In het kort
- Herpes genitalis kun je krijgen door seks. Het is een soa.
- Ook als je seks hebt met een condoom kun je herpes krijgen.
- Je kunt pijnlijke blaasjes krijgen op je vagina, penis en anus (poepgat).
- Als je veel last hebt, kun je een behandeling met pillen krijgen.
- Vertel je sekspartners dat je herpes hebt.
- Herpes blijft in je lichaam. Je kunt opnieuw klachten krijgen.
- Ben je zwanger en heb je herpes? Bel dan je verloskundige, arts of huisarts.
Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 52 mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3
- Ondertitelingsbestand srt
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is herpes genitalis?
Herpes genitalis is een soa. Je kunt het krijgen door seks met iemand die het heeft. Het is dus besmettelijk. De oorzaak is een virus.
Soa betekent: seksueel overdraagbare aandoening.
Als je wordt besmet met herpes, kun je pijnlijke blaasjes en wondjes krijgen bij je penis, vagina en anus. Je kunt deze klachten vaker krijgen, want het virus blijft in je lichaam aanwezig.
Het wordt ook wel alleen herpes genoemd.
Wat merk je van herpes?
De meeste mensen merken niets van herpes.
Soms kun je wel klachten krijgen. Als je wel wat merkt begint dat meestal binnen 1 week nadat je besmet bent.
De eerste keer klachten
Als je herpes krijgt, kun je je ziek voelen met koorts en spierpijn.
Je kunt pijnlijke blaasjes krijgen. Bij vrouwen kunnen de blaasjes bij de schaamlippen, vagina of anus (poepgat) zitten. Bij mannen kunnen ze op de buitenkant van de penis of bij de anus zitten.
De blaasjes zijn gevuld met vocht. Ze gaan vanzelf open en worden wondjes. Er komt dan meestal een korstje op.
Je kunt ook 1 of meer van deze dingen merken:
- pijn of branderig gevoel bij het plassen
- bulten onder de huid in je liezen: je lymfeklieren zijn dan dikker dan normaal
- als vrouw kun je ook last krijgen van:
- pijn of jeuk bij je vagina
- vocht uit je vagina: meer of anders dan je gewend bent
Nog een keer klachten
Je kunt vaker last krijgen van herpes. De blaasjes komen dan weer terug. De klachten zijn dan meestal minder erg dan de eerste keer dat je klachten kreeg.
Soms krijg je pas na jaren weer last.
Als herpes aan je handen zit en je raakt je gezicht aan, kun je ook een koortslip of een oogontsteking door herpes krijgen.
Hoe krijg je herpes?
Je krijgt herpes door seks met iemand die besmet is.
Herpes zit in het vocht van de blaasjes. Als een blaasje open is, kan het virus tijdens de seks op je penis, vagina, anus of lippen komen. Ook kan het op je handen en vingers komen.
Soms kan iemand die herpes heeft zonder blaasjes toch anderen besmetten.
Je kunt herpes dus krijgen door:
- seks waarbij de penis in de vagina gaat
- seks waarbij de penis in de anus gaat
- pijpen (penis in mond)
- beffen (mond tegen vagina)
- naakt op elkaar liggen, waarbij je penis, vagina of anus tegen de penis, vagina of anus van de ander aankomt
- direct na elkaar een dildo of vibrator gebruiken
- via vingers, zoals bij vingeren en aftrekken
Door seks met condoom heb je een kleinere kans om herpes te krijgen. Maar het kan wel. Als er bijvoorbeeld vocht van een blaasje op je huid, lippen of handen komt.
Het kan ook gebeuren dat je seks hebt met iemand met herpes zonder dat je zelf herpes krijgt.
Seks met koortslip kan herpes geven
In de blaasjes van een koortslip zit ook het herpes-virus.
Heb je een koortslip? Of heeft je sekspartner een koortslip? Dan kun je door pijpen, beffen of rimmen ook herpes aan je penis, vagina of anus krijgen.
Hoe weet je of je herpes hebt?
Je hoeft meestal geen test te doen voor herpes. De huisarts kan meestal aan de blaasjes zien of het herpes is.
Als het niet zeker is of je klachten door herpes komen, kan de huisarts met een wattenstokje wat vocht uit de blaasjes halen. Het vocht wordt dan onderzocht in het laboratorium.
Bloedonderzoek naar herpes is meestal niet nodig. De huisarts kan wel bloedonderzoek doen als deze 2 dingen voor jou gelden:
- Je bent 27 weken of langer zwanger.
- Je hebt voor het eerst klachten van herpes.
Testen op andere soa's?
Heb je voor het eerst herpes? Dan kun je tegelijk ook andere soa's hebben. Bespreek met je arts of je je moet laten testen op andere soa's.
Is herpes gevaarlijk?
Meestal is herpes niet gevaarlijk.
Ben je zwanger en krijg je voor het eerst herpes? Dan kun je tijdens de bevalling je baby besmetten. Je baby kan dan na de geboorte een ontsteking krijgen van de huid of ogen. Of een ernstige hersenvlies-ontsteking.
- Ben je 34 weken of langer zwanger en krijg je voor het eerst herpes? Dan stuurt de verloskundige of de huisarts je naar een arts in het ziekenhuis (een gynaecoloog). Meestal moet je dan bevallen met een keizersnede.
- Ben je korter dan 34 weken zwanger en krijg je voor het eerst herpes? Meestal kun je dan pillen tegen herpes krijgen. De huisarts of verloskundige bespreekt met een arts in het ziekenhuis of dit bij jou nodig is.
Als je al eerder herpes hebt gehad, kun je meestal normaal bevallen.
Herpes heeft geen invloed op de kans om zwanger te worden. Vrouwen die herpes hebben gehad hebben dezelfde kans om zwanger te worden als vrouwen die geen herpes hebben gehad.
Adviezen om herpes niet door te geven
Dit kun je doen om tegen te gaan dat je sekspartners herpes krijgen:
- Gebruik altijd een condoom. Ook als je geen klachten hebt. Als je seks hebt met een condoom is de kans dat je elkaar besmet veel kleiner. Bekijk ook de andere adviezen om te zorgen dat je geen soa krijgt.
- Heb geen seks als je veel klachten hebt. Dan ben je het meest besmettelijk. Ook kunnen de blaasjes en wondjes makkelijker genezen als je geen seks hebt.
- Pijp of bef je sekspartner niet als je een koortslip hebt.
- Raak de blaasjes en wondjes zo weinig mogelijk aan. Was je handen als je ze toch hebt aangeraakt.
Behandeling bij herpes
Een behandeling met medicijnen is meestal niet nodig. De klachten van herpes gaan vanzelf weer over.
Blaasjes kun je zelf behandelen
Heb je blaasjes en heb je er last van? Dan kun je dit doen:
- Smeer een indrogende crème op de blaasjes, zoals zinkzalf (zinkoxide op de huid). De blaasjes drogen dan sneller op. Doe dit met een wattenstaafje.
- Of smeer pijnstillende crème op de blaasjes, zoals lidocaïne op de huid.
Je kunt deze crèmes kopen bij de drogist of apotheek.
Behandeling bij veel blaasjes en wondjes
Bij herpes met veel blaasjes en wondjes kun je pillen krijgen. De blaasjes en wondjes gaan door de pillen sneller weg. Meestal krijg je het medicijn valaciclovir.
- Slik 2 keer per dag 1 pil van 500 milligram. Doe dit 5 dagen.
- Begin zo snel mogelijk met de pillen.
Heb je al 5 dagen of langer klachten? Dan helpt niet meer om pillen te gaan slikken. Je klachten worden er dan niet minder door. - De pillen remmen het virus. Er zijn geen pillen die het virus doden.
Heb je veel pijn? Dan kun je ook pijnstillers nemen, zoals paracetamol.
Behandeling bij vaak klachten
Heb je 7 keer per jaar of vaker herpes met veel klachten? Dan kun je misschien een langere behandeling krijgen met de pillen. De pillen zorgen ervoor dat je minder vaak klachten krijgt. Bespreek met je huisarts of dit bij jou kan.
lidocaïne op de huid
Lidocaïne maakt de huid gevoelloos.
Het wordt gebruikt bij pijn en jeuk, zoals jeuk bij wondjes en insectenbeten, pijn en branderigheid bij aambeien en anusscheurtjes, en bij zenuwpijn.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.valaciclovir
Valaciclovir is een virusremmer.
Artsen schrijven het voor bij herpes genitalis, gordelroos, een koortslip en andere virusinfecties.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.zinkoxide op de huid
Zinkoxide beschermt de huid en werkt licht indrogend. Afhankelijk van de basis waarin het is verwerkt, werkt het ook jeukstillend en verkoelend.
Zinkoxide wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij het kan worden toegepast zijn eczeem, jeuk, koortslip, wondverzorging, zoals bij doorligwonden en herpes genitalis en bij kapotte mondhoeken.
Vertel je sekspartners dat je herpes hebt
Je krijgt herpes door seks. Als jij het hebt, heb je het gekregen van iemand anders. Jij kunt ook weer anderen besmetten. Vertel daarom je sekspartners hebt dat je herpes hebt.
Wil je het niet zelf aan je sekspartners vertellen? Dan kan dat ook via partnerwaarschuwing.nl. Je sekspartners krijgen dan een bericht over de soa. Met of zonder jouw naam erbij, dat beslis jij.
Hoe gaat het verder als je herpes hebt?
Als je voor het eerst klachten hebt, genezen de blaasjes en wondjes meestal binnen 3 weken.
Nadat je klachten weg zijn, blijft het virus aanwezig in je lichaam. Je merkt daar niets van.
Het virus kan weer blaasjes en wondjes geven als je afweer minder goed is. Bijvoorbeeld bij stress, griep of als je ongesteld bent. Of door medicijnen, zoals chemotherapie.
- De klachten kunnen beginnen met een tintelend of prikkend gevoel in je huid.
- Daarna komen er blaasjes.
- De blaasjes verdwijnen meestal binnen 2 weken.
Meestal zijn deze klachten minder erg dan bij de eerste keer dat je klachten had.
Wanneer moet je de huisarts bellen bij herpes?
Bel de huisarts als 1 of meer van deze dingen voor jou kloppen:
- Je bent zwanger en je krijgt herpes. Je kunt dan ook je verloskundige of arts (gynaecoloog) bellen.
- Je hebt klachten en je weet niet zeker of ze door herpes komen.
- Je hebt klachten en je hebt heel veel last.
- Je hebt heel vaak klachten en je wilt weten of je pillen tegen herpes kunt slikken.
- Je hebt herpes en krijgt een pijnlijk rood oog.
Bel de huisarts of de GGD als 1 of meer van deze dingen voor jou kloppen:
- Je denkt dat je een andere soa hebt.
- Je hebt klachten die kunnen passen bij een andere soa.
- Je partner heeft een andere soa.
- Je wilt je laten testen op soa's om een andere reden, bijvoorbeeld een nieuwe relatie.
Meer informatie over soa's
Kijk voor meer informatie over soa's bij:
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over soa's.