Ik heb uitgezaaide longkanker (stadium 4)

Bij uitgezaaide longkanker zijn er verschillende behandelingen. Die kunnen de kanker soms remmen of kleiner maken. Soms kunnen ze ook de klachten minder maken.

Het is belangrijk om uw wensen te bespreken met uw longarts. Wat is voor u belangrijk? Wat wilt u nog kunnen doen? Welke belangrijke dingen of momenten wilt u nog meemaken?

Behandelingen hebben altijd voordelen en nadelen.

• Door een behandeling die de kanker afremt, leeft u misschien langer, met minder klachten. Maar dat is niet zeker.
• Behandelingen kunnen zwaar zijn. Door de bijwerkingen, maar ook door de tijd en energie die ze kosten.

Samen bedenkt u of de voordelen van een behandeling voor u groter zijn dan de nadelen.

Er zijn verschillende mogelijkheden bij uitgezaaide longkanker:

• chemotherapie
• alleen bij niet-kleincellige longkanker:
  • doelgerichte therapie
  • immuun-therapie
  • operatie
• bestraling
• manieren om de pijn minder te maken
• een combinatie van behandelingen

U kiest de behandeling die bij u past. Uw arts kijkt daarvoor naar uw bloed, hoe fit u bent en of u ook andere ziektes heeft.

Bij niet-kleincellige longkanker onderzoekt een arts een klein stukje van de kanker. De arts kijkt of er speciale veranderingen zijn in het DNA in de kankercellen (die heten mutaties). Ongeveer 2 van de 10 mensen hebben cellen met deze veranderingen.
Voor deze speciale veranderingen is er een behandeling: doelgerichte therapie.
Bij kleincellige longkanker werkt deze behandeling niet.

Het kan zijn dat uw longarts vraagt of u mee wilt doen aan een onderzoek naar een nieuwe behandeling. Als u dit wilt, bespreekt de arts het met u. U krijgt dan ook informatie mee om thuis te lezen.

Chemotherapie is een behandeling met medicijnen. De medicijnen kunnen kankercellen kapotmaken. Of ze zorgen ervoor dat het er niet meer worden.

Chemotherapie krijgt u in een ‘kuur’. Dat betekent dat u om de paar weken medicijnen krijgt via een infuus. Meestal krijgt u 4 kuren, met 3 weken tussen 2 kuren.

Als u niet-kleincellige longkanker heeft: de arts kan u aanraden om door te gaan met chemotherapie. U krijgt dan minder van de medicijnen (dit heet een onderhoudsdosis).
Bij kleincellige longkanker krijgt u geen onderhoudsdosis.

De medicijnen maken ook sommige gezonde cellen kapot. Daardoor kunt u vervelende bijwerkingen krijgen:

• haaruitval
• misselijk zijn
• diarree
• grotere kans op een ontsteking van bijvoorbeeld longen of blaas
• moe zijn
• koorts
• zomaar gaan bloeden of blauwe plekken krijgen

Chemotherapie kan ervoor zorgen dat het langer duurt voor u klachten door de kanker krijgt. Ook zijn die klachten dan soms minder erg dan zonder chemotherapie. Het kan zijn dat u langer leeft door chemotherapie.

Bij kleincellige longkanker is chemotherapie de beste behandeling tegen de pijn en tegen andere klachten door de kanker.

Doelgerichte therapie is een behandeling met medicijnen die sommige soorten kankercellen kunnen remmen. Dit zijn kankercellen met speciale veranderingen in het DNA.
De therapie bestaat vaak uit pillen die u elke dag slikt.

Ongeveer 8 van de 10 mensen die deze verandering in hun DNA hebben leven langer met deze therapie.

Bijwerkingen van doelgerichte therapie kunnen bijvoorbeeld zijn:

• diarree of moeilijk kunnen poepen
• moe zijn
• pijn in spieren of gewrichten
• duizelig zijn
• veranderingen aan de huid: vlekjes, bulten, jeuk, puistjes
• misselijk zijn
• aankomen in gewicht of afvallen

Bij sommige bijwerkingen kunt u er andere medicijnen bij krijgen. Die maken de bijwerkingen minder.
Als u veel bijwerkingen heeft, kunt u soms minder sterke medicijnen krijgen.

De kanker kan toch weer groeien tijdens de behandeling. Uw arts bespreekt dan met u wat er mogelijk is.
Soms wordt er nog een klein stukje van uw long weggehaald (een biopt). Dat wordt onderzocht op nieuwe veranderingen in het DNA. Misschien kunt u daar dan een andere doelgerichte therapie voor krijgen.

Het kan zijn dat doelgerichte therapie niet geschikt is voor uw soort niet-kleincellige longkanker. Dan kunt u meestal medicijnen krijgen om uw afweer sterker te maken. Hierdoor kan uw afweer de kankercellen opsporen en kapotmaken. Dit heet immuun-therapie.

Vaak voelt u zich dan beter en leeft u langer.

De behandeling kan vervelende bijwerkingen geven. Daarom moet u wel fit zijn.
De bijwerkingen kunnen zijn:

• diarree
• jeuk
• moe zijn
• benauwd zijn

Immuun-therapie kan op deze manieren:

• alleen immuun-therapie
  Artsen raden dit aan als in meer dan de helft van de kankercellen een soort stofje zit (het eiwit PD-L1).
  Een arts onderzoekt hoeveel kankercellen dit stofje hebben bij u. Dit gebeurt in een klein stukje van de kanker (een biopt).
• immuun-therapie samen met chemotherapie
  Dit werkt beter als het eiwit in minder dan de helft van de kankercellen zit.

Immuun-therapie werkt lange tijd bij ongeveer 1 van de 4 mensen. Hoe meer u van het eiwit heeft, hoe groter de kans is dat de immuun-therapie bij u zal werken.

Soms kunt u een operatie krijgen bij uitgezaaide niet-kleincellige longkanker. U moet fit genoeg zijn voor de operatie. Een klein deel van de mensen geneest van longkanker na een operatie.

Vaak krijgt u voor of na de operatie medicijnen tegen de kanker. Bijvoorbeeld medicijnen die de kankercellen kapotmaken (chemotherapie) of die uw afweer sterker maken (immuun-therapie). Zo kan de kanker misschien kleiner worden.

Er zijn 2 verschillende longoperaties:

• een kijkoperatie (VATS-operatie)
• een operatie waarbij de chirurg de borstkas openmaakt (thoracotomie)

Bij een kijkoperatie hoeft de arts de borstkas niet open te maken. De ribben hoeven niet uit elkaar getrokken te worden. Daardoor geeft een kijkoperatie minder pijn. Ook geneest u sneller van de operatie.

De belangrijkste risico’s van een longoperatie zijn:

• ontsteking in de longholte
• longontsteking
• lucht tussen de longvliezen
  Dit heet een klaplong.
• veel pus in een long

Een klein deel van de mensen geneest van longkanker na bestraling.

Bestraling kan de klachten door uitzaaiingen minder maken. U heeft dan minder last van bijvoorbeeld:

• hoofdpijn door uitzaaiingen in het hoofd
• bloed hoesten
• botpijn door uitzaaiingen in de botten
• snel of moeilijk ademen
• het dikker worden van uw hoofd of hals

Bijwerkingen van bestraling kunnen zijn:

• moe zijn
• een branderig gevoel als u slikt, waardoor eten soms tijdelijk moeilijk is
• jeuk
  Probeer niet te krabben.
• rode huid (net als bij zonnebrand)
  U kunt hiervoor verzachtende en beschermende crème of zalf gebruiken, zoals lanette crème. Zorg dat uw huid niet in de zon komt.
• hoesten
• snel of moeilijk ademen
• afvallen

Het is belangrijk dat u:

• gezond eet met genoeg calorieën en eiwitten
• elke dag genoeg beweegt

Zo heeft u misschien minder last van de bijwerkingen.

Bij kleincellige longkanker

Bij kleincellige longkanker kunnen kankercellen van de longen naar de hersenen gaan. Dit gebeurt vaker dan bij niet-kleincellige longkanker. Die kankercellen zijn niet altijd te zien op een scan. Deze kankercellen kunnen in de hersenen wel gaan groeien.

Daarom kunt u bij kleincellige longkanker kiezen voor:

• bestraling van uw hersenen
• of controles van uw hersenen met MRI

Bestraling maakt de kans kleiner dat u uitzaaiingen in de hersenen krijgt.
U kunt bestraling van de hersenen krijgen als u na de chemotherapie nog fit genoeg bent.
De bestraling bestraalt uw hele hersenen. U kunt hierdoor last van bijwerkingen krijgen.

Bijwerkingen kunnen zijn:

• haaruitval
  Dit is meestal tijdelijk.
• moe zijn
• hoofdpijn
• minder zin in eten, uw smaak is anders
• rode, droge en jeukende huid van uw hoofd (net als bij zonnebrand)
• minder goed nieuwe dingen kunnen leren
  Dit komt bij ongeveer 3 van de 10 mensen voor. Het gaat niet meer over. Dit gebeurt vaker bij ouderen.

U kunt ook kiezen voor alleen controle van uw hersenen. U krijgt dan elke 3 maanden een MRI van uw hersenen. En geen bestraling.
U heeft hierbij een grotere kans om uitzaaiingen in de hersenen te krijgen. Maar de uitzaaiingen kunnen wel sneller gevonden worden met de MRI. Als er uitzaaiingen te zien zijn, kunt u bestraling krijgen.

Er zijn verschillende manieren om ervoor te zorgen dat u zo weinig mogelijk pijn heeft. Bespreek met uw arts wat het beste is voor u.

Medicijnen tegen pijn

Begin altijd met paracetamol. Dit werkt meestal goed en heeft de minste bijwerkingen.
Als dit niet genoeg helpt, bespreek dan met uw arts of u een pijnstiller zoals ibuprofen of diclofenac mag gebruiken (een NSAID).
Ook kunt u sterkere pijnstillers krijgen. Zoals morfine of een pleister met fentanyl.
Bij sommige soorten pijn kunnen medicijnen voor depressie of epilepsie helpen. Bijvoorbeeld bij botpijn of zenuwpijn.

Bij kleincellige longkanker werkt chemotherapie het beste tegen de pijn en tegen andere klachten door de kanker.

Bestraling

De kanker kan op organen drukken. Dat geeft pijn. Dan kan bestraling de kanker kleiner maken. Als dat lukt, heeft u minder pijn.

Zenuw die pijn doorgeeft ‘uitzetten’ (zenuw-blokkade)

Dit kan door de zenuw:

• heel heet te maken
• te bevriezen
• of door een chemisch middel erbij te spuiten

Hierdoor komt de pijn niet meer in uw hersenen aan. U voelt de pijnlijke plek dan niet meer.