In het kort
- Bij een gebroken heup heeft u pijn aan uw heup en kunt u niet meer lopen.
- U zult zo snel mogelijk geopereerd worden.
- Voor de operatie mag u niet eten en drinken.
- Als verdoving krijgt u een ruggenprik of volledige verdoving (narcose).
- Na de operatie vertelt uw arts hoeveel u uw been mag belasten en of u direct kunt starten met fysiotherapie.
Wat is een gebroken heup?
Een gebroken heup is meestal een breuk in het bovenste deel van het bovenbeen (dijbeen).
Het bovenbeen zit met de heupkop in de heupkom van het bekken: dit is het heupgewricht. De meeste mensen met een gebroken heup hebben een breuk net onder de heupkop of iets lager waar het bovenbeenbot wat dikker is. De breuk kan ook onder de verdikkingen van het bot zitten.
Wat zijn de verschijnselen van een gebroken heup?
Bij een gebroken heup kunt u de volgende klachten hebben:
- pijn in de heup;
- zwelling en bloeduitstorting op de heup;
- u kunt niet steunen op uw been;
- u kunt niet lopen;
- uw been is korter en/of staat naar buiten gedraaid.
Hoe ontstaat een gebroken heup?
Een gebroken heup ontstaat vaak door een combinatie van een val en verzwakt bot.
Deze breuk komt vaak voor bij ouderen, omdat zij vaker botontkalking hebben. Ook is het risico op vallen groter bij ouderen. 90 procent van de mensen met een gebroken heup is ouder dan 60 jaar. Maar ook jonge mensen kunnen hun heup breken.
Welk onderzoek is nodig om een gebroken heup vast te stellen?
De arts stelt vast dat u een gebroken heup heeft met uw verhaal, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s. Op de röntgenfoto is meestal een duidelijke breuk te zien.
Soms is nog een CT-scan of MRI nodig om het zeker te weten.
Verdoving tijdens een heupoperatie
Een heupoperatie gebeurt onder plaatselijke of onder volledige verdoving.
- Bij een plaatselijke verdoving wordt het onderste deel van uw lichaam gevoelloos gemaakt met een ruggenprik. Dit kan eventueel in combinatie met een roesje waardoor u tijdens de operatie licht slaapt.
- Bij een volledige verdoving (narcose) wordt u in diepe slaap gebracht.
Welke vorm van verdoving u krijgt, hangt af van wat u zelf wilt en wat de anesthesioloog in uw geval het verstandigst vindt.
Welke behandelingen zijn mogelijk bij een gebroken heup?
Als uw heup gebroken is, is een operatie nodig. De plaats waar de breuk precies zit, uw leeftijd en uw lichamelijke conditie zijn van belang voor de manier waarop de arts de breuk opereert.
U bespreekt met uw arts wat voor u de beste operatie is.
Er zijn de volgende mogelijkheden:
- breuk vastzetten met schroeven, met plaat met schroeven of met pen met schroeven. Hiermee houdt u uw eigen heupkop;
- kop-halsprothese: vervanging van alleen de heupkop door een prothese;
- totale heupprothese: vervanging van de heupkom en de heupkop door protheses.
Voor een heupoperatie
- Voor een heupoperatie mag u niet eten of drinken.
- Als u een bril, gebitsprothese of sieraden heeft, moet u die af/uit doen.
- De kans op een ontsteking moet zo klein mogelijk zijn. Daarom krijgt u net voor de operatie een antibioticum toegediend.
Na een heupoperatie
Na een heupoperatie wordt u naar de uitslaapkamer gebracht. U gaat weer terug naar de verpleegafdeling als u goed wakker bent, de verdoving is weggetrokken en uw bloeddruk en hartslag stabiel zijn.
U heeft een pleister op uw heup, soms met een drukverband. Het kan zijn dat u bij de operatie een slangetje in de wond heeft gekregen. Hierdoor kan wondvocht en bloed weg. U heeft meestal ook een blaaskatheter en een infuus. Via het infuus krijgt u vocht toegediend.
Na een heupoperatie krijgt u een aantal medicijnen.
- Dagelijks krijgt u een bloedverdunner (prikje onder huid) om trombose (en/of een longembolie) te voorkomen. Trombose betekent dat er een stolsel ontstaat in een bloedvat. Deze medicijnen krijgt u tot 6 weken na de operatie.
- U krijgt pijnmedicatie op vaste tijden. U mag altijd om extra pijnstilling vragen.
Uw arts zal u na de operatie vertellen hoeveel u uw been mag belasten en of u direct kunt starten met fysiotherapie.
Uit het ziekenhuis na een heupoperatie
Hoe lang u in het ziekenhuis blijft, is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Sommige patiënten gaan al na enkele dagen naar huis, met of zonder thuiszorg. Anderen blijven wat langer in het ziekenhuis voordat zij in een instelling verder herstellen.
Bij ontslag krijgt u het volgende mee:
- Een afspraak op de polikliniek als u naar huis gaat. Ongeveer 2 weken na de operatie worden de hechtingen verwijderd. Na ongeveer 6-8 weken komt u terug bij de arts die u geopereerd heeft. Er wordt ter controle een röntgenfoto gemaakt als u schroeven of pinnen heeft gekregen.
- Medicijnen tegen pijn en trombose.
- Verwijzing voor fysiotherapie.
- Adviezen over bewegen en belasten.
Uw huisarts ontvangt van het ziekenhuis een ontslagbrief. Daarin staat een verslag van de behandeling in het ziekenhuis, hoe het met u gaat bij ontslag en wat nodig is aan nazorg.
Herstel na een heupoperatie
Hoe snel u herstelt hangt af van uw leeftijd, conditie en welke operatie u heeft gehad. Veel patiënten herstellen na een heupoperatie goed, maar er kunnen ook problemen ontstaan, zoals:
- doorliggen;
- problemen door uitdroging of juist vocht vasthouden
- acute verwardheid;
- urineweginfecties;
- incontinentie voor urine;
- u kunt uzelf niet goed verzorgen;
- problemen met bewegen.
De helft van de patiënten loopt na een jaar minder goed dan voor de gebroken heup en heeft moeite met het uitvoeren van alledaagse bezigheden.
Wanneer contact opnemen met de huisarts?
Neem contact op met uw huisarts als u na een heupoperatie last krijgt van een van de volgende klachten:
- 38,5 °C koorts of hoger;
- als de wond abnormaal rood is, warm aanvoelt en/of er vocht uitkomt;
- meer pijn in uw heup die niet verdwijnt door pijnstillers;
- meer pijn of zwelling in uw kuit;
- als u plotseling kortademig wordt, sneller ademt of als ademen pijn doet (in uw borst of boven in uw rug);
- andere klachten waar u ongerust over bent.
Meer informatie over gebroken heup
De informatie over gebroken heup is gebaseerd op de Richtlijn Proximale femurfracturen.