In het kort
- Mazelen geeft hoge koorts en vlekjes op het gezicht en lichaam.
- Bel je huisarts als je denkt dat je kind mazelen heeft.
- Mazelen is heel besmettelijk. Kom daarom niet met je kind naar de praktijk.
- Meestal is mazelen niet gevaarlijk.
- Soms worden kinderen er wel erg ziek van.
- Heeft je kind 2 prikken tegen mazelen gehad? Dan is de kans heel klein dat je kind mazelen heeft.
Wat is mazelen?
Mazelen is een heel besmettelijke ziekte. De oorzaak is een virus.
Van mazelen worden kinderen vaak verkouden met hoge koorts. Daarna krijgen ze vlekjes op het gezicht en lichaam.
In Nederland krijgen weinig kinderen mazelen. Dat komt doordat de meeste kinderen 2 prikken tegen mazelen krijgen.
Welke klachten kan je kind krijgen door mazelen?
Als je kind klachten krijgt van mazelen, gaat het meestal zo:
- Het begint met verkoudheid, hoesten, rode ogen en koorts: 38 graden of hoger.
- De koorts kan na een paar dagen 39 graden of hoger worden.
- In de mond komen kleine witte vlekjes op de binnenkant van de wangen.
- Na een paar dagen komen er vlekjes op het gezicht. Daarna vlekken over het hele lichaam.
- Op een lichte huid zijn de vlekken rood. Rode vlekken worden langzaam bruin. Ze kunnen samen grotere vlekken vormen en bijna de hele huid bedekken.
- Op een donkere huid kun je de vlekken niet goed zien, maar je kunt ze wel voelen. Het voelt ruw, als schuurpapier.
- De huid kan ook jeuken.
- De koorts kan verdwijnen en weer heftig terugkomen.
Hoe weet je of het mazelen is of iets anders?
Meestal weet de huisarts dat je kind mazelen heeft door de klachten die het heeft. Twijfelt de huisarts of het mazelen is of iets anders? Dan kan de huisarts een test doen. Dit kan een onderzoek zijn van speeksel, plas of bloed van je kind.
Is mazelen gevaarlijk voor je kind?
Meestal is mazelen niet gevaarlijk. Maar soms worden kinderen erg ziek van mazelen.
Kinderen kunnen dan 1 of meer van deze klachten krijgen:
- een oorontsteking
Soms blijft het kind daarna doof. - een erge longontsteking
- een ontsteking van de hersenen of een hersenvlies-ontsteking
Het kind kan hierdoor schade aan de hersenen krijgen. Die schade gaat soms niet meer weg.
Deze erge klachten van mazelen komen vooral voor bij kinderen jonger dan 5 jaar. En bij kinderen die geen prikken tegen mazelen hebben gehad.
Wat kun je zelf doen als je kind mazelen heeft?
Door mazelen kan je kind hoge koorts hebben en sneller uitdrogen. Deze adviezen kunnen dan helpen:
- Geef je kind extra drinken als het koorts heeft. Of een waterijsje. Eten is minder belangrijk.
- Bij koorts moet het lichaam de warmte kwijt kunnen. Doe je kind dunne kleding aan die los om het lichaam zit. In bed is een lakentje vaak genoeg. Als je kind het koud heeft, geef dan weer een deken erbij.
- Zorg dat je kind genoeg rust krijgt. In bed blijven hoeft niet.
- Kijk voor meer adviezen ook bij kind met koorts.
Hoe zorg je dat je kind met mazelen anderen niet besmet?
Je kind met mazelen kan anderen besmetten. Dat kan gevaarlijk zijn voor kinderen en volwassenen die geen prikken hebben gehad tegen mazelen. Bijvoorbeeld voor kinderen jonger dan 14 maanden. Of voor volwassenen met een slechte afweer.
Wanneer is je kind besmettelijk?
- Na besmetting duurt het ongeveer 10 dagen voordat de klachten beginnen.
- Je kind is al besmettelijk vanaf 2 dagen voordat het de eerste klachten kreeg: koorts, verkoudheid, rode ogen.
- Zie je vlekjes? Dan is je kind daarna nog ongeveer 4 dagen besmettelijk.
Wat kun je doen?
- Hou je kind thuis van de opvang of school zolang het besmettelijk is.
- Meld op school of op het kinderdagverblijf dat je kind mazelen heeft.
Dan weten andere ouders dat hun kind ook besmet kan zijn. Dat kan al gebeurd zijn voordat je kind de eerste klachten kreeg. - Is er in je gezin ook een kind jonger dan 14 maanden? Dan kan dat kind al eerder de prik tegen mazelen krijgen. Bespreek dit met het consultatie-bureau.
- Andere mensen met wie je kind in huis woont, kunnen ook nog een prik halen tegen mazelen. Dat kan als ze nog geen prikken hebben gehad of maar 1 prik. En als ze nooit zelf mazelen hebben gehad. Voor die prik kun je een afspraak maken bij het consultatie-bureau of de GGD.
- De huisarts kan een test doen om te kijken of je kind mazelen heeft of iets anders. Als uit de test komt dat je kind mazelen heeft, zegt de huisarts dat tegen de GGD. Artsen van de GGD gaan dan onderzoeken of er in de omgeving nog meer mensen ziek zijn.
Hoe krijgt je kind mazelen?
Mazelen komt door een heel besmettelijk virus.
Je kind kan dit virus krijgen van iemand anders met mazelen.
Het virus zit in de neus, mond en keel. En dus ook in het snot en speeksel.
Afstand houden helpt niet
Als iemand met mazelen hoest of niest, komen er druppeltjes met het virus in de lucht. Die kunnen in de neus of mond van je kind komen. Afstand houden helpt niet. De druppeltjes kunnen nog 2 uur in de lucht blijven.
Het virus kan ook via de handen van de een naar de ander gaan. Of via dingen, zoals bestek, een beker of speelgoed.
Kan je kind mazelen krijgen als het een prik tegen mazelen heeft gehad?
- Heeft je kind 2 prikken tegen mazelen gehad?
Dan is je kind goed beschermd tegen mazelen. De kans is heel klein dat je kind mazelen krijgt. Gebeurt het toch, dan wordt je kind er meestal minder ziek van. - Heeft je kind 1 prik of geen prikken tegen mazelen gehad?
Dan kan je kind mazelen krijgen.
De prik tegen mazelen heet BMR-prik. De prik beschermt tegen bof, mazelen en rodehond.
Is het gevaarlijk als je zwanger bent en je kind mazelen heeft?
Heeft je kind mazelen en ben je zwanger? Of het gevaarlijk is, hangt af van of je beschermd bent tegen mazelen:
Wel beschermd
Heb je zelf prikken tegen mazelen gehad? Of heb je ooit mazelen gehad? Dan ben je beschermd tegen mazelen. Het is niet gevaarlijk voor jou als je zwanger bent en je kind mazelen heeft.
Niet beschermd
Heb je geen prikken gehad en ook nooit mazelen gehad? Dan ben je niet beschermd tegen mazelen. Je kind kan jou besmetten. Als je mazelen krijgt tijdens je zwangerschap, kun je er erger ziek van worden. De kans is groter dat je bijvoorbeeld een longontsteking krijgt.
Mazelen is niet gevaarlijk voor het kind in je buik. Maar mazelen kan er heel soms voor zorgen dat je een miskraam krijgt of dat je kind te vroeg wordt geboren. Dit gebeurt bijna nooit.
Medicijnen bij mazelen
Er zijn geen medicijnen tegen mazelen.
Mazelen komt door een virus. Het mazelen-virus zorgt ervoor dat de afweer van je kind minder goed werkt. Je kind kan dan een ontsteking door een bacterie erbij krijgen. Bijvoorbeeld een oorontsteking of longontsteking. Dan kunnen medicijnen tegen ontstekingen door een bacterie nodig zijn (antibiotica).
Hoe gaat het verder met een kind met mazelen?
De meeste kinderen zijn na ongeveer 1 week weer genezen van de mazelen. Soms duurt het een paar dagen langer.
Je kind kan wel nog langer blijven hoesten.
Wanneer bellen als je kind mazelen heeft?
Bel de huisarts als 1 of 2 van deze situaties kloppen voor je kind:
- Je kind heeft geen prikken tegen mazelen gehad en is in de buurt geweest van iemand met mazelen.
- Je denkt dat je kind mazelen kan hebben en het heeft ruwe vlekjes op de huid en koorts (38 graden of hoger).
Let op: Ga niet met je kind naar de huisartsen-praktijk. Het mazelen-virus is erg besmettelijk. Als je belt, vertelt de huisarts of de doktersassistent wat je kunt doen.
Bel ook de huisarts als je denkt dat je kind mazelen heeft en deze 3 dingen kloppen voor jou:
- Je bent zwanger.
- Je hebt geen prikken gehad tegen mazelen.
- Je hebt zelf nooit eerder mazelen gehad.
Bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost als je kind met mazelen 1 of meer van deze klachten heeft:
- Je kind is erg ziek.
- Je kind is benauwd.
- Je kind ademt anders.
- Je kind is suf: je kind reageert niet of bijna niet als je iets zegt. Of je krijgt je kind niet wakker.
- Je kind geeft steeds over.
- Je kind kreunt.
- Je kind blijft huilen en is niet te troosten.
- Je kind klaagt over hoofdpijn.
- Je kind drinkt veel minder dan normaal: minder dan de helft.
- Je kind krijgt oorpijn.
- Je kind gaat veel hoesten.
- Je kind krijgt weer koorts nadat de koorts 1 of meer dagen weg was.
Meer informatie over prikken tegen mazelen
Meer informatie over prikken voor kinderen: Rijksvaccinatieprogramma.