In het kort
- Minder goed zien kan komen doordat je hersenen anders werken.
- Bijvoorbeeld door hersenschade voor of rond je geboorte.
- Hierdoor heb je bijvoorbeeld meer tijd nodig om dingen te zien.
- Of je hebt moeite met mensen en voorwerpen herkennen.
- Soms is het moeilijk veel dingen tegelijk te zien en hier een goed beeld van te maken.
- Je krijgt hulp en oefeningen bij dingen die moeilijk voor je zijn.
Wat gebeurt er in de hersenen bij minder goed zien door hersenschade voor of rond de geboorte?
Je ogen geven aan je hersenen door wat ze zien. De hersenen maken hier een beeld van. Dit is wat je uiteindelijk ziet.
Soms maken je hersenen geen goed beeld van wat je ogen doorgeven. Of ze doen er langer over om een goed beeld te maken. Hierdoor zie je minder goed. Dit komt dan doordat je hersenen anders werken. En niet door een probleem met je ogen.
Dit heet ook wel een cerebraal visuele stoornis of CVI.
Wat merk je van minder goed zien door hersenschade voor of rond je geboorte?
Je kunt last hebben van deze dingen:
- meer tijd nodig hebben om dingen te zien
- iets dat vlakbij is niet kunnen zien, en iets kleins in de verte wel kunnen zien. Of andersom.
- minder goed kunnen zien als er veel geluiden zijn
- minder goed kunnen zien als je bezig bent met iets anders
Ook kun je moeite hebben met deze dingen:
- verschillen zien tussen hoe donker of licht iets is
Dit heet contrast. Het is bijvoorbeeld moeilijk om een voorwerp te zien als de achtergrond dezelfde kleur heeft. - zien hoe diep iets is
Het is bijvoorbeeld moeilijk om een roltrap of drempel op of af te stappen. - details zien
- mensen en voorwerpen herkennen
- cijfers, letters en vormen herkennen
- 1 voorwerp herkennen tussen andere voorwerpen
- veel dingen op hetzelfde moment zien en hier een goed beeld van te maken
Bijvoorbeeld een situatie in het verkeer. - bepalen waar je bent in een ruimte of in het verkeer
Dit heet oriëntatie.
Door deze dingen kun je sneller moe zijn. Misschien vind je het hierdoor niet fijn om naar buiten te gaan. Ook situaties in het verkeer kunnen vermoeiend voor je zijn.
Hoe komt het dat je minder goed ziet door hersenschade voor of rond je geboorte?
Minder goed zien door hersenschade kan komen door problemen op verschillende momenten:
- voor je geboorte
Bijvoorbeeld als je hersenen zich niet goed hebben ontwikkeld. Dit kan komen door een erfelijke ziekte. Dit is een ziekte die je soms van je ouders krijgt. - tijdens je geboorte
Als er schade aan de hersenen is ontstaan rond de geboorte. Bijvoorbeeld als je te vroeg geboren bent. - kort na je geboorte
Je hebt bijvoorbeeld een ontsteking in je hersenen gehad.
Welke hulp kun je krijgen als je minder goed ziet door hersenschade voor of rond je geboorte?
Je krijgt hulp van een team bij het centrum voor mensen die minder goed kunnen zien. Dit team bestaat bijvoorbeeld uit:
- een oogarts die veel weet van minder goed zien door hersenschade
- een jeugdpsycholoog
- een therapeut die je helpt om zoveel mogelijk dingen zelf te blijven doen (ergotherapeut)
Dit team maakt samen met jou een lijst van de dingen die thuis of op school moeilijk voor jou zijn. Hiervoor krijg je hulp. Bijvoorbeeld:
- hoe je met een situatie in het verkeer kan omgaan
- hoe je een trap op kan lopen
- oefenen met een bepaalde route lopen
- hoe je de instellingen van een computer aanpast zodat je het scherm goed kunt zien
Bijvoorbeeld het scherm groter maken. Of de computer zo instellen dat je meer verschil ziet tussen kleuren. - welke apps op de telefoon je kunnen helpen
Bijvoorbeeld een app die teksten voorleest.
Op school
Ga je nog naar school? Ook hier kun je hulp krijgen. Bijvoorbeeld:
- meer tijd krijgen om een taak te doen
- op een plek in de klas zitten waar je de les zo goed mogelijk kan zien
- hulpmiddelen zodat je zo weinig mogelijk last hebt van minder goed zien
Leraren kunnen uitleg krijgen over minder goed kunnen zien. Ook krijgen zij tips hoe ze jou zo goed mogelijk kunnen helpen.
Bril
Soms heb je ook problemen met je ogen. Daarvoor kun je soms een bril krijgen.
Wat kun je zelf doen als je minder goed ziet door hersenschade voor of rond je geboorte?
Deze adviezen kunnen helpen als je minder goed ziet door hersenschade voor of rond je geboorte:
- Zorg dat je niet te veel verschillende voorwerpen tegelijk ziet.
- Dek delen van een drukke pagina af met een vel papier. Zo kun je met meer aandacht kijken.
- Gebruik een leesregel. Dit is een hulpmiddel om op de juiste tekstregel te blijven lezen.
- Gebruik op de computer een grotere regelafstand en een rustig lettertype.
- Zorg voor een rustige omgeving, zoals een rustige achtergrondkleur in je kamer. Het liefst een kleur die heel anders is dan de voorwerpen in je kamer. Zo kun je voorwerpen makkelijker zien en herkennen.
- Zorg voor een opgeruimde kamer met weinig spullen. Hierdoor word je bij het kijken niet afgeleid.
- Zorg voor zo weinig mogelijk geluiden op de achtergrond. Dus geen tikkende klok, muziek of een televisie die aan staat.
- Zorg dat je kamer goed verlicht is. Let ook op dat je niet direct in fel licht kijkt, zoals een lamp.
Hoe gaat het verder als je minder goed ziet door hersenschade voor of rond je geboorte?
Je komt regelmatig voor begeleiding terug bij het team in het centrum. Het team kijkt hoe het met je gaat en welke hulp je nodig hebt.
Merk je dat je niet helemaal scherp ziet? Maak dan een afspraak met je oogarts.
Kan het over gaan?
Het gaat niet meer over. Je kunt wel leren er beter mee om te gaan.
Meer informatie over minder goed zien door hersenschade voor of rond je geboorte
- Meer informatie over minder goed zien door hersenschade voor of rond de geboorte: Oogvereniging. Je kunt ook de Ooglijn bellen: 030-29 45 444.
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over minder goed zien bij kinderen door hersenschade voor of rond de geboorte.