 's nachts een luier draagt.
Adviezen als je kind gaat logeren
Als je kind gaat logeren, kun je speciaal ondergoed proberen. Dit ondergoed vangt de plas op. Het heet 'absorberend' ondergoed en je kunt het zelf kopen.
Hoe kan je kind nog meer leren om droog te blijven?
Soms blijft je kind met alleen de adviezen niet droog 's nachts. Je kunt dan afwachten tot het bedplassen vanzelf over gaat.
Heeft je kind veel last van het bedplassen? Of heb je zelf veel last van dat je kind in bed plast? Dan kun je een behandeling proberen om het bedplassen minder te maken.
Begin pas met een behandeling als je kind 5 jaar of ouder is. Als je kind jonger is, gaat het meestal vanzelf over.
Behandelingen tegen bedplassen
Deze behandelingen kun je proberen tegen bedplassen:
- Je kind elke nacht naar de wc laten gaan
Je kunt je kind elke nacht uit bed tillen en op de wc zetten. Dan hoef je je kind niet wakker te maken. Of je maakt je kind wakker en laat het zelf naar de wc gaan. - Een kalender gebruiken
Na elke droge nacht mag je kind op de kalender een sticker plakken of bijvoorbeeld een zonnetje tekenen. - Kalender met beloning
Na elke droge nacht krijgt je kind een kleine beloning. - Plaswekker
Je kind krijgt een broekje dat verbinding heeft met een wekker. Als het broekje nat wordt, gaat de wekker. Je kind wordt dan wakker en kan naar de wc gaan om verder te plassen. Deze behandeling werkt het best als je het minimaal 4 maanden volhoudt.
Je kunt 1 behandeling kiezen of verschillende tegelijk doen. Bijvoorbeeld elke nacht naar de wc laten gaan en de kalender invullen.
Welke behandeling het beste helpt is niet te voorspellen. Dit verschilt per kind en heeft ook te maken met de leeftijd en ontwikkeling van je kind. Ga minimaal 2 maanden door met de behandeling om te weten of het helpt.
Andere problemen met plassen of poepen ook behandelen
Bij alle behandelingen is het belangrijk dat je kind overdag goed drinkt, normaal plast en elke dag poept. Als er overdag problemen zijn met plassen en poepen, is het goed om die ook te behandelen. Bijvoorbeeld als je kind moeilijk poept.
Psychische problemen behandelen
Heeft je kind psychische problemen? Dan komt het bedplassen misschien daardoor. Kijk hier wat je kunt doen bij psychische problemen.
Zijn er medicijnen tegen bedplassen?
Medicijnen tegen bedplassen kun je beter niet gebruiken.
- Ze lossen het probleem van het bedplassen niet op.
- Ze maken de kans op bedplassen tijdelijk kleiner, maar helemaal droog wordt je kind niet. Als je kind stopt met de medicijnen, begint het bedplassen vaak weer.
- Ze kunnen ook vervelende bijwerkingen geven.
Gaat je kind ergens logeren of op schoolkamp?
Soms is het extra belangrijk voor je kind dat het niet in bed plast. Bijvoorbeeld als het ergens gaat logeren of op schoolkamp gaat. Misschien kan je kind dan voor korte tijd een medicijn tegen bedplassen proberen. Probeer dit alleen als de adviezen en behandelingen tegen bedplassen nog niet genoeg hebben geholpen. En je kind anders niet mee kan gaan.
Dit medicijn heet desmopressine. De huisarts kan een recept geven zodat je het bij de apotheek kunt halen.
- Probeer het eerst thuis. Probeer het 1 of 2 nachten in de week voordat je kind weggaat.
- Geef je kind 1 pil voor het slapengaan.
- Let op: vanaf 1 uur voor de pil tot 8 uur na de pil mag je kind weinig drinken. Alleen een paar slokjes. Dus geen heel glas.
- De rest van de dag mag je kind normaal drinken, maar niet meer dan het normaal drinkt.
- Stop met het medicijn zodra je kind weer thuis is. Als je kind het langer gebruikt, is er meer kans op vervelende bijwerkingen.
Meestal helpt de pil meteen om die nacht droog te blijven.
Je kind blijft waarschijnlijk niet elke nacht droog met een pil. Maar de kans op een droge nacht is wel groter.
Bijwerkingen zijn vaak:
- hoofdpijn
- een droge mond
desmopressine
Desmopressine lijkt sterk op ADH, een hormoon dat wordt gemaakt door de hypofyse (een klier in de hersenen). Het regelt onder andere de hoeveelheid water die de nieren uitscheiden.
Artsen schrijven desmopressine voor bij een tekort aan ADH (diabetes insipidus), bij bedplassen en bij plasklachten zoals 's nachts vaak moeten plassen. En bij bloedingen bij mensen met bepaalde afwijkingen in de bloedstolling.
Hoe gaat het verder bij kinderen die in bed plassen?
Bij de meeste kinderen gaat bedplassen vanzelf over.
Kies je voor een behandeling, hou die dan minimaal 2 maanden vol.
Als het niet heeft geholpen, kun je een andere behandeling kiezen. Of afwachten tot het bedplassen vanzelf over gaat.
Bij sommige kinderen komt bedplassen op een latere leeftijd terug, als jongere of volwassene. Dan kun je de behandeling opnieuw proberen. Bijvoorbeeld met een plaswekker.
Als de behandelingen niet helpen
Als de behandelingen niet helpen, kan je kind een droogbed-training proberen. Dit werkt vaak goed. Droogbed-training is voor kinderen die wat ouder zijn.
Meestal slaapt je kind een aantal nachten in het ziekenhuis. Je kind leert er bijvoorbeeld een plaswekker te gebruiken. En doet verschillende oefeningen die helpen tegen bedplassen. De huisarts of jeugdarts kan je kind voor deze behandeling doorsturen naar een kinderarts.
Moet je kind ook overdag heel vaak plassen? Bijvoorbeeld meer dan 8 keer per dag? Dan kijkt de huisarts of jeugdarts of meer onderzoek nodig is. Soms kan blaastraining dan helpen. Hiervoor stuurt de huisarts of jeugdarts je naar een kinderarts of fysiotherapeut die hier veel van weet.
Wanneer bellen bij kinderen met bedplassen?
Maak een afspraak bij de huisarts of bij de jeugdarts als je vragen hebt over bedplassen of de behandeling van bedplassen. De jeugdarts werkt bij de jeugdgezondheidszorg (JGZ) of GGD.
Maak een afspraak bij de huisarts als je kind in bed plast en je merkt ook 1 of meer van deze dingen:
- Je kind heeft pijn bij het plassen, bloed in de plas of de plas stinkt erg. Je kind kan dan een blaasontsteking hebben.
- Je kind moet hard persen om te plassen.
- Je kind plast steeds met een slap straaltje of plast steeds maar een paar druppels.
- Je kind plast met een straal die heel ver komt.
- Je kind plast overdag heel vaak: 8 keer of meer.
- Je kind plast overdag heel weinig: 3 keer of minder.
Meer informatie over bedplassen
Wij hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over bedplassen.