In het kort
- Als je borstvoeding geeft, kan je daar soms problemen mee krijgen. Bijvoorbeeld te veel melk, te weinig melk of tepelkloven.
- Vraag advies aan je verloskundige, je kraamverzorgende, het consultatie-bureau of je huisarts. Of aan iemand die veel weet over hoe je het beste borstvoeding geeft (een lactatie-kundige).
- Bel je huisarts als je je ziek voelt of koorts hebt. Je hebt dan misschien een borstontsteking.
Welke problemen kun je krijgen als je borstvoeding geeft?
Borstvoeding geven is heel goed voor je baby en voor jou. Soms kun je problemen krijgen met borstvoeding. Dat is bijna altijd op te lossen, zodat je kunt doorgaan met borstvoeding.
In deze tekst vertellen we wat je kunt doen bij:
- pijn
- te veel melk
- te weinig melk
- pijn aan je tepels, tepelkloven
- problemen door de tongriem van je baby
- borstontsteking
Wat kun je doen als borstvoeding pijn doet?
Bespreek met je verloskundige, het consultatie-bureau of je huisarts waar de pijn bij jou door kan komen.
Je kunt ook een afspraak maken met een lactatie-kundige. Die kan je helpen om op zo'n manier borstvoeding te geven dat je geen pijn meer hebt.
Tegen de pijn mag je paracetamol nemen. Als dat niet genoeg helpt, kun je ibuprofen erbij nemen.
Hoe komt het dat je pijn hebt
Als je baby hapt naar je tepel, voel je dit. In de eerste week kan dat pijn doen. Daarna hoort dat geen pijn niet meer te doen.
Als je baby je tepel in de mond heeft, komt er vanzelf melk uit je borst naar de tepel. Dit heet de toeschiet-reflex.
Je voelt dit even in je hele borst. Als je baby drinkt, is het gevoel snel weer weg.
Verder kan pijn bij borstvoeding komen door:
- de manier waarop je baby aan je borst ligt
- tepelkloven
- een wondje aan je tepel
- de tongriem van je baby
- veel melk in je borsten (stuwing)
- borstontsteking
- spruw bij je baby waardoor je baby steeds hapt en loslaat
Als je baby er veel last van heeft, krijgt je baby een gel voor in de mond. Jij krijgt een crème voor op je tepels.
ibuprofen
Ibuprofen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij migraine, hoofdpijn en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose, spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wat kun je doen als je te veel melk hebt?
In de eerste week na de geboorte ga je steeds meer melk maken. Je borsten kunnen vol en hard worden. Dit heet stuwing.
Dit kan pijn doen.
Deze adviezen kunnen helpen:
- Laat je baby vaak en lang genoeg drinken. 8 tot 12 keer per dag is in de eerste weken is heel normaal. Vaker is ook prima.
Voed je baby tot die stopt met drinken of in slaap is gevallen. Probeer je baby nog een keer te laten drinken als die te snel de borst loslaat. - Je borst kan zo bol zijn van de melk, dat je baby je tepel niet goed in de mond krijgt. Dan kun je eerst wat melk kolven. Vaak lukt het drinken daarna beter.
- Na de borstvoeding kun je een koude doek tegen je borst leggen.
- Haal de koude doek er weer op tijd af: een half uur voor de volgende voeding. Dan worden je borsten weer warm genoeg voor de volgende voeding.
Na de eerste week maak je meestal precies genoeg melk voor je baby.
Wat kun je doen als je te weinig melk hebt?
Misschien denk je dat je te weinig melk hebt. Als je baby goed groeit, krijgt je baby genoeg.
Stap 1: Kijk bij adviezen voor genoeg melk
Denk je toch dat je te weinig melk hebt? Kijk hieronder bij het kopje Adviezen voor genoeg melk wat je kunt doen om meer melk te maken.
Stap 2: Extra adviezen
Je kunt ook nog deze extra adviezen proberen:
- Ga tussen de voedingen door extra kolven. De gekolfde melk geef je ook aan je baby. Extra kolven kan ervoor zorgen dat je meer melk gaat maken.
- Vraag hulp aan een lactatie-kundige. Dit kan soms via het consultatie-bureau.
Stap 3: Consultatie-bureau
Misschien blijf je twijfelen of je genoeg melk hebt. Het consultatie-bureau kan je baby onderzoeken en kijken of je baby genoeg weegt. Ook kijken ze hoe je je baby aan de borst legt en hoe vaak.
Adviezen als de melk niet begint te stromen
Komt er geen melk als je begint met voeden of kolven en voel je geen toeschiet-reflex? Dan kan de huisarts je een neusspray geven. Daar zit oxytocine in. Als je dat in je neus spuit als je gaat voeden, helpt dat om de melk te laten stromen.
oxytocine
Oxytocine is een lichaamseigen hormoon, geproduceerd door de hypofyse (een klier in de hersenen). Het heeft effecten op de baarmoeder en op de melkklieren.
Artsen schrijven oxytocine voor bij zwangerschap om een bevalling in te leiden, om de vrijzetting van melk uit de borsten te bevorderen en na een bevalling om overmatig bloedverlies tegen te gaan.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Adviezen voor genoeg melk
Dit kan helpen om te zorgen dat je genoeg melk hebt voor je baby:
Laat je baby vaak drinken
- Leg je baby vaak aan je borst: als je merkt dat je baby dat wil. Of als jij dat wil. 8 tot 12 voedingen per 24 uur is heel normaal in de eerste weken.
- Ook 's nachts geef je je baby borstvoeding. Je hoeft je baby daar niet voor wakker te maken, die wordt vanzelf wakker om te drinken.
- Zorg voor veel huid-op-huid-contact. Na de geboorte ligt je baby bloot op jouw blote buik. Leg je baby ook daarna vaak bloot tegen je aan. Dat is belangrijk voor jou en je baby. Het geeft je baby een fijn, rustig en veilig gevoel.
Deze dingen zorgen ervoor dat je genoeg melk maakt.
Je kunt zorgen voor meer melk door melk te kolven tussen de borstvoedingen door.
Eet en drink gezond
- Eet gezond. En drink minimaal 2 liter. Bekijk de film over eet-adviezen als je borstvoeding geeft.
- Drink geen alcohol.
- Gember kan misschien zorgen voor meer borstvoeding. Je kunt gemberthee drinken, gember in je eten doen of gemberpillen slikken. Gemberpillen kun je bij de drogist kopen.
- Kruidenthee of borstvoedingsthee helpt niet om meer borstvoeding te krijgen. Het is ook niet duidelijk of die thee nadelen heeft voor je baby.
Wat kun je doen bij pijnlijke tepels en tepelkloven?
De eerste week na de bevalling hebben bijna alle vrouwen gevoelige of pijnlijke tepels. Je tepels moeten wennen aan de zuigkracht van je baby.
Als je baby de tepel niet goed in de mond neemt, kun je een tepelkloof krijgen. Dit is een pijnlijk scheurtje in de huid van je tepel.
Adviezen bij een tepelkloof:
- Zorg ervoor dat je baby goed aan de borst ligt. Je baby moet een deel van de tepelhof ook in de mond hebben. Dus niet alleen de tepel. De tepelhof is de huid om je tepel heen. Deze huid heeft een andere kleur dan de rest van je huid.
- Leg je baby eerst aan de borst die geen pijn doet. Als de melk stroomt, leg je je baby aan de pijnlijke borst. Zo zorg je ervoor dat je baby niet zo hard aan de pijnlijke tepel hoeft te zuigen.
- Je kunt ook een paar dagen kolven. Dan kan het scheurtje in je tepel beter worden.
Je hoeft niets op je tepels te smeren. Door crèmes of zalven worden je tepels niet sneller beter.
Als je baby spruw heeft en daardoor niet goed drinkt, krijg je wel een crème voor op je tepels.
Te korte tongriem kan problemen geven bij je baby en bij jou
De tongriem is een dun vliesje onder de tong. Als die veel te kort is kan dat problemen geven als je baby drinkt aan je borst.
Je baby kan veel geluid maken als die drinkt. Je baby laat de tepel steeds los of wil niet aan de borst. Of je baby wil steeds drinken, omdat die niet genoeg melk binnenkrijgt. Als dit lang zo gaat, groeit je baby niet goed.
Jij kunt daardoor zelf tepelpijn, tepelkloven en te veel melk in je borsten (stuwing) krijgen. Ook kun je borstontsteking krijgen.
Deze adviezen kunnen helpen:
- Vraag je verloskundige om advies als je deze dingen merkt bij je baby en bij jou in de eerste week nadat de baby geboren is. Daarna kun je de verpleegkundige of arts van het consultatie-bureau om advies vragen.
- Je kunt ook een afspraak met een lactatie-kundige maken. Die kijkt hoe je baby aan je borst ligt en hoe je baby drinkt. En hoe je dit zo kan doen dat je baby wel goed kan drinken.
- Een klein knipje in de tongriem kan helpen als je baby niet beter gaat drinken door de adviezen. Of als jij pijn aan je tepel of borst houdt. Door het knipje kan je baby de tong beter bewegen als die drinkt. De borstvoeding gaat dan beter.
Wat kun je doen bij borstontsteking?
Bij borstontsteking doet je borst pijn. De borst is dikker en warmer.
Bij een lichte huid is de borst ook rood. Bij een donkere huid zie je dat minder goed.
Adviezen bij borstontsteking:
- Blijf je baby borstvoeding geven. Dan kan de ontsteking overgaan.
- Geef je baby eerst de pijnlijke borst. Laat die leeg drinken.
- Je kunt paracetamol nemen tegen de pijn.
- Zijn je klachten niet minder als je 24 uur deze adviezen hebt geprobeerd? Bel je huisarts of de huisartsenpost. Dan heb je meestal medicijnen nodig.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wie kan je helpen bij borstvoeding geven?
Je kraamverzorgende, je verloskundige, het consultatie-bureau en je huisarts kunnen je helpen bij borstvoeding.
Ook kun je hulp krijgen van iemand die veel weet van borstvoeding: een lactatie-kundige. Die kijkt hoe je baby aan je borst ligt en drinkt. En helpt je om dit zo te doen dat de borstvoeding goed gaat.
Je beslist zelf wanneer je stopt met borstvoeding. De meeste problemen met borstvoeding zijn op te lossen. Dus vraag hulp bij een probleem als je borstvoeding wilt blijven geven.
Goede hulp zorgt ervoor dat je zo lang met borstvoeding kunt doorgaan als je wil.
Wanneer bellen bij een probleem met borstvoeding?
Bel direct je huisarts of de huisartsenpost als je 1 van de klachten krijgt van een borstontsteking:
- Je borst wordt dik en warm en doet pijn.
Bij een lichte huid wordt de borst ook rood. Bij een donkere huid zie je dat minder goed. - Je voelt je ziek en koortsig.
Meer informatie over borstvoeding geven
- Informatie over gezond eten als je borstvoeding geeft: Voedingscentrum.
- Tips over hoe je borstvoeding geeft: borstvoeding.nl.
Bijvoorbeeld hoe je je baby goed aan je borst legt. - Als je hulp wilt van iemand die veel van borstvoeding weet (een lactatie-kundige): vereniging van lactatie-kundigen (NVL) of lactatiekundige.nl.
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over zwangerschap en de periode na de bevalling.