Ik wil iets doen aan onverklaarde lichamelijke klachten (SOLK)

Uw huisarts heeft geen lichamelijke oorzaak voor uw klachten gevonden. Gelukkig kunt u wél iets doen aan uw klachten, ook al is de oorzaak onduidelijk.

Kijk eerst samen met uw huisarts of de praktijkondersteuner welke dingen invloed hebben op uw klachten. Wanneer heeft u meer (of juist minder) klachten en waar hangt dat mee samen?

U kunt tijdelijk een dagboek bijhouden. Schrijf daarin op:
- waar en wanneer u meer klachten heeft
- waar en wanneer u minder klachten heeft
- wat u dan denkt over uw klachten
- hoe u zich dan voelt
- wat u dan doet als reactie op uw klachten
- hoe mensen om u heen reageren op uw klachten

Wanneer u uw dagboek goed bekijkt, ziet u waar uw klachten mee samenhangen. Zo ontdekt u wat u kunt doen om uw klachten te verminderen. Als u sommige dingen anders doet, heeft u waarschijnlijk minder klachten.

De volgende stap is een plan te bedenken. Welke dingen wilt u veranderen of anders gaan doen om uw klachten te verminderen? Schrijf een paar veranderpunten voor uzelf op.

Een voorbeeld uit een dagboek: Ik krijg weer rugpijn bij het lopen. Ik denk dat het erger wordt als ik doorga. Ik voel me angstig en gespannen. Ik durf niet meer zo ver te lopen. Ik ga niet meer naar buiten. Daar word ik somber van. Mijn vrouw denkt dat het nooit meer goed komt.

Een plan: Als ik weer rugpijn heb, zal ik eraan denken dat bewegen goed is voor mijn rug. Het kan géén kwaad, ook al doet het soms pijn. Ik hoef niet bang te zijn en probeer te ontspannen. Ik ga gewoon door met bewegen en lopen. Zo blijf ik fit. Ik ga vaker naar buiten, daar word ik blij van. Ik leg uit aan mijn vrouw dat bewegen goed voor mij is. En dat mijn rug daardoor sterker wordt.

Zo maakt u samen een plan om op een andere manier met uw klachten om te gaan. Probeer het, dan merkt u vanzelf of het helpt. Houdt u een dagboek bij? Dan merkt u ook kleine verbeteringen. Zo werkt u stap voor stap aan uw herstel.

Probeer te ontdekken welke dingen invloed hebben op uw klachten. Daarna maakt u een plan om anders met uw klachten om te gaan. Lees de volgende voorbeelden en bijbehorende tips. Dan kunt u die in uw plan verwerken.

Gezondheid en lichaam
Heeft u nog andere lichamelijke problemen, zoals diabetes of astma? Slaapt u slecht, leeft u ongezond of heeft u een slechte conditie? Dan voelt u zich misschien niet fit en sterk genoeg om goed met uw klachten om te gaan.

Tips
Voor uw herstel is het belangrijk dat u andere gezondheidsproblemen ook aanpakt en behandelt, samen met uw huisarts.
Wanneer u fitter bent, voelt u zich sterker en kunt u meer aan.
De volgende tips gelden voor iedereen:

• Zorg voor een goede nachtrust.
• Beweeg voldoende.
• Eet gezond, rook niet en drink geen of weinig alcohol.

Gedachten en ideeën
Heeft u zelf een idee waar de klachten mee samenhangen? Wat denkt u zelf dat de oorzaak is? Kent u iemand in uw omgeving met dezelfde klachten? Bent u bang dat u hetzelfde heeft? Bespreek het met uw huisarts. Zo nodig kan uw huisarts meer uitleg geven.

Heeft u negatieve gedachten over uw klachten? Denkt u dat het nooit meer goed gaat komen? Denkt u dat het uw eigen schuld is, en dat u de klachten heeft verdiend? Dat maakt het extra zwaar.

Denkt u dat het overmacht is, de wil van geesten of van God? Denkt u dat u er zelf niets aan kunt doen?

Tips
Probeer er op een andere manier naar te kijken. Wat gaat er goed? Wat kunt u wel? Wanneer heeft u minder last van uw klachten? Dan ziet u dat u er ook invloed op kunt hebben. Dat geeft u weer moed en het vertrouwen dat u wel iets aan uw klachten kunt doen. Positief denken kan u helpen om met uw klachten om te gaan. Op Mentaalvitaal.nl vindt u oefeningen in positief denken. Vaak kan uw huisarts, praktijkondersteuner-GGZ, psycholoog, of oefen- of fysiotherapeut hierbij helpen.

Probeer aandacht te hebben voor dingen die u interesseren en belangrijk vindt in het leven, bijvoorbeeld uw familie, vrienden, buren, uw werk, een hobby zoals koken, lezen, muziek of de tuin. Let ook op de kleine dingen die u meemaakt: wat u ziet, hoort, ruikt en proeft. Zonlicht, iemand die lacht, frisse lucht of een lekker kop thee. Deze dingen geven plezier, voldoening, afleiding en ontspanning. Dat geeft u de kracht om met uw klachten om te gaan. Ook let u dan minder op uw klachten.

Gevoelens, spanningen en stemming
Bent u ongerust of bang voor een ziekte? Bent u bang om te bewegen? Voelt u zich erg gespannen, onzeker of somber? Uw stemming en gevoelens kunnen uw klachten versterken. En omgekeerd kunt u zich door de klachten moedeloos en wanhopig voelen. Uw stemming en uw klachten versterken elkaar.

Tips
Probeer over uw zorgen en gevoelens te praten. Dat is belangrijk en lucht op. Wanneer u uw zorgen met anderen deelt, kan dat de spanning wegnemen.

Zorg ook voor afleiding en ontspanning. Soms kan het al helpen als u iedere dag een stukje gaat wandelen, ook als u klachten heeft zoals pijn. Loop iedere week een stukje verder, en bouw het geleidelijk op. Zo wordt u fitter en sterker. U ontspant beter en bent minder bang.

U kunt ook oefeningen doen om beter te ontspannen.

Op Mentaalvitaal.nl vindt u korte oefeningen die u kunnen helpen bijvoorbeeld bij positief denken of ontspannen. U voelt zich hierdoor beter, waardoor u meer aankunt.

Gedrag, evenwicht tussen activiteit en ontspanning
Pijn, moeheid en andere klachten kunnen uw gedrag beïnvloeden. Bent u voorzichtiger geworden en minder of anders gaan bewegen? Bent u minder gaan werken of gaat u minder uit? Zijn er dingen die u vermijdt om te voorkomen dat de klachten terugkomen of erger worden? Zijn er bepaalde voedingsmiddelen die u niet meer eet, hobby’s of sporten die u niet meer doet? Durft u niet meer op de fiets of met het openbaar vervoer te gaan? Misschien onderneemt u minder of zelfs te weinig. Uw leven kan hierdoor sterk veranderen.

Of wordt u juist overactief en bent u extra hard gaan werken of sporten? Om door te zetten en de klachten opzij te zetten? Dan raakt u mogelijk overbelast.

Tips
Bedenk dat het goed is voor uw lichaam als u probeert uw dagelijkse activiteiten weer op te pakken (zoals normaal eten en bewegen, wandelen en fietsen). Spreek af om bijvoorbeeld elke dag een halfuur te wandelen. En bijvoorbeeld een keer per week een kennis te bellen of op te zoeken.

Zoek het evenwicht tussen activiteiten en ontspanning, inspanning en rust. Probeer door te gaan met activiteiten zoals werk, bewegen, sport, hobby’s en sociale contacten. Zorg daarbij ook voor momenten van rust en ontspanning. Als u te hard en te lang werkt en te weinig ontspant, kan het herstel langer duren. Stoppen met alle activiteiten is ook niet goed. Dat kan uw herstel tegenwerken. Probeer dus het juiste evenwicht te vinden, een evenwicht dat bij u past. Neem contact op met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts bespreekt met u hoe u zo goed mogelijk kunt blijven werken.

Leer de verschijnselen te herkennen die u krijgt als u overbelast raakt. Ieder persoon heeft zijn eigen ‘zwakke plek’: krijgt u bijvoorbeeld steeds hoofdpijn of buikpijn als het u te veel wordt? Let er dan op dat u bij die tekenen voor pauzes en momenten van ontspanning zorgt. Kijk ook wat u zou kunnen veranderen zodat u minder wordt belast, bijvoorbeeld thuis of op uw werk. Zo zorgt u voor het juiste evenwicht tussen activiteit en ontspanning.

Soms geven onverklaarde lichamelijke klachten zo veel last dat het onmogelijk lijkt om iets te ondernemen. Probeer dan toch uw activiteiten geleidelijk weer op te pakken. Wees niet bang. Het voelen van de klachten of vermoeidheid betekent niet dat uw lichaam beschadigd is of (verder) beschadigd raakt. Vaak helpt het juist om meer te bewegen en te ondernemen. Het is goed voor uw conditie en zelfvertrouwen. Het zorgt voor afleiding en ontspanning. Het is goed voor uw stemming en voor uw sociale contacten. Al deze dingen samen zorgen ervoor dat u zich beter voelt en minder last heeft van uw klachten.

Steun van anderen
Begrijpen de mensen om u heen waar u last van heeft? Thuis en op uw werk? Voelt u zich door hen gesteund en serieus genomen? Of maken zij zich juist te veel zorgen?

Tips
Leg uit aan familie en naasten dat uw huisarts u heeft onderzocht en er geen ziekte of lichamelijk oorzaak te vinden is. Leg uit dat uw klachten veel last kunnen geven maar dat het niet gevaarlijk is. Bespreek dit ook met de mensen met wie u samenwerkt.

Als mensen thuis en op uw werk begrip hebben voor uw klachten, dan bent u zelf ook minder gespannen en kwetsbaar. Steun en vertrouwen van uw familieleden, werkgever of bedrijfsarts is belangrijk en kan enorm helpen.