In het kort
- Cholesterol is belangrijk voor het lichaam.
- Je lichaam maakt het zelf en haalt het uit je eten.
- Een hoog cholesterol is geen ziekte. Het geeft geen klachten.
- Door een hoog cholesterol kunnen je bloedvaten wel dicht gaan zitten.
- Je risico op een ziekte van hart of bloedvaten wordt groter.
- Gezond leven helpt.
- Soms zijn ook medicijnen nodig.
Wat is cholesterol?
Cholesterol is een vette stof. Je lichaam maakt het in je lever en haalt het uit je eten.
Cholesterol is belangrijk: je lichaam gebruikt het om cellen, hormonen en gal te maken. Je lichaam heeft cholesterol dus nodig.
Maar te veel cholesterol in je lichaam is niet goed. Dit heet een hoog cholesterol.
Problemen door een hoog cholesterol
Een hoog cholesterol is geen ziekte. Het geeft geen klachten.
Als je cholesterol jarenlang te hoog is, is dat slecht voor je bloedvaten. Je bloedvaten kunnen dicht gaan zitten. Dat gaat meestal langzaam: ze gaan steeds een beetje meer dicht zitten. Zo stroomt er steeds minder bloed door je bloedvaten.
Je hebt dan ook een groter risico dat er een bloedpropje ontstaat waardoor een bloedvat helemaal dicht zit.
Is een hoog cholesterol gevaarlijk?
Als je cholesterol jarenlang te hoog is, heb je een groter risico op een ziekte van je hart en bloedvaten. Bijvoorbeeld:
- pijn op de borst (hartkramp)
- nierschade
- etalagebenen
- hartaanval
- beroerte
Niet iedereen met een hoog cholesterol krijgt deze ziektes. Je hebt een groter risico als er meer dingen zijn die slecht zijn voor je hart en bloedvaten:
Bijvoorbeeld:
- roken
- hoge bloeddruk
- diabetes (suikerziekte)
- nierschade
- reuma
- te weinig bewegen en sporten
- ongezond eten en drinken
- te zwaar zijn
- stress
Kijk voor meer informatie bij ziektes van hart en bloedvaten. Je huisarts kan uitzoeken hoe groot je risico is.
Oorzaken van een hoog cholesterol
Een hoog cholesterol kan door verschillende dingen komen:
- ongezond eten
Ongezond eten betekent: weinig groente, fruit, peulvruchten, noten en volkorenproducten. En juist veel suiker en veel verzadigd vet. Er zit veel verzadigd vet in kaas, roomboter, volle melk, vet vlees, vleeswaren en worst. Maar ook in chocolade, koek, gebak, snacks en zoutjes. - te zwaar zijn
- weinig bewegen
- sommige ziektes
Bijvoorbeeld: je schildklier werkt te langzaam. - veel mensen met een heel hoog cholesterol in je familie
Je kunt dan een erfelijk hoog cholesterol hebben.
Hoe hoog mag het cholesterol in je bloed zijn?
In je bloed worden meestal 4 dingen gemeten: totaal cholesterol, LDL-cholesterol, HDL-cholesterol en triglyceriden.
Bij gezonde mensen die geen medicijnen gebruiken zijn dit de getallen die belangrijk zijn:
Totaal cholesterol
- Een totaal cholesterol onder de 5 is meestal goed.
- Een totaal cholesterol boven de 8 is erg hoog.
LDL-cholesterol (slecht cholesterol)
- Een LDL-cholesterol onder de 3 is meestal goed.
- Heb je een heel groot risico op een ziekte aan je hart en bloedvaten? Dan is een LDL-cholesterol onder de 1,8 meestal goed.
- Heb je een groot risico op een ziekte aan je hart en bloedvaten? Dan is een LDL-cholesterol onder de 2,6 meestal goed.
HDL-cholesterol (goed cholesterol)
- Een HDL-cholesterol boven de 1 is goed.
Het HDL-cholesterol in je bloed mag hoog zijn. Dat is juist goed voor je bloedvaten.
Triglyceriden
- Triglyceriden onder de 2 is goed.
Kijk bij cholesterol en medicijnen als je wilt weten wanneer je medicijnen moet gaan gebruiken.
Hoe gaat het verder bij een hoog cholesterol?
Een hoog cholesterol gaat niet vanzelf over.
Door een hoog cholesterol is je risico op een ziekte van hart en bloedvaten groter. Daarom is het belangrijk om te zorgen dat je cholesterol lager wordt.
Meer informatie over cholesterol
Meer informatie over cholesterol en adviezen over eten en drinken:
- de Hartstichting
- het Voedingscentrum