In het kort
- Overgewicht kunt u minder maken met:
- goede voeding
- meer bewegen
- beter voor uzelf zorgen, met minder stress en goed slapen
- U kunt hulp krijgen van uw huisarts, praktijkondersteuner, leefstijlcoach, diëtist, fysiotherapeut of oefentherapeut.
- Wat kan werken is meedoen aan een leefstijl-programma.
- Een paar kilo lichter worden is al heel goed voor uw gezondheid.
Film
Download deze film
- Filmbestand .mp4 107mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent .mp3 9,92mb
- Ondertitelingsbestand .vtt 6,8kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat is overgewicht?
Overgewicht wil zeggen dat u te zwaar bent en te veel lichaamsvet heeft.
U kunt op 2 manieren te weten komen of u overgewicht heeft:
- uw BMI berekenen (Body Mass Index)
Dit getal geeft aan of uw gewicht past bij uw lengte. Een BMI hoger dan 25 betekent overgewicht.
De huisarts kan uw BMI berekenen. U kunt het ook zelf doen met de BMI-meter. Vul dan dit in:- of u man of vrouw bent
- uw leeftijd
- uw lengte
- uw gewicht
- omtrek van uw buik meten
Dit is een goede maat voor hoeveel lichaamsvet u heeft. Bij een te grote omtrek heeft u te veel lichaamsvet.
Leg een meetlint om uw middel, op de hoogte waar uw buik het dikst is.- Vrouwen hebben overgewicht als de omtrek van de buik groter is dan 80 centimeter.
- Mannen hebben overgewicht als de omtrek van de buik groter is dan 94 centimeter.
Waardoor komt overgewicht?
De een wordt sneller zwaarder dan de ander. De belangrijkste oorzaak is te veel eten en te weinig bewegen. Als u meer eet dan uw lichaam nodig heeft, dan maakt uw lichaam lichaamsvet van de voedingsstoffen in eten.
De kans op overgewicht is groter:
- als u als kind al overgewicht had
- als een of beide ouders overgewicht hebben
- als u uit een gezin komt met:
- ongezonde eetgewoontes, zoals veel frisdrank, bier, vette snacks en snoep
- en weinig beweging, zoals veel in de auto of achter de computer of tv zitten
- als u als kind niet de juiste aandacht heeft gekregen, of steeds met snoep werd getroost of beloond
- als u bij spanning, stress of problemen vaak gaat snoepen, eten of drinken
- als u bent gestopt met roken
- als u na de zwangerschap geen borstvoeding geeft
- als u in de overgang komt
- als u door bepaalde medicijnen meer zin in eten krijgt, bijvoorbeeld bij medicijnen tegen depressie
Overgewicht kan te maken hebben met een medisch probleem, zoals:
- een ziekte die lang blijft (chronische ziekte) waardoor u moeilijker beweegt, zoals artrose of reuma
- een schildklier die te langzaam werkt
- PCOS (polycysteus-ovarium-syndroom)
- een depressie
- een eetstoornis, vooral eetbuistoornis
- een sociale fobie
Overgewicht komt in sommige families meer voor. Dat komt dan meestal door de manier waarop de familie leeft. Bijvoorbeeld weinig bewegen of ongezond eten. Het heeft minder te maken met welke genen u van uw ouders heeft gekregen (erfelijkheid).
Kan het kwaad dat ik overgewicht heb?
Overgewicht geeft nadelen en risico's:
Steeds minder fit
Als u te zwaar bent, kost het u meer moeite om te bewegen. U wordt sneller moe. U zweet meer. En heeft sneller moeite met ademen.
Het wordt bijvoorbeeld lastiger om op te staan uit uw stoel en trap te lopen.
Omdat dit lastiger wordt, heeft u er minder zin in. Daardoor gaat u misschien steeds minder bewegen. En voelt u zich steeds minder fit.
Grotere kans op ziektes
Als u veel te zwaar bent, heeft u een grotere kans op:
- een hoge bloeddruk
- ziektes van hart en bloedvaten, zoals een hartaanval of een beroerte
- diabetes type 2
- klachten van uw gewrichten
- galstenen
- leververvetting
- kanker
Problemen voor vrouwen
Vrouwen met overgewicht:
- hebben minder kans om zwanger te worden
- hebben een grotere kans op problemen tijdens een zwangerschap
Problemen voor mannen
Mannen met overgewicht:
- hebben een grotere kans op problemen met het stijf worden van de penis
Bij overgewicht is het daarom belangrijk dat u uw ongezonde gewoontes verandert.
Wanneer is het extra belangrijk om iets te doen aan mijn overgewicht?
Bij sommige mensen is het extra belangrijk om ongezonde gewoontes te veranderen. Bijvoorbeeld:
- als u veel te zwaar bent:
- uw BMI is hoger dan 30
- of als u een extra dikke buik heeft:
- bij vrouwen: de omtrek van de buik is groter dan 88 centimeter
- bij mannen: de omtrek van de buik is groter dan 102 centimeter
- of als u 1 of meer van deze klachten of ziektes heeft:
- een hoge bloeddruk
- een ziekte van uw hart of bloedvaten
- diabetes
- klachten aan uw gewrichten
Adviezen bij overgewicht
Adviezen op Thuisarts.nl kunnen u helpen om uw ongezonde gewoontes te veranderen.
Kijk bijvoorbeeld bij:
Wie kan mij helpen als ik wil afvallen bij overgewicht?
Maak een afspraak bij uw huisarts als u overgewicht heeft en het lukt niet om zelf af te vallen. Uw huisarts of de praktijkondersteuner kan u helpen.
U bespreekt hoe u gezonder kunt leven en afvallen. U kijkt wat het beste bij u past. Samen maakt u een plan.
U gaat aan de slag met:
- gezonder eten
- meer bewegen
- omgaan met dingen die invloed hebben op hoe gezond u leeft, zoals problemen en stress
U kunt hier nog extra hulp bij krijgen. Bijvoorbeeld van een diëtist of fysiotherapeut.
Leefstijl-programma
Wat ook kan helpen is meedoen aan een leefstijl-programma. Ook hierbij leert u gezond eten, meer bewegen en uw gedrag veranderen. Dan kunt u de gezonde gewoontes beter volhouden. Zo valt u op een gezonde manier af.
Bij een leefstijl-programma krijgt u 2 jaar lang hulp van specialisten. Zoals een leefstijlcoach, diëtist, fysiotherapeut of oefentherapeut. Vraag aan uw huisarts of u mee kunt doen. Uw huisarts kan u doorsturen.
Kan ik medicijnen nemen tegen overgewicht?
Koop geen medicijnen om af te vallen (afslankmedicijnen). Er is geen goed onderzoek gedaan om te weten of deze medicijnen helpen. Ze kunnen wel vervelende bijwerkingen geven. Als u de medicijnen een tijdje gebruikt en dan stopt, is de kans groot dat u snel weer zwaarder wordt. Vaak wordt u dan nog zwaarder dan u was voordat u met de medicijnen begon.
Hoe gaat het verder als ik probeer af te vallen?
Als u gezonder eet en meer beweegt, voelt u zich fitter. Uw gezondheid wordt beter. U heeft een kleinere kans op hoge bloeddruk, ziektes van uw hart of bloedvaten, diabetes en klachten aan uw gewrichten.
Dat gebeurt al snel. Een aantal kilo afvallen is vaak al heel goed voor uw gezondheid.
Zelfs als u wel meer beweegt maar (nog) niet afvalt, is het al goed voor uw gezondheid.
Let op: Val niet te snel af. Langzaam afvallen is beter dan snel afvallen. Mensen die snel afvallen, worden daarna vaak snel weer zwaarder.
Als het even niet lukt
Het kan moeilijk zijn om uw gezonde gewoontes vol te houden. Maar geef niet op als u het even niet lukt. Begin gewoon opnieuw.
Kijk ook bij gezonde gewoontes volhouden. En de korte film over volhouden.
Afspraken en controles
- Bent u gezond gaan leven met hulp van uw huisarts? Dan komt u elke 3 maanden bij uw huisarts voor controle. U bespreekt samen hoe het gaat.
- Heeft u hulp van andere zorgverleners? Dan heeft u ook regelmatig een afspraak. Bijvoorbeeld met uw leefstijlcoach, diëtist of fysiotherapeut.
- Bij een leefstijl-programma heeft u ook groepslessen.
Meer informatie over overgewicht
- Meer informatie over gezond eten: het Voedingscentrum.
U kunt daar ook een eetdagboek maken. En meer lezen over afvallen. Zoals adviezen over gezond eten en meer bewegen om af te vallen. - Online een behandeling volgen als u zich zorgen maakt over uw eetgewoontes: Eten de baas.
- Een sport kiezen die bij u past: Sportkeuzewijzer.nl.
- Bewegen en sporten in de buurt: Sportpas.nl.
- Fonds dat sporten kan betalen voor kinderen: Jeugdfondssportencultuur.nl.
- Wilt u verder werken aan een gezond leven? Praat erover met uw huisarts. Bekijk ook eens de Gezond Leven-kaart van Patiëntenfederatie Nederland.
We hebben de tekst over overgewicht gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over overgewicht.