Mijn naaste heeft een persoonlijkheids-stoornis

In het kort

In het kort

  • Bij een persoonlijkheids-stoornis zijn sommige dingen die iemand denkt of voelt extra sterk. Bijvoorbeeld:
    • je naaste reageert vaak heftig op dingen
    • je naaste doet veel dingen zonder na te denken
    • je naaste is de hele tijd bang dat iemand weggaat
    • je naaste kan niet goed omgaan met kritiek
  • Dat geeft problemen thuis, op school of op het werk.
  • Er bestaan behandelingen voor. Vaak werkt psychotherapie het beste.
Wat is een persoonlijkheids-stoornis bij je naaste?

Wat is een persoonlijkheids-stoornis bij je naaste?

Iedereen heeft een eigen persoonlijkheid. Je persoonlijkheid is hoe je meestal denkt, wat je voelt en wat je doet. Het bepaalt hoe jij reageert op dingen die gebeuren. En de manier waarop je met andere mensen omgaat.

Bij een persoonlijkheids-stoornis zijn sommige dingen die iemand denkt of voelt extra sterk. Je naaste is bijvoorbeeld de hele tijd bang dat iemand weggaat. Of je naaste wordt heel snel boos als die kritiek krijgt. Je naaste reageert vaak heftig op dingen. Hierdoor komt je naaste in de problemen thuis, op school of op het werk.

Een persoonlijkheids-stoornis betekent niet dat er een probleem is met de hele persoonlijkheid van je naaste, ook al klinkt de naam zo.

In Nederland hebben ongeveer 7 van de 100 mensen een persoonlijkheids-stoornis.

Wat merk je van een persoonlijkheids-stoornis bij je naaste?

Wat merk je van een persoonlijkheids-stoornis bij je naaste?

Bij een persoonlijkheids-stoornis kan je naaste 1 of meer van deze dingen hebben:

  • Je naaste vindt het erg moeilijk om kritiek te krijgen.
  • Je naaste is bang om een sterke band met iemand te beginnen.
  • Je naaste is vaak bang dat iemand weggaat.
  • Je naaste heeft weinig zelfvertrouwen.
  • Je naaste doet vaak dingen zonder eerst goed na te denken.
  • Je naaste zoekt erg veel steun bij andere mensen.
  • Je naaste doet alles heel precies (perfectionistisch).
  • Je naaste is erg verlegen.

Dit maakt het lastig voor jouw naaste om met andere mensen om te gaan. Bijvoorbeeld thuis, op het werk of op school. Het lukt je naaste bijvoorbeeld niet om 's morgens uit bed te komen. Of om het huishouden op tijd te doen. Je naaste heeft snel ruzie met familie of je buren. Of je naaste geeft snel op als iets niet lukt. Vaak wordt duidelijk dat je naaste deze stoornis heeft in de puberteit of als deze net volwassen is. Soms merk je een persoonlijkheids-stoornis bij iemand pas later in het leven.

Ook jij kunt dingen merken aan je naaste. Je vindt bijvoorbeeld dat je naaste vaak moeilijk doet. Of prikkelbaar is.

Je naaste kan naast een persoonlijkheids-stoornis andere psychische klachten hebben. Bijvoorbeeld een angststoornis, PTSS, dwangstoornis of ADHD.

Wat merk jij in het contact met je naaste die een persoonlijkheids-stoornis heeft?

Wat merk jij in het contact met je naaste die een persoonlijkheids-stoornis heeft?

Het kan moeilijk zijn om te leven met iemand met een persoonlijkheids-stoornis.
Je krijgt bijvoorbeeld te maken met 1 of meer van deze dingen:

  • Het ene moment is het heel gezellig en het volgende moment reageert je naaste heel anders dan je verwacht.
  • Soms heb je goed en fijn contact met je naaste, en op een ander moment is het juist moeilijk om contact te krijgen.
  • Je naaste heeft niet door dat die zich vreemd gedraagt. Hierdoor is het ook moeilijk om er samen over te praten.
  • Waarschijnlijk wil je je naaste graag helpen. Je wilt iemand bijvoorbeeld opvrolijken of geruststellen. Je naaste begrijpt of waardeert die hulp vaak niet.
Welke soorten persoonlijkheids-stoornissen zijn er?

Welke soorten persoonlijkheids-stoornissen zijn er?

Deze 3 soorten persoonlijkheids-stoornissen zijn er:

  1. Mensen die weinig contact met andere mensen willen of hebben. Bijvoorbeeld omdat ze andere mensen niet vertrouwen. Mensen die dit hebben worden door andere mensen vaak gezien als eigenwijs.
  2. Mensen die vaak moeite hebben om zich in te houden. Ze worden bijvoorbeeld snel kwaad om hele kleine dingen. En ze zijn erg bang dat iemand bij ze weggaat.
  3. Mensen die angst hebben en graag controle willen. Ze willen graag contact met andere mensen maar durven niet.

Binnen deze 3 persoonlijkheids-stoornissen bestaan er ook weer verschillende soorten.

Behandeling van een persoonlijkheids-stoornis
Hoe ontstaat een persoonlijkheids-stoornis bij je naaste?

Hoe ontstaat een persoonlijkheids-stoornis bij je naaste?

Sommige mensen krijgen sneller een persoonlijkheids-stoornis dan anderen. Daar kunnen ze niks aan doen. Vaak komt dat doordat iemand een erfelijke aanleg heeft. Iemand in de familie heeft bijvoorbeeld ook een persoonlijkheids-stoornis.

Het kan ook door 1 of meer van deze dingen komen:

  • Je naaste is lichamelijk mishandeld.
  • Je naaste is seksueel misbruikt.
  • Je naaste is slecht behandeld door de ouders. Ze hebben bijvoorbeeld hele nare dingen tegen je naaste gezegd.
  • De ouders van je naaste geven niet de zorg die je naaste nodig heeft. Zoals aandacht, hulp of liefde.
  • De ouders van je naaste hadden psychische problemen.
  • Je naaste is 1 of beide ouders verloren doordat ze zijn overleden of door echtscheiding.
  • Je naaste is veel gepest op school.

Er zijn ook veel mensen die 1 van deze dingen meemaken en niet een persoonlijkheids-stoornis krijgen.

Wat kun jij doen voor je naaste met een persoonlijkheids-stoornis?

Wat kun jij doen voor je naaste met een persoonlijkheids-stoornis?

Het is niet jouw schuld dat je naaste zich op een bepaalde manier gedraagt. Je reactie op het gedrag van je naaste kan wel invloed hebben. Daarom is het goed om veel te weten over de persoonlijkheids-stoornis van je naaste. En over hoe je daar het beste mee kunt omgaan. Praat erover met je naaste, met de persoon die jouw naaste behandelt en met familie of vrienden.

Je naaste helpen

  • Probeer je naaste te helpen met gezond leven. Zoals genoeg slapen, veel bewegen en gezond eten. Help je naaste om zo weinig mogelijk stress te hebben. Natuurlijk lukt dat niet altijd, dat is normaal.
  • Je kunt samen met de psychotherapeut en je naaste praten over situaties die je moeilijk vindt. Vaak nodigt de psychotherapeut jou uit voor 1 of meer gesprekken.

Kinderen helpen

  • Heeft je naaste kinderen? Praat dan met ze over de persoonlijkheids-stoornis van hun ouder. Of zorg ervoor dat ze bijvoorbeeld met een kinder-psycholoog gaan praten. Of met andere kinderen van ouders met psychische problemen. Volwassen kinderen kunnen met andere volwassen kinderen praten.
  • Kinderen merken het altijd als er thuis iets anders is. Ze passen zich dan vaak aan. Daardoor lijkt het alsof ze er geen last van hebben. Leg de kinderen uit wat hun ouder heeft en help ze. Zo help je ervoor te zorgen dat zij geen problemen krijgen.

Voor jezelf zorgen

Zorg goed voor jezelf. Hou rekening met je naaste, maar blijf ook gewoon je eigen leven leiden. Blijf bijvoorbeeld sporten, met andere mensen afpreken en je hobby's doen.

Om tijd voor jezelf te krijgen, helpt het vaak om goed uit te leggen aan je naaste waarom je iets wilt doen. Maak samen goede afspraken en hou je daaraan.

Meer informatie over persoonlijkheids-stoornissen voor naasten

Meer informatie over persoonlijkheids-stoornissen voor naasten

Over persoonlijkheids-stoornissen

Voor naasten

Over behandelingen

Over deze tekst
Deze tekst is aangepast op