In het kort
- Bij nierschade werken de nieren minder goed en/of er zit eiwit in de urine.
- Soms is onderzoek in het ziekenhuis nodig. Bijvoorbeeld als uw nieren snel slechter gaan werken.
- Vaak is met bloedonderzoek, urineonderzoek en een echo te zien wat u heeft.
- Soms blijft de oorzaak van nierschade onduidelijk.
Wat is nierschade?
Bij nierschade zijn de nierfilters kapot. Daardoor werken de nieren minder goed.
Dit kunnen de nieren dan minder goed:
- Het bloed schoonmaken
Er blijven daardoor te veel afvalstoffen in het bloed. U plast minder afvalstoffen uit. - Hormonen maken
Bijvoorbeeld hormonen die uw bloeddruk regelen en hormonen die rode bloedcellen maken. U kunt daardoor last krijgen van hoge bloeddruk. Bij ernstige nierschade kunt u bloedarmoede krijgen. - Regelen dat er precies genoeg vocht en zouten in het lichaam zitten
Bij ernstige nierschade kunt u vocht vasthouden, bijvoorbeeld in uw benen. Er kunnen ook te veel zouten in het bloed blijven zitten. - vitamine D actief maken
U krijgt vooral vitamine D uit zonlicht op uw huid (ook iets uit voeding). Vitamine D moet in uw nieren actief gemaakt worden. Bij nierschade lukt dit minder goed. Er is minder actief vitamine D en daardoor minder kalk. Uw botten worden dan zwakker (botontkalking).
vitamine D
Vitamine D (colecalciferol) zorgt voor de opname van kalk en fosfaat uit het voedsel. Kalk en fosfaat zijn nodig voor een goede opbouw van botten en gebit.
Het is te gebruiken bij vitaminegebrek en bij botontkalking.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wat zijn klachten bij nierschade?
Bij nierschade heeft u in het begin geen klachten. In uw urine en in uw bloed is al wel te zien dat u nierschade heeft. Er zitten bijvoorbeeld eiwitten in uw urine of te veel afvalstoffen in uw bloed.
Als de schade erger wordt, kunt u wel klachten krijgen, zoals:
- jeuk
- misselijk zijn, minder zin in eten hebben
- moeheid, hoofdpijn
- slecht slapen of veel slapen
Wanneer naar de specialist in het ziekenhuis met nierschade?
Uw huisarts overlegt met de specialist in het ziekenhuis:
- als u veel eiwit in uw urine heeft
- als de oorzaak van de nierschade niet duidelijk is
- als uw nierfunctie sterk verminderd is of in korte tijd snel achteruit gaat
- als de behandeling die de huisarts is gestart niet goed helpt
Soms gaat u naar de specialist in het ziekenhuis voor verder onderzoek.
De specialist die mensen met nierschade behandelt, is een internist of een internist-nefroloog.
Welke onderzoeken krijg ik bij nierschade?
Gesprek met de arts en lichamelijk onderzoek
De specialist stelt vragen, bijvoorbeeld over uw klachten en medicijnen. Ook medicijnen die u zonder recept kunt kopen bij de drogist of apotheek zijn belangrijk. Hij/zij luistert naar uw hart en longen en meet uw bloeddruk.
Soms is een uitgebreidere bloeddrukmeting nodig. U meet dan zelf uw bloeddruk gedurende 24 uur. Daarvoor krijgt u een bloeddrukmeter mee naar huis.
Ook kunnen uw bloed en urine nog een keer onderzocht worden. Welke andere onderzoeken nodig zijn, hangt onder andere af van uw klachten.
Bloedonderzoek
Onderzoek van uw bloed zegt veel over hoe goed uw nieren werken. Meer afvalstoffen in uw bloed betekent bijvoorbeeld dat de nieren die stofjes minder goed uit het bloed filteren. De arts bekijkt ook de hoeveelheid:
- Hemoglobine (Hb). Dit eiwit zorgt voor het transport van zuurstof in het lichaam. Bij nierschade kan het hemoglobinegehalte dalen.
- Kreatinine. Dit is een afvalstof die ophoopt in het bloed als de nieren niet goed werken.
- Bloedsuiker (glucose). Een hoge bloedsuiker kan betekenen dat u diabetes heeft. Door te hoge bloedsuikers bij diabetes kunnen uw nieren beschadigd raken.
Urineonderzoek
Ook uw urine geeft veel belangrijke informatie over hoe goed uw nieren werken. In het laboratorium wordt onder andere gekeken naar de volgende stoffen:
- Eiwitten. Als de filters in uw nieren beschadigd zijn, kunnen er eiwitten doorheen lekken. Die eiwitten komen in uw urine terecht.
- Bloed. Als uw nierfilters ontstoken zijn, kan er bloed in uw urine zitten.
Echo en scans
Soms krijgt u ook onderzoek om te kijken of er afwijkingen zijn aan uw nieren, blaas of urinewegen. Dat kan onder andere met de volgende onderzoeken:
- Echo-onderzoek
Bij dit onderzoek beweegt de specialist of laborant een apparaatje met een ronde ‘kop’ over de rug en onderbuik. Op een beeldscherm is bijvoorbeeld te zien hoe de nieren eruit zien, hoe groot de nieren zijn, of er nierstenen zitten en of de urine goed kan weglopen. Een echo duurt ongeveer een half uur. Een echo doet geen pijn.
Vaak geeft een echo al genoeg informatie en is er verder geen onderzoek nodig. - CT-scan
Bij dit onderzoek maakt de arts of laborant met röntgenstralen en een computer doorsnedefoto’s van uw nieren, blaas en urinewegen. Het apparaat heeft een rond ‘poortje’ waar u doorheen wordt geschoven op een soort bed. Het apparaat maakt een serie foto's. Het onderzoek doet geen pijn. Soms krijgt u een contrastvloeistof in de aderen. - MRI-scan
Ook bij dit onderzoek worden doorsnedefoto’s gemaakt, alleen gebeurt het met een sterke magneet en radiogolven. U ligt tijdens het onderzoek in een ronde tunnel. Het onderzoek doet geen pijn. Soms krijgt u een contrastvloeistof in de aderen.
Nierbiopsie
Soms is het nodig om het weefsel van uw nieren te bekijken. Dan krijgt u een nierbiopsie. De arts bekijkt met een echo waar de nier zit en haalt dan met een naald een heel klein stukje nierweefsel weg. Dit weefsel (biopt) wordt bekeken onder de microscoop. Zo kan de oorzaak van uw nierschade duidelijk worden.
U krijgt een plaatselijke verdoving voor een nierbiopsie.
Voor dit onderzoek wordt u kort in het ziekenhuis opgenomen. De meeste mensen mogen de volgende dag weer naar huis.
Hoe gaat het verder na de onderzoeken?
Als de uitslagen van de onderzoeken bekend zijn, komt u terug bij de specialist. Samen bespreekt u de uitslagen. De arts kan dan meestal vertellen wat u heeft.
Is niet duidelijk wat de oorzaak is van uw nierschade? Dan is misschien verder onderzoek nodig. De oorzaak wordt niet altijd duidelijk.
Bij ernstige nierschade blijft u waarschijnlijk onder behandeling bij de specialist.
Soms gaan mensen voor controles weer terug naar de huisarts. Dat kan als het eiwitverlies of de nierfunctie niet achteruit gaat.
Meer informatie over nierschade
- Wilt u meer weten over nierschade, ga naar de website van:
- Hulp bij kiezen welke behandeling u wilt en welke het beste bij u past: Nierwijzer met filmpjes van nierpatiënten
- Informatie over een donornier krijgen: Transplantatiestichting.nl
- Informatie over ziekenhuizen die nierschade behandelen: Ziekenhuischeck.nl
- Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: Zorgkaart Nederland
We hebben de informatie over nierschade gemaakt met:
- de richtlijn voor artsen en andere mensen die in de zorg werken over chronische nierschade
- de richtlijn voor specialisten over nierfunctievervangende behandeling
- de Landelijke Samenwerkingsafspraak Laboratoriumdiagnostiek bij nieraandoeningen
- de richtlijn voor specialisten over diabetische nefropathie
- de richtlijn voor specialisten over zorg bij eindstadium nierfalen