In het kort
- Bij eczeem is smeren met zalf belangrijk.
- Gebruik 1 keer per dag of vaker een basiszalf. Smeer de basiszalf op je hele lichaam.
- Basiszalf is bijvoorbeeld cetomacrogol-crème of lanette-zalf.
- Als je ook medicijnzalf krijgt:
Smeer eerst de medicijnzalf op de plekken met eczeem.
1 uur later smeer je basiszalf op je hele lichaam. - Blijf elke dag smeren met basiszalf. Ook als het eczeem weg is.
Wat is eczeem?
Bij eczeem heb je plekken op je huid die jeuken.
De plekken zijn rood of donker van kleur. Je hebt daar ook schilfers, bultjes, kloofjes of korstjes. En je huid is droog.
Het eczeem zit meestal aan de binnenkant van je ellebogen, aan de achterkant van je knieën, op je enkels, in je nek of rond je ogen.
Je hebt er meestal altijd al last van gehad, als kind al. Soms wordt het erger, soms zijn de klachten weg.
Dit eczeem heet eczeem door erfelijke aanleg of constitutioneel eczeem.
Waar komt eczeem door?
Het eczeem komt door erfelijke aanleg. Daardoor is je huid anders:
Beschermlaag werkt slechter
De beschermlaag tussen de cellen van je huid werkt slechter. Dit heeft 2 gevolgen:
- Vocht gaat makkelijker door je huid naar buiten. Hierdoor wordt je huid droog en jeukt je huid sneller.
- Stoffen en prikkels van buiten gaan makkelijker door je huid naar binnen.
Afweer te actief
De afweer in je huid is te actief.
Hierdoor krijg je ontstekingen in je huid en dat geeft eczeem.
Eczeem is geen allergie en het ontstaat ook niet door een allergie. Dat je eczeem hebt, komt dus niet door iets wat je eet, drinkt, aanraakt of inademt.
Wat maakt eczeem erger?
Stoffen en invloed van buiten kunnen de huid irriteren. En eczeem erger maken. Het is voor iedereen anders welke dingen de huid irriteren.
Voorbeelden zijn:
- zeep, douche-gel en shampoo
- heet en lang douchen of in bad
- kleren van wol en dekens van wol
- krabben
- warm weer of koud weer
- de wisseling van warm en koud weer
- zweten
- schoonmaak-middelen
- parfum
De volgende dingen kunnen eczeem ook erger maken:
- moe zijn
- ziek zijn door een virus of bacterie, bijvoorbeeld keelpijn, verkouden zijn of griep
- hooikoorts of astma
- stress
Onderzoek bij eczeem
De huisarts kan meestal zien aan je huid dat je eczeem hebt.
Bloedonderzoek of allergie-testen op je huid zijn dan niet nodig.
Adviezen bij eczeem
Dit is wat je zelf kunt doen om eczeem niet erger te laten worden.
Krab zo weinig mogelijk
- Krab zo weinig mogelijk. Krabben maakt eczeem en jeuk erger.
- Knip je nagels vaak. Gebruik een nagelvijl om scherpe nagels glad te maken.
- Wil je gaan krabben, probeer dan iets anders te gaan doen. Dan denk je er minder aan.
Kort douchen en daarna basiszalf
Water en zeep maken je huid droog en eczeem erger.
- Douch niet meer dan 1 keer per dag. Het liefst minder vaak. Elke dag douchen is niet nodig.
- Douch kort, niet langer dan 5 of 10 minuten.
- Douch met lauw of warm water van maximaal 37 of 38 graden.
- Gebruik zo weinig mogelijk douche-gel, zeep en shampoo.
- Dep je huid droog met een handdoek (niet wrijven).
- Smeer daarna basiszalf op je hele lichaam.
Deze tips zijn ook voor als je in bad gaat.
Kleren
- Draag kleren van katoen, zijde of bamboe.
Wol kan je huid irriteren. Dit kan eczeem erger maken. - Draag wijde kleren die luchtig zitten.
- Knip merkjes uit de kleding, want die kunnen kriebelen.
- Gebruik waspoeder zonder geur. Gebruik geen wasverzachter.
Tips bij sporten
Door sporten kun je zweten en dat kan irriteren. De volgende tips kunnen helpen:
- Douch na het sporten 1 of 2 minuten met lauw water. Je hebt dan minder last van irritatie door het zweet.
- Smeer na het douchen weer met de basiszalf.
- Weet je dat je later op de dag gaat sporten? Douch dan niet voor het sporten, maar alleen na het sporten. Dan douch je niet 2 keer op een dag.
Tips bij zwemmen
Je mag gewoon zwemmen met eczeem, in een zwembad en in de zee.
De volgende tips kunnen helpen als je gaat zwemmen:
- Smeer basiszalf voor het zwemmen. Dan wordt je huid minder droog door het zwemmen.
Maar smeer geen lanette-crème, want dat wordt wit in het water. - Douch meteen na het zwemmen kort met lauw water. Gebruik daarbij geen douche-gel of zeep.
- Smeer na het douchen altijd direct met de basiszalf.
Tips bij schoonmaken
Met eczeem kun je niet goed tegen schoonmaak-middelen die direct op je huid komen.
De volgende tips kunnen helpen bij het schoonmaken:
- Draag handschoenen van rubber met een binnenkant van katoen.
- Je kunt ook eerst katoenen handschoenen aandoen. Die koop je bij de apotheek.
Daarover doe je dan handschoenen van rubber.
Tips voor de zomer
Warmte kan eczeem erger maken. En door warm weer kun je ook zweten. Het zout van het zweet kan het eczeem irriteren.
De volgende zomer-tips kunnen helpen:
- Zweet je veel, bijvoorbeeld door sporten? Spoel het zweet dan weg onder de douche.
Douch 1 of 2 minuten met lauw water. Smeer daarna basiszalf op je hele lichaam. - Hou je huis koel. Hou overdag de gordijnen dicht.
- Open het raam van je slaapkamer vroeg in de ochtend. Dan komt er frisse lucht in je slaapkamer.
Doe het raam na een half uur weer dicht. - Zweet je in bed?
Gebruik minder dekens of een dunner dekbed.
Gebruik een dekbed van katoen.
Gebruik geen wollen dekens of kussens met veren.
Bescherm je goed tegen de zon
- Gebruik zonnebrand-crème die je huid vet maakt, zonder parfum.
- Smeer de zonnebrand-crème een half uur of langer voordat je de zon in gaat.
- Smeer iedere 2 uur opnieuw, vooral als je ook zwemt.
Tips voor de winter
In de winter is er minder vocht in de lucht. Hierdoor is de lucht droger en wordt je huid ook droger.
De volgende winter-tips kunnen helpen:
- Smeer vaker met basiszalf of smeer met een vettere basiszalf.
- Zet de verwarming niet hoger dan 19 graden.
- Hou de lucht in huis vochtig. Bijvoorbeeld met waterbakjes aan de verwarming of een lucht-bevochtiger. Of door je natte was te drogen te hangen.
Werk
Kun je door het eczeem je werk niet goed doen? Of wordt het eczeem erger door je werk, bijvoorbeeld omdat je veel met water werkt of met iets wat jouw huid irriteert? Praat met de bedrijfsarts. Je kunt bespreken of er aanpassingen in je werk nodig zijn.
Je zelfvertrouwen
Misschien schaam je je voor het eczeem. Of heb je minder zelfvertrouwen.
- Praat daarover met je arts.
- Je kunt andere mensen vertellen dat je eczeem hebt. En dat dat niet besmettelijk is.
Behandeling van eczeem
De klachten bij eczeem zijn goed te behandelen met zalf.
- Smeer 1 keer per dag of vaker met een basiszalf. Bijvoorbeeld lanette-zalf of cetomacrogol-crème. Basiszalf beschermt je huid en maakt jeuk minder.
Je huisarts kan je een recept voor basiszalf geven. Je kunt basiszalf ook zelf bij de apotheek of drogist kopen. - Als het eczeem erger is, krijg je een medicijnzalf. Blijf de basiszalf ook gebruiken. Kijk voor smeer-tips bij medicijnzalf.
Hoe gaat het verder met eczeem?
Je kunt je erfelijke aanleg voor eczeem niet veranderen. Je blijft gevoelig voor sommige dingen. De klachten kunnen af en toe weer terugkomen. Soms pas na jaren.
Na smeren met medicijnzalf
Je bespreekt met de huisarts hoe lang je met de medicijnzalf smeert. Meestal kom je na 1 of 2 weken weer bij de huisarts. Die kijkt of het beter gaat met je huid.
- Is het eczeem minder? Dan ga je de medicijnzalf steeds minder vaak smeren (afbouwen). Kijk hoe je dit doet bij medicijnzalf.
Is het eczeem niet minder? Dan kan de huisarts een sterkere medicijnzalf geven. - Blijf altijd smeren met de basiszalf: smeer elke dag je hele lichaam in. Ook als je geen plekken met eczeem meer hebt. Dan blijft eczeem langer weg.
Heb je vaker medicijnzalf nodig? Bespreek met de huisarts wanneer je weer kunt beginnen met medicijnzalf smeren.
Wanneer bellen bij eczeem?
Maak een afspraak bij je huisarts bij 1 of meer van deze klachten:
- Het eczeem wordt niet minder of het eczeem wordt erger.
- Je hebt veel last van jeuk.
- Je hebt gele korsten of natte plekken op je huid.
Meer informatie over eczeem
- Meer informatie over eczeem: eczeemwijzer.nl. Hier vind je video's over basiszalf, medicijnzalf en smeer-tips. Ook zijn er smeer-plannen voor elke leeftijd.
- Contact met andere mensen met eczeem door erfelijke aanleg: VMCE.
Over deze tekst
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over eczeem.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.